Με στόχο να απαλειφθεί η αποστήθιση, να γίνει περιττό το φροντιστήριο και να έχει χρόνο ο μαθητής και για άλλες δραστηριότητες, ανακοινώθηκαν από την υπουργό Παιδείας, οι βασικές αρχές του «νέου λυκείου». Οι αλλαγές θα γίνουν σταδιακά με πρώτους τους μαθητές που θα πάνε στην α’ τάξη λυκείου τον προσεχή Σεπτέμβριο να είναι οι πρώτοι που θα δοκιμάζουν τις νέες μεθόδους.Στην α’ τάξη λυκείου οι μαθητές θα έχουν να αντιμετωπίσουν από το Σεπτέμβριο 7 υποχρεωτικά μαθήματα: Ελληνική Γλώσσα, Θρησκευτικά, Ιστορία, Μαθηματικά, Ξένη Γλώσσα, Φυσικές Επιστήμες, Φυσική Αγωγή. Επιλεγόμενο μάθημα, η «Ερευνητική Εργασία», που είναι η καινοτομία η οποία εισάγεται και διατρέχει και τις τρεις τάξεις του λυκείου. Οι μαθητές δηλαδή ομαδικά ή και ατομικά θα επιλέγουν ένα θέμα από τα «πακέτα» Τέχνη και Πολιτισμός, Περιβάλλον, Κοινωνικές Ανθρωπιστικές Επιστήμες κ.λπ. και θα το αναπτύσσουν σε μορφή έρευνας, αντλώντας πληροφορίες από το Διαδίκτυο, από πηγές κ.α. και θα συνθέτουν μία εργασία για την οποία θα βαθμολογούνται και μάλιστα μελετάται ο βαθμός αυτός να προσμετράται στη συνολική εικόνα του μαθητή στο τέλος του λυκείου και ίσως θα παίζει ρόλο και στην εισαγωγή στα Πανεπιστήμια.
Στη β’ λυκείου, θα έχουμε δύο κατευθύνσεις: Α και Β, δηλαδή Θετική και Θεωρητική. Τα υποχρεωτικά μαθήματα θα είναι: Νέα Ελληνικά, Φυσική Αγωγή, Ερευνητική Εργασία, Θρησκεία και Κόσμος, Αρχές Οικονομίας και Διοίκησης, Ιστορία, Μαθηματικά, Φυσική, Βιολογία ή Επιστήμη Υπολογιστών.
Στα επιλογής έχουμε: Εμβάθυνση στα Μαθηματικά, τη Φυσική, τη Χημεία, τη Βιολογία, την Επιστήμη Υπολογιστών. Αυτά τα μαθήματα αφορούν την κατεύθυνση Α, ενώ τη Β κατεύθυνση αφορούν τα εξής υποχρεωτικά μαθήματα: Νέα Ελληνικά, Φυσική Αγωγή, Ερευνητική Εργασία, Θρησκεία και Κόσμος, Αρχές Οικονομίας και Διοίκησης, Ιστορία, Μαθηματικά, Αρχές Φυσικών και Περιβαλλοντικών Επιστημών, Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία, Φιλοσοφία, ενώ επιλογής (επιλέγονται 2 μαθήματα): Εμβάθυνση στην Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία, Εμβάθυνση στην Ιστορία, Νεότερη Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία, Λογική, Εφαρμογές Υπολογιστών, Ξένη Γλώσσα και Τέχνη και Πολιτισμός.
Το σύνολο των ωρών και για τις δύο κατευθύνσεις είναι 33.
Στη γ’ τάξη λυκείου προστίθεται μία ακόμη κατεύθυνση, η Οικονομική.
Τα μαθήματα ανά κατεύθυνση είναι:
Κατεύθυνση Α Υποχρεωτικά: Νέα Ελληνική Γλώσσα, Ερευνητική Εργασία, Ιστορία, Μαθηματικά, Φυσική, Χημεία, Βιολογία ή Επιστήμη Υπολογιστών, Φυσική Αγωγή και επιλογής με επιλεγόμενα 2 μαθήματα από τα: Εμβάθυνση στα Μαθηματικά, στη Φυσική, στη Βιολογία, στην Επιστήμη των Υπολογιστών, στη Χημεία, Θρησκεία και Κόσμος, Ξένη Γλώσσα.
Στην Κατεύθυνση ΑΒ που είναι η Οικονομική, τα υποχρεωτικά μαθήματα είναι: Νέα Ελληνική Γλώσσα, Ερευνητική Εργασία, Ιστορία, Μαθηματικά, Μικροοικονομική, Αρχές Οργάνωσης Διοίκησης Επιχειρήσεων, Εφαρμογές Πληροφορικής, Φυσική Αγωγή.
Επιλεγόμενα (από τα οποία επιλέγονται δύο μαθήματα ) είναι τα εξής: Εμβάθυνση στα Μαθηματικά, στην Οικονομία, στην Κοινωνιολογία, στην Τεχνολογία και Ανάπτυξη, τη Θρησκεία και Κόσμος και την Ξένη Γλώσσα.
Στην Κατεύθυνση Β, την «ανθρωπιστική», τα υποχρεωτικά μαθήματα είναι: Νέα Ελληνική Γλώσσα, Ερευνητική Εργασία, Ιστορία, Αρχαία Ελληνική Γλώσσα, Κοινωνιολογία (Ιστορία της Τέχνης και του Πολιτισμού), Εισαγωγή στο Δίκαιο (Φιλοσοφία), Λατινικά, Φυσική Αγωγή και Επιλογής (επιλέγονται 2 μαθήματα από τα εξής): Εμβάθυνση στα Αρχαία Ελληνικά, Ιστορία, Κοινωνιολογία, Λατινικά, Θρησκεία και Κόσμος, Ξένη Γλώσσα.
Το σύνολο των ωρών είναι και στις τρεις κατευθύνσεις της γ΄τάξης λυκείου 35 ώρες.
Να σημειωθεί ότι απαραίτητη προϋπόθεση για να πάρει κάποιος μαθητής το σχετικό μάθημα εμβάθυνσης είναι να έχει επιλέξει το αντίστοιχο υποχρεωτικό μάθημα.
Όπως είπε η υπουργός Παιδείας, Άννα Διαμαντοπούλου, «η α’ τάξη λυκείου είναι μια τάξη γενικής παιδείας και λειτουργεί ως τάξη-γέφυρα ανάμεσα στο γυμνάσιο και το λύκειο. Οι β’ και γ’ τάξεις λυκείου παρέχουν προοδευτικά περισσότερη εμβάθυνση και εξειδίκευση ως συμπλήρωμα μιας εντατικής γενικής παιδείας με μικρό αριθμό βασικών μαθημάτων. Ο μαθητής γίνεται συνειδητός Έλληνας πολίτης του κόσμου. Με γνώση και υπερηφάνεια για την ιστορία και τον πολιτισμό μας, μαθαίνει να ζει και να προοδεύει μέσα στο σύγχρονο και ανταγωνιστικό περιβάλλον, μέσα και έξω από τη χώρα».
Επίσης, η υπουργός τόνισε ότι το «νέο λύκειο» πρέπει να αποκαταστήσει όχι μόνο τη σωστή και πλήρη λειτουργία του, αλλά πρέπει να αποκαταστήσει και την ισορροπία στη ζωή των εφήβων, καθώς πρέπει να κάνουν «φυσιολογική» ζωή.
Δηλαδή, η Άννα Διαμαντοπούλου τόνισε ότι νέος «έχει δικαίωμα στον ελεύθερο χρόνο, στη δημιουργία, στη συμμετοχή, ενώ το λύκειο δεν μπορεί να είναι απλά ο προθάλαμος για τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ, αλλά μια αυτόνομη εκπαιδευτική μονάδα». Άλλωστε, δεν εξαγγέλλεται τώρα το νέο εξεταστικό σύστημα που θα ισχύσει από το ακαδημαϊκό έτος 2013-14, αλλά σε λίγες ημέρες. Οι βασικές του αρχές θα είναι λιγότερα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα, λιγότερη και μη καθορισμένη με τα σημερινά πρότυπα εξεταστέα ύλη, αλλά έλεγχος της συνολικής κατάρτισης των παιδιών και, τέλος, τα ίδια τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ θα έχουν σημαντικό ρόλο, θέτοντας συντελεστές βαρύτητας σε όσα μαθήματα ενδιαφέρουν κάθε σχολή. Παράλληλα, επιδιώκεται κυρίως με το μάθημα «Εερευνητική Εργασία» η εξάσκηση της κριτικής ικανότητας των μαθητών, η πάταξη της αποστήθισης, ενώ συγχρόνως θα δοκιμασθεί και η ικανότητα συνεργασίας με τους άλλους. Επιπλέον, πρέπει να τονισθεί ότι το νέο αυτό σύστημα λειτουργεί αποδοτικότερα με μεγάλες σχολικές μονάδες και προς αυτή την κατεύθυνση βοηθά ο «Καλλικράτης» με τις συνενώσεις σχολείων που έχει ήδη προχωρήσει.
Η υφυπουργός Παιδείας, Εύη Χριστοφιλοπούλου, επισήμανε ότι «περνάμε από ένα λύκειο αποστήθισης και παπαγαλίας σε ένα λύκειο ουσίας, όπου οι μαθητές θα μπορούν να επιλέξουν κατεύθυνση, να πάρουν πρωτοβουλίες, αλλά και να εμβαθύνουν ανάλογα με τις προσωπικές και επαγγελματικές τους επιδιώξεις».
Ο υφυπουργός Παιδείας, Γ. Πανάρετος, από την πλευρά του επισήμανε: «Αν δεν μπορέσουμε να αλλάξουμε αυτή τη νοοτροπία, να βλέπουμε δηλαδή τα πράγματα μόνο μέσα από το πρίσμα της πρόσβασης στο Πανεπιστήμιο -φυσικά ο πολίτης, οι νέοι άνθρωποι και οι οικογένειες θέλουν να πάνε τα παιδιά τους στο Πανεπιστήμιο- και, αν δεν συνειδητοποιήσουμε ή δεν μπορούμε να πετύχουμε να είναι οι εξετάσεις απλώς ένας τρόπος για να ξεχωρίσουμε ποιος μαθητής θα εισαχθεί πού, θα επανερχόμαστε συνεχώς σε αυτή τη σύγχυση, το μπέρδεμα Λυκείου και Πανεπιστημίου».
Ο γενικός γραμματέας, Β. Κουλαϊδής, ανέφερε ότι «το λύκειο αναβαθμίζεται ουσιαστικά: πρώτα, επέρχεται ισορροπία μεταξύ της γενικής παιδείας και της βαθμιαίας εξειδίκευσης. Δεύτερον, παρέχεται στο μαθητή η δυνατότητα να επικεντρωθεί σε μαθήματα που ανταποκρίνονται στις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά του, στα οποία δίνεται μεγαλύτερος διδακτικός χρόνος, ώστε να μπορούν οι μαθητές να κατακτήσουν τις βαθιές δομές της γνώσης. Είναι ακριβώς αυτό που θα μας επιτρέψει να απομακρυνθούμε από τη μηχανιστική και επιφανειακή γνώση που έχει ως επακόλουθο την παπαγαλία».
Τέλος, σημειώνεται ότι η πρόταση του υπουργείου Παιδείας θα κατατεθεί αύριο στη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ενώ για την εκπόνησή της ελήφθησαν υπόψη τα συμπεράσματα παλαιοτέρων «διαλόγων», συζητήσεων, εργασιών και θέσεων των αρμοδίων εκπαιδευτικών οργανώσεων.
