Στον έλεγχο του αεροδρομίου το περίεργο αντικείμενο θύμισε όπλο και παραξένεψε 
τους γαλλογερμανούς υπαλλήλους. Τα μαγνητάκια από το σαντούρι «χτύπησαν» τον συναγερμό. Όχι δεν ήταν όπλο, ήταν παραδοσιακό όργανο. Οι οργανοπαίκτες από τις Κυκλάδες γέλασαν με την καρδιά τους και δεν «μάσησαν» από τη σοβαροφάνεια και τον ορθολογισμό του Στρασβούργου. Πώς φτάσαμε όμως εδώ;…
Πώς δηλαδή 19 παιδιά (14-20 ετών) από τις Ανδρο, Μύκονο, Σύρο, Κέα, Αμοργό, Σαντορίνη και Νάξο έγιναν για δύο μέρες «πρεσβευτές» της αιγαιοπελαγίτικης παράδοσης;
Ο Τάσος Αναστασίου είναι υπεύθυνος πολιτιστικών θεμάτων Κυκλάδων στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (στο τμήμα Κοινωνικής Αλληλεγγύης). Ταυτόχρονα είναι και η ψυχή των Παγκυκλαδικών Συναντήσεων από το 2002, όταν έγινε η πρώτη στην Τζια, και ιθύνων νους των συμπράξεων και των ανταμωμάτων των οργανοπαικτών του Αιγαίου.
Αυτός μας ξεκλειδώνει τον μαγικό κόσμο: «Η ανάδειξη και διάσωση της παραδοσιακής μουσικής των πνευστών ήταν το πρώτο μου μέλημα. Είχα αρχικά έντονη βιωματική σχέση με τα πανηγύρια και τους μουσικούς του Αιγαίου και σε συνεργασία με τον Λάμπρο Λιάβα διερευνήσαμε τα νησιά και στείλαμε τις πρώτες προσκλήσεις.
»Κάθε χρονιά ο κύκλος των μουσικών διευρυνόταν και από τους 28 που αρχικά συμμετείχαν, στην τελευταία Παγκυκλαδική Συνάντηση οι παίκτες πνευστών (τσαμπούνα, σουραύλι, τουμπί) έφτασαν τους 165! Πάνω από 50 παιδιά των Κυκλάδων σήμερα ασχολούνται με τα πνευστά και από την αρχή υπήρξε όλο και περισσότερο ενθουσιασμός.
»Όσοι έρχονταν στις Παγκυκλαδικές γίνονταν κήρυκες. Οι παλιοί μουσικοί παράλληλα έφτιαξαν φυτώρια, όπως στη Σύρο και τη Νάξο, και αργότερα αυτό επεκτάθηκε και στη Μύκονο. Στην Πάρο και τη Σαντορίνη μάλιστα που ήταν νεκρές άρχισε να αναθερμαίνεται το ενδιαφέρον. Παράλληλα με τις Παγκυκλαδικές γίνονταν και οι συναντήσεις των νέων για όλα τα όργανα στην αρχή με τη βοήθεια του Πολιτιστικού Συλλόγου Φοίνικα Σύρου.
»Στο Στρασβούργο βιώσαμε τη μουσική εμπειρία από τη σύνθεση της πρώτης και της δεύτερης πρωτοβουλίας. Έχει συγκροτηθεί μια διαφορετικού τύπου μουσική κοινότητα με συντροφικότητα και ανταλλαγή εμπειριών που κορυφώνεται στη μουσική».
Και η πρόσφατη έκδοση όμως του βιβλίου «Πανηγύρια του Αιγαίου» του Γιώργου Πίττα, το οποίο επίσης παρουσιάστηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, γίνεται αφορμή να συνεχιστεί η κουβέντα. «Στα πανηγύρια του Αιγαίου παίζουν νέα παιδιά και μάλιστα πνευστά που είχαν παρακμάσει. Το μικρό πανηγυράκι είναι το κύτταρο που συγκρατεί όλη την ιστορία. Μέσα σ’ ένα περιβάλλον ανταγωνισμού και οικονομικής αντιπαλότητας υπάρχει το μεγαλείο της μικρής ανθρώπινης κοινότητάς της, της αυτάρκειας και της αλληλεγγύης», λέει ο Τάσος Αναστασίου.
Νωρίτερα οι μπρασερί στο κέντρο του Στρασβούργου – και σε απόσταση αναπνοής από τον θηριώδη καθεδρικό ναό της πόλης – πήραν μια γεύση από γλέντι. Το τραπέζι της μπρασερί στο ιστορικό κέντρο θύμιζε πάγκο στην Τζια και τη Μύκονο. Αλλά πάνω δεν είχε γιδόζουμο από νησιώτικο πανηγύρι, μόνο σουκρούτ με λουκάνικα – μια από τις τοπικές σπεσιαλιτέ της Αλσατίας.
«Μέσα στο “ξινό” Ευρωκοινοβούλιο και τους δρόμους του Στρασβούργου δόθηκε μια αμυδρή διάσταση της τελετουργίας του πανηγυριού. Αυτό λειτουργεί επί δέκα στον χώρο του» λέει με νόημα ο εθνομουσικολόγος Χάρης Σαρρής.
Με τη βοήθειά του σημειολογήσαμε κι άλλο την αρχετυπική αιγαιοπελαγίτικη παράδοση. «Το Αιγαίο Πέλαγος είναι ένας ανοιχτός χώρος σε ρεύματα, ήχους, μύθους και οι ιδέες κυκλοφορούν όπως τα πλοία», συμπληρώνει. «Το πράγμα ανανοηματοδοτείται κάθε φορά, υπάρχουν κοινά στοιχεία στα νησιά τόσο στα μουσικά όργανα όσο και στα γλέντια. Το γλέντι – πανηγύρι είναι η στιγμή που η κοινότητα αναβαπτίζεται, έχει ιδιαίτερη βαρύτητα και ένα αυστηρό σύστημα άγραφων κανόνων.
»Αν πας στην Όλυμπο της Καρπάθου, θα δεις τη σκληρότητα του κώδικα ζυμωμένη μέσα από την ενέργεια και όχι μέσα από μια οριενταλιστική θεώρηση. Η μουσική του Αιγαίου είναι η ηχητική διάσταση ενός πολιτισμού. Τα παιδιά αυτά, ενστικτωδώς και χωρίς να το ξέρουν, κάνουν αυτό που έκαναν και οι παππούδες τους. Δεν έχει αλλάξει η ανάγκη του ανθρώπου να επικοινωνήσει. Άλλο η φολκλορική προσέγγιση και άλλο αυτό που αναβλύζει από την πηγή που προέρχεται από τους ανθρώπους. Κουβαλάει μια δική της αλήθεια που είναι φτιαγμένη για έναν πολιτισμό που δομείται πάνω στην ανθρώπινη κλίμακα. Με μια βόλτα στις Κυκλάδες το καταλαβαίνεις».
Πηγή: .tanea.gr
