Οδηγό προς τους ασφαλισμένους για τα πλασματικά χρόνια, δηλαδή τη δυνατότητα να συνταξιοδοτηθούν νωρίτερα βάσει του νέου Ασφαλιστικού Νόμου εξέδωσε το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, μαζί με σχετική εγκύκλιο η οποία στάλθηκε στα ασφαλιστικά ταμεία. Στην εγκύκλιο τονίζεται ότι η ισχύς των διατάξεων της παρ.18 του άρθρου 10 του ν. 3863/2010 αρχίζει την 1.1.2011 και αφορά τους ασφαλισμένους που συγκεντρώνουν αθροιστικά τις εξής προϋποθέσεις : α) θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα κατ’ αποκλειστικότητα από 1.1.2011 και εφεξής και β) έχουν πραγματοποιήσει τουλάχιστον 3.600 ημέρες ή 12 έτη ασφάλισης.
Επομένως οι διατάξεις του άρθρου 40 και της παρ.12 του άρθρου 47 του ν. 2084/92 εφαρμόζονται μέχρι 31.12.2010 και αφορούν όλους όσους έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι την31.12.2010, ανεξάρτητα αν ασκήσουν το δικαίωμα αυτό μέχρι 31.12.2010 ή από 1.1.2011 και εφεξής .
Με τις κοινοποιούμενες διατάξεις επαναπροσδιορίζονται οι χρόνοι που μπορούν να προσμετρηθούν ή να αναγνωρισθούν με εξαγορά τόσο για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος ή για προσαύξηση του ποσού αυτής.
Επιπλέον καθορίζεται η κλιμάκωση του χρόνου τον οποίο μπορεί να προσμετρήσει ή να αναγνωρίσει κάθε ασφαλισμένος ανάλογα με το χρόνο συνταξιοδότησής του ως εξής:
α) μέχρι τέσσερα (4) χρόνια, για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα εντός του έτους 2011,
β) μέχρι πέντε (5) χρόνια, για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα εντός του έτους 2012
γ) μέχρι έξι (6) χρόνια, για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα εντός του έτους 2013 και
δ) μέχρι επτά (7) χρόνια, για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1-1-2014 και εφεξής.
1. Συγκεκριμένα, με τις κοινοποιούμενες διατάξεις είναι πλέον δυνατή:
α) Η προσμέτρηση χρόνου επιδότησης λόγω ασθένειας και ανεργίας.
Θα μπορούν να συνυπολογισθούν 600 ημέρες επιδότησης λόγω ασθένειας και τακτικής ανεργίας – 300 για κάθε αιτία – ( αντί των 400 ημερών κατά την τελευταία πριν τη συνταξιοδότηση δεκαετία, όπως προβλέπεται σήμερα με το ν. 2084/92), ανεξάρτητα από το χρόνο που έλαβε χώρα η ανεργία ή επήλθε η ασθένεια.
β) Η αναγνώριση του χρόνου σπουδών:
βα) σε ανώτερη ή ανώτατη σχολή στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, για την απόκτηση ενός μόνο πτυχίου και
ββ) σε μέσες επαγγελματικές σχολές, δημόσιες ή ιδιωτικές που έχουν αναγνωρισθεί από το κράτος, μετά τη συμπλήρωση του 17ου έτους της ηλικίας. Οι σχολές αυτές θα σας γνωστοποιηθούν εγκαίρως μετά από σχετική αλληλογραφία του Υπουργείου μας με τα συναρμόδια Υπουργεία.
Ο χρόνος που θα αναγνωρίζεται θα είναι ίσος με τα επίσημα ακέραια έτη σπουδών της οικείας σχολής, τα οποία προβλέπονται κατά το χρόνο της αποφοίτησης.
Είναι ευνόητο ότι, αν κατά το χρόνο φοίτησης στις αναφερόμενες σχολές έχει χωρήσει ασφάλιση σε οποιονδήποτε ομοειδή φορέα ασφάλισης, δεν θα είναι δυνατή η αναγνώριση του αντίστοιχου χρονικού διαστήματος.
Δεδομένου, εξάλλου, ότι η ρύθμιση αναφέρεται σε αποφοίτηση, δηλαδή σε περάτωση των σπουδών, δεν θα είναι δυνατή η αναγνώριση του χρόνου σπουδών αν δεν έχει αποκτηθεί το σχετικό πτυχίο ή δίπλωμα.
γ) Η αναγνώριση του χρόνου ανεργίας, μετά την υπαγωγή στην ασφάλιση οποιουδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης ή του Δημοσίου.
Ως χρόνος ανεργίας – πέραν του χρόνου εγγραφής στα μητρώα του ΟΑΕΔ – θεωρείται κάθε κενό χρονικό διάστημα, μετά την έναρξη του εργασιακού βίου του ασφαλισμένου και την υπαγωγή του στα μητρώα οποιουδήποτε ασφαλιστικού οργανισμού, για το οποίο δεν υπάρχει ασφάλιση.
δ) Η προσμέτρηση του χρόνου απουσίας των απασχολούμενων μητέρων από την εργασία τους, λόγω κύησης και λοχείας,
Ο χρόνος αυτός δεν μπορεί να υπερβαίνει τον χρόνο που προβλέπεται κάθε φορά από την ΕΓΣΣΕ.
ε) Η αναγνώριση του χρόνου απεργίας.
στ) Η προσμέτρηση του πλασματικού χρόνου του άρθρου 141 του ν.3655/2008, ανεξάρτητα από το χρόνο γέννησης των παιδιών ( πριν ή μετά την 1-1-2000).
Σημειώνεται ότι ο χρόνος αυτός λαμβάνεται υπόψη για τη συμπλήρωση του χρόνου ασφάλισης που απαιτείται για τη συνταξιοδότηση λόγω γήρατος, σύμφωνα με το άρθρο 10 ( όπως για τη συμπλήρωση του συντάξιμου χρόνου των μητέρων ανηλίκων τέκνων) καθώς και για τη συμπλήρωση του ελάχιστου χρόνου ασφάλισης των 15 ετών. Κατά τα λοιπά έχουν εφαρμογή οι ειδικότερες προϋποθέσεις και περιορισμοί που τίθενται από τον ν.3655/2008.
ζ) Η αναγνώριση του χρόνου μαθητείας, όπως ορίζεται από τις ισχύουσες διατάξεις και μέχρι ένα (1) έτος.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι ως χρόνος μαθητείας θεωρείται ο χρόνος απασχόλησης σε προγράμματα απόκτησης εργασιακής εμπειρίας (stage).
η) Ειδικά για τους ασφαλισμένους στον ΟΑΕΕ, η αναγνώριση του χρόνου αποδεδειγμένης άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας, πριν την εγγραφή στα μητρώα του οικείου οργανισμού, και μέχρι πέντε (5) χρόνια, εφόσον δεν έχουν καταβληθεί οι αναλογούσες εισφορές.
2. Ως προς τον τρόπο αναγνώρισης και εξαγοράς των αναφερόμενων χρόνων, σημειώνεται ότι:
α) ο χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας αναγνωρίζεται και εξαγοράζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 του ν.1358/1983.
Ειδικά όμως για τους ασφαλισμένους που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1-1-2011 μέχρι 31-12-2014, με βάση τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις, το ποσό εξαγοράς του αναγνωριζόμενου χρόνου στρατιωτικής υπηρεσίας, καταβάλλεται μειωμένο κατά 30%, ενώ για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1-1-2015 και εφεξής το σχετικό ποσό καταβάλλεται μειωμένο κατά 50%, ανεξάρτητα από τον τρόπο καταβολής του ( εφάπαξ ή σε δόσεις ή με παρακράτηση του 1/3 της σύνταξης). Σε καμιά όμως περίπτωση, το τελικά καταβαλλόμενο ποσό δεν μπορεί να είναι κατώτερο αυτού που προκύπτει, με βάση υπολογισμού το 25πλάσιο του ημερομίσθιου ανειδίκευτου εργάτη όπως ισχύει κάθε φορά.
β) Ο χρόνος γονικής άδειας ανατροφής παιδιών, αναγνωρίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 του ν.1483/84.
γ) Ο χρόνος εκπαιδευτικής άδειας, αναγνωρίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 40 του ν.2084/92, όπως ισχύει, μετά τη τροποποίησή του με το άρθρο 5 του ν.2335/1995.
δ) Ο χρόνος σπουδών, ο χρόνος μαθητείας, καθώς και ο χρόνος ανεργίας αναγνωρίζονται τόσο για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος όσο και για την προσαύξηση του ποσού της σύνταξης, μετά από αίτηση του ασφαλισμένου.
Για κάθε αναγνωριζόμενο μήνα καταβάλλεται ποσό εξαγοράς, το οποίο προκύπτει από τον υπολογισμό ποσοστού 20% για τους φορείς κύριας ασφάλισης και ποσοστού 6% για τους φορείς επικουρικής ασφάλισης, υπολογιζομένων στο 25πλάσιο του ΗΑΕ που ισχύει κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης.
ε) Ως προς την προσμέτρηση του χρόνου απουσίας από την εργασία λόγω κύησης και λοχείας και των ημερών επιδότησης λόγω ασθένειας και τακτικής ανεργίας , επισημαίνεται ότι αυτές λαμβάνονται υπόψη, μόνο για την θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω γήρατος και όχι για τον προσδιορισμό του δικαιούμενου ποσού σύνταξης.
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
-Με το νέο ασφαλιστικό νόμο παρέχεται η δυνατότητα αναγνώρισης χρόνων ασφάλισης με τους οποίους ο εργαζόμενος διευκολύνεται για να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα αλλά και σε περιπτώσεις για να προσαυξήσει τη σύνταξή του. Μέχρι σήμερα οι χρόνοι που μπορούσαν να αναγνωρίσουν ήταν περιορισμένοι (στρατός, γονική άδεια, χρόνος ανατροφής παιδιών κλπ) και δεν αφορούσαν το σύνολο των περιπτώσεων αλλά ειδικές κατηγορίες.
Με τις νέες ρυθμίσεις ο ασφαλισμένος μπορεί να αναγνωρίσει επιπλέον
1. Το χρόνο επιδοτούμενης ανεργίας μέχρι 300 ημέρες (1 έτος) ανεξάρτητα από την περίοδο που πραγματοποιήθηκε η επιδότηση ανεργίας.
2. Το χρόνο επιδοτούμενης ασθένειας και μέχρι 300 ημέρες (1 έτος) ανεξάρτητα από την περίοδο που έλαβε χώρα η ασθένεια.
3. Το χρόνο σπουδών σε μέσες, ανώτερες και ανώτατες σχολές.
4. Το χρόνο ανεργίας για τον οποίο δεν έχει επιδοτηθεί ο εργαζόμενος ή παρουσιάζεται γενικώς κενό ασφάλισης, μετά όμως την υπαγωγή στην ασφάλιση οποιουδήποτε ταμείου.
5. Το χρόνο απουσίας από την εργασία για τις μητέρες λόγω κύησης και λοχείας και μέχρι 119 ημέρες.
6. Το χρόνο απεργίας για τον οποίο υπάρχει κενό ασφάλισης.
7. Τον πλασματικό χρόνο για τα παιδιά ανεξάρτητα από την ημερομηνία γέννησής τους ο οποίος ανέρχεται σε 1 χρόνο για ένα παιδί, 3 χρόνια για 2 παιδιά και 5 χρόνια για 3 παιδιά.
8. Το χρόνο άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας και μέχρι 8 χρόνια πριν από την εγγραφή του επαγγελματία στον ΟΑΕΕ, εφόσον δεν έχουν καταβληθεί εισφορές.
-Οι νέοι “πλασματικοί” χρόνοι αναγνωρίζονται μόνο από εκείνους που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1/1/2011 και μετά. Αντίθετα όσοι θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31/12/2010 αναγνωρίζουν τους χρόνους που ίσχυαν με τους προηγούμενους νόμους (π.χ. στρατιωτική θητεία, χρόνος ανατροφής παιδιών κ.λ.π.)
Ένας εργαζόμενος που θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2011 μπορεί να αναγνωρίσει μέχρι 4 χρόνια. Όποιος θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2012 μπορεί να αναγνωρίσει μέχρι 5 χρόνια, το 2013 μέχρι 6 χρόνια και από το 2014 και μετά μέχρι 7 χρόνια.
-Τα “πλασματικά” χρόνια αναγνωρίζονται και στα επικουρικά ταμεία με τις ίδιες προϋποθέσεις που αναγνωρίζονται στα ταμεία κύριας ασφάλισης. Οι εισφορές βέβαια για την αναγνώριση χρόνου στα επικουρικά ταμεία είναι πολύ μικρότερες (στις περισσότερες περιπτώσεις 6% επί των συντάξιμων αποδοχών).
Χωρίς την καταβολή εισφορών αναγνωρίζεται, ο χρόνος της επιδοτούμενης ανεργίας και μέχρι 300 ημέρες, ο χρόνος επιδοτούμενης ασθένειας και μέχρι 300 ημέρες, ο χρόνος κύησης και λοχείας για τις μητέρες και μέχρι 119 ημέρες και ο χρόνος συνταξιοδότησης με αναπηρική σύνταξη.
-Αντίθετα για όλους τους άλλους χρόνους που αναγνωρίζονται καταβάλλονται εισφορές.
Σε όλα τα ταμεία ο χρόνος στρατιωτικής θητείας αναγνωρίζεται με την καταβολή εισφοράς που αντιστοιχεί στο άθροισμα των εισφορών εργαζόμενου και εργοδότη, επί των συντάξιμων αποδοχών που έχει ο εργαζόμενος κατά το μήνα υποβολής της αίτησης. Για τους μισθωτούς η εισφορά στις περισσότερες των περιπτώσεων είναι το 20% επί των συντάξιμων αποδοχών. Για τους δημόσιους υπαλλήλους είναι 6,67% επί των συντάξιμων αποδοχών, ενώ για τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες η εισφορά για κάθε μήνα που αναγνωρίζεται είναι ίση με την εισφορά που καταβάλλει ο ασφαλισμένος στον κλάδο σύνταξης.
-Έκπτωση 30% παρέχεται σε όσους ασφαλισμένους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1/1/2011 μέχρι 31/12/2014.
-Έκπτωση 50% παρέχεται σε όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1/1/2015 και μετά.
-Ο χρόνος σπουδών, σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές, ο χρόνος μαθητείας και ο χρόνος φοίτησης σε μέσες επαγγελματικές σχολές αναγνωρίζονται με την καταβολή εισφορών που αντιστοιχεί στο 20% του 25πλάσιου του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη για κάθε μήνα που αναγνωρίζεται.
-Ο χρόνος ανατροφής παιδιών αναγνωρίζεται με την καταβολή εισφορών που αντιστοιχεί στο 20% του 25πλάσιου του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη για κάθε μήνα που αναγνωρίζεται.
-Για τους χρόνους εκπαιδευτικής άδειας ή απεργίας ο εργαζόμενος καταβάλλει για κάθε μήνα που θα αναγνωρίσει ποσό που αντιστοιχεί στο 20% του συντάξιμου μισθού που έχει κατά το μήνα υποβολής της αίτησης.
-Για το χρόνο της επιδοτούμενης ανεργίας δεν καταβάλλονται εισφορές. Ο χρόνος αυτός αναγνωρίζεται χωρίς εξαγορά για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Για οποιοδήποτε άλλο χρόνο ανεργίας ή κενού ασφάλισης που υπάρχει μετά την πρώτη ασφάλιση σε οποιοδήποτε φορέα, ο εργαζόμενος πληρώνει εισφορά για κάθε μήνα που θα αναγνωρίσει, ίση με το 20% του 25πλάσιου του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη όπως αυτό ισχύει κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.
-Η πληρωμή στα ταμεία γίνεται εφάπαξ εντός τριμήνου από την ειδοποίηση του ταμείου, οπότε υπάρχει έκπτωση 15% στο ποσό. Παρέχεται όμως η δυνατότητα το συνολικό ποσό να εξοφληθεί σε τόσες μηνιαίες δόσεις όσοι είναι οι μήνες που αναγνωρίζονται.
-Στην πραγματικότητα και σε πολλές περιπτώσεις με την αναγνώριση των πλασματικών χρόνων παρέχεται η δυνατότητα στον εργαζόμενο να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα νωρίτερα, οπότε αποφεύγει την μεγάλη αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης ή των επιπλέον ετών εργασίας.
Με την αναγνώριση το 2011 (μέχρι 4 έτη) συμπληρώνει τα 5.500 ένσημα το έτος αυτό και θεμελιώνει δικαίωμα με το όριο ηλικίας που ισχύει για το χρόνο αυτό, δηλαδή το 52ο έτος της ηλικίας για μειωμένη σύνταξη και το 57ο για πλήρη σύνταξη.
-Σε όλες τις περιπτώσεις τα χρόνια που αναγνωρίζονται, συνυπολογίζονται για θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Ειδικά όμως για προσαύξηση της σύνταξης συνυπολογίζονται τα χρόνια για τα οποία προβλέπεται η πληρωμή εισφοράς ( αναγνώριση με εξαγορά).
-Για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31/12/2010 η αναγνώριση γίνεται οποτεδήποτε από τον ενδιαφερόμενο, πάντοτε βέβαια, με αίτηση που υποβάλλεται στο ταμείο του.
