Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα μια νέα πολιτική ώθησης για την ενίσχυση των δικαιωμάτων των πολιτών της ΕΕ, με μια σειρά δράσεων για την άρση των εμποδίων που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν οι πολίτες στην καθημερινή τους ζωή. Η Έκθεση της ΕΕ για την ιθαγένεια του 2013 προβλέπει 12 συγκεκριμένους τρόπους βοηθείας ώστε να ασκούν οι Ευρωπαίοι αποτελεσματικότερα τα δικαιώματά τους, από την εύρεση εργασίας σε άλλη χώρα της ΕΕ έως τη διασφάλιση ισχυρότερης συμμετοχής στην δημοκρατική ζωή της Ένωσης.
Στις βασικές προτάσεις περιλαμβάνονται η διευκόλυνση της εργασίας και της πρακτικής άσκησης σε άλλη χώρα της ΕΕ, η μείωση της υπερβολικής γραφειοκρατίας για τους πολίτες της ΕΕ που ζουν και ταξιδεύουν στην ΕΕ και η εξάλειψη των φραγμών στις διασυνοριακές αγορές. Κατά τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Έτους των Πολιτών, η έκθεση της ΕΕ για την ιθαγένεια αποτελεί την απάντηση της Επιτροπής στις πολυάριθμες εκκλήσεις πολιτών της ΕΕ που της έχουν γνωστοποιήσει προβλήματα που αντιμετωπίζουν όταν ταξιδεύουν, εγκαθίστανται ή πραγματοποιούν αγορές σε μια άλλη χώρα της ΕΕ.
Η ιθαγένεια της Ένωσης αποτελεί το πετράδι του στέμματος της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Είναι για την πολιτική ένωση ότι και το ευρώ για την οικονομική και νομισματική μας ένωση. Η σημερινή έκθεση της ΕΕ για την ιθαγένεια τοποθετεί τους πολίτες της ΕΕ στο επίκεντρο,» δήλωσε η αντιπρόεδρος VivianeReding, Επίτροπος της ΕΕ επιφορτισμένη με θέματα Δικαιοσύνης, Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και Ιθαγένειας. «Από τη στιγμή που η ιθαγένεια της Ένωσης συμπεριλήφθηκε πρώτη φορά στις Συνθήκες το 1993, έχει εξελιχθεί- αλλά δεν έχει ακόμη ωριμάσει: οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν ακόμη εμπόδια κατά την άσκηση των δικαιωμάτων τους στην καθημερινή ζωή. Λαμβάνουμε πάνω από 1 εκατομμύριο ερωτήματα κάθε χρόνο από πολίτες σχετικά με θέματα που αφορούν τα δικαιώματά τους. Γι’ αυτό τον λόγο σήμερα αναλαμβάνουμε δράση για την ενίσχυση των δικαιωμάτων των πολιτών σε καθημερινές καταστάσεις, όπως στην εύρεση εργασίας, τις διαδικτυακές αγορές και τη συμμετοχή στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.»
Δύο δεκαετίες μετά τον καθορισμό των δικαιωμάτων των πολιτών της ΕΕ από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, αυτά τα δικαιώματα δεν συνιστούν πάντα την καθημερινή πραγματικότητα των πολιτών. Το γεγονός αυτό έχει επιβεβαιωθεί από πολίτες της ΕΕ σε ευρεία δημόσια διαβούλευση σχετικά με την Ευρωπαϊκή ιθαγένεια (IP/12/461), όπου 12.000 πολίτες της ΕΕ παρείχαν παραδείγματα γραφειοκρατικών εμποδίων που ακόμη αντιμετωπίζουν κατά την άσκηση π.χ. του δικαιώματος ελεύθερης μετακίνησης. Οι έρευνες του Ευρωβαρομέτρου σχετικά με τα δικαιώματα του πολίτη (IP/13/119) και τα εκλογικά δικαιώματα (IP/13/215), μια σειρά άμεσων διαλόγων των πολιτών με εθνικούς και ευρωπαίους πολιτικούς και μια σειρά ερωτημάτων του κοινού σχετικά με τα Ευρωπαϊκά δικαιώματα που λαμβάνονται μέσω της υπηρεσίας πληροφοριών «EuropeDirect», επιβεβαιώνουν ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα στον τομέα αυτόν. Η Επιτροπή ανταποκρίνεται στους προαναφερθέντες προβληματισμούς.
Στο πλαίσιο της χρηματοπιστωτικής κρίσης και κρίσης του δημόσιου χρέους, οι φραγμοί που τίθενται σε πολίτες, οι οποίοι επιθυμούν να αναζητήσουν ειδικευμένες θέσεις εργασίας σε άλλες χώρες της ΕΕ ή που τους αποτρέπουν από την αγορά αγαθών στην εσωτερική αγορά, πρέπει να αντιμετωπιστούν. Αυτό αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία καθώς η ΕΕ κινείται προς μια ουσιαστική οικονομική και νομισματική Ένωση με μια πολιτική ένωση να ξεπροβάλλει στον ορίζοντα.
Η έκθεση της ΕΕ για την ιθαγένεια του 2013 ανακοινώνει 12 νέες δράσεις σε έξι τομείς για την ενίσχυση των δικαιωμάτων των πολιτών (βλ. παράρτημα για τον πλήρη κατάλογο των 12 δράσεων):
1. Άρση των εμποδίων που υφίστανται για τους εργαζόμενους, τους σπουδαστές και τους ασκούμενους στην ΕΕ εστιάζοντας στην επέκταση του δικαιώματος των ατόμων που αναζητούν εργασία να λαμβάνουν επίδομα ανεργίας από τη χώρα καταγωγής τους, ενώ αναζητούν εργασία σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ, πέραν των ισχυόντων υποχρεωτικών τριών μηνών με στόχο την αύξηση της κινητικότητας των εργαζομένων, και καθορίζοντας ποιοτικό πλαίσιο για τις περιόδους πρακτικής άσκησης, το οποίο θα προσδιορίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μερών διασφαλίζοντας ότι οι περίοδοι πρακτικής άσκησης δεν χρησιμοποιούνται ως μια μορφή «μη αμειβόμενης απασχόλησης».
2. Περιορισμός της γραφειοκρατίας στα κράτη μέλη διευκολύνοντας την αποδοχή του δελτίου ταυτότητας και των εγγράφων άδειας διαμονής, για τους πολίτες που επιθυμούν να ταξιδέψουν ή να αποδείξουν την ταυτότητά τους σε άλλη χώρα της ΕΕ, μεταξύ άλλων μέσω προαιρετικών και ενιαίων ευρωπαϊκών εγγράφων τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν σε όλες τις χώρες της ΕΕ, και καθιστώντας ευκολότερη την αναγνώριση των πιστοποιητικών τεχνικού ελέγχου για τα αυτοκίνητα, διασυνοριακά στην ΕΕ.
3. Προστασία των περισσότερο ευάλωτων στην ΕΕ αναπτύσσοντας μια ευρωπαϊκή κάρτα αναπηρίας αναγνωριζόμενη αμοιβαία σε όλη την ΕΕ, διασφαλίζοντας ότι οι 80 εκατομμύρια άνθρωποι με αναπηρία μπορούν επίσης να επωφεληθούν από τα οφέλη που απορρέουν από τις εθνικές κάρτες (π.χ. πρόσβαση στις μεταφορές, τον τουρισμό, τον πολιτισμό και την αναψυχή) κατά την άσκηση του δικαιώματός τους ελεύθερης κυκλοφορίας, και προτείνοντας σειρά νόμων για την περαιτέρω ενίσχυση των δικονομικών δικαιωμάτων των πολιτών, ιδίως δε των παιδιών και των ευάλωτων πολιτών, όταν είναι ύποπτοι ή κατηγορούνται για τέλεση εγκλήματος.
4. Εξάλειψη των φραγμών όσον αφορά τις αγορές στην ΕΕ βελτιώνοντας τους κανόνες με στόχο την επίλυση διασυνοριακών διαφορών για μικρά ποσά κατά την αγορά προϊόντων διαδικτυακά ή σε άλλη χώρα της ΕΕ; η ευρωπαϊκή διαδικασία μικροδιαφορών μπορεί να βοηθήσει τους καταναλωτές να πάρουν τα χρήματά τους πίσω ταχέως, και σχεδιάζοντας ένα ηλεκτρονικό εργαλείο το οποίο καθιστά πιο διαφανή την αγορά ψηφιακών προϊόντων και το οποίο επιτρέπει στους πολίτες να συγκρίνουν προσφορές σε διασυνοριακή κλίμακα.
5. Προώθηση της διαθεσιμότητας στοχοθετημένων και προσβάσιμων δεδομένων σχετικά με την ΕΕ καθιστώντας τα εργαλεία κατάρτισης μέσω διαδικτύου διαθέσιμα στην τοπική αυτοδιοίκηση και παρέχοντας φιλική προς τους πολίτες πληροφόρηση σχετικά με το που να απευθυνθούν για την επίλυση των προβλημάτων τους.
6. Προώθηση της συμμετοχής των πολιτών στη δημοκρατική διαδικασία βρίσκοντας τρόπους για να δοθεί στους πολίτες της ΕΕ η δυνατότητα να διατηρήσουν το δικαίωμα ψήφου τους στις εθνικές εκλογές στη χώρα καταγωγής τους. Η πρακτική ορισμένων κρατών μελών να στερούν τους πολίτες τους από το δικαίωμα ψήφου, από τη στιγμή που μετακινούνται σε άλλη χώρα της ΕΕ, ισοδυναμεί ουσιαστικά με την επιβολή κυρώσεων σε βάρος πολιτών επειδή άσκησαν το δικαίωμα ελεύθερης μετακίνησης.
Η έκθεση της ΕΕ για την ιθαγένεια αποτελεί το επίκεντρο του Ευρωπαϊκού Έτους των Πολιτών 2013 και προβαίνει επίσης σε απολογισμό της προόδου που συντελέστηκε μετά την πρώτη έκθεση της ΕΕ για την ιθαγένεια του 2010 (βλ. IP/10/1390 και MEMO/10/525) — με αναδρομή στην υλοποίηση από την Επιτροπή των 25 δράσεων που ανακοινώθηκαν τον Οκτώβριο του 2010.
Η πρωτοβουλία αναλαμβάνεται τη στιγμή που η Επιτροπή έχει εγκρίνει την τελευταία έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ (βλ. IP/13/411 και MEMO/13/411), συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των πολιτών όπως το δικαίωμα της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Συνοδεύεται επίσης από έκθεση που εξετάζει την πρόοδο που σημειώθηκε προς μια αποτελεσματικότερη άσκηση της ιθαγένειας της ΕΕ, ένας απολογισμός της άσκησης των δικαιωμάτων των πολιτών της ΕΕ, όπως η ελεύθερη κυκλοφορία, τα πολιτικά δικαιώματα ή η προξενική προστασία, και της καταπολέμησης των διακρίσεων λόγω εθνικότητας.
Πλαίσιο
Οι πολίτες της ΕΕ εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν εμπόδια στην καθημερινή τους ζωή όταν ασκούν το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας. Η Επιτροπή ακούει τις ανησυχίες αυτές και ενεργεί για την ενίσχυση των δικαιωμάτων των πολιτών. Η έκθεση της ΕΕ για την ιθαγένεια του 2013 εκδίδεται την κατάλληλη χρονική στιγμή, κατά τη διάρκεια της συζήτησης σχετικά με το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η βαθύτερη ολοκλήρωση πρέπει να συμβαδίζει με μεγαλύτερη δημοκρατική νομιμότητα.
Με την έκθεση για την ευρωπαϊκή ιθαγένεια του 2013, η Επιτροπή κάνει επίσης απολογισμό των επιτευγμάτων που πραγματοποιήθηκαν πρόσφατα και εντοπίζει τους εναπομείναντες φραγμούς, οι οποίοι εμποδίζουν τους πολίτες να ασκούν πλήρως τα δικαιώματά τους.
Η πρώτη έκθεση της ΕΕ για την ιθαγένεια εγκρίθηκε το 2010, με κατάλογο 25 δράσεων για την άρση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι πολίτες της ΕΕ όταν ασκούν τα δικαιώματά τους. Έκτοτε, η Επιτροπή καταβάλλει προσπάθειες για να τηρήσει τις υποσχέσεις της λαμβάνοντας τα εξής μέτρα:
· Ενίσχυση των δικαιωμάτων των θυμάτων εγκληματικών πράξεων που ανέρχονται σε περίπου 75 εκατομμύρια άτομα ετησίως σε ολόκληρη την ΕΕ (IP/11/585
Μείωση της γραφειοκρατίας για 3,5 εκατ. ανθρώπους που προβαίνουν σε εγγραφή οχημάτων σε άλλη χώρα της ΕΕ ετησίως, πράγμα που οδηγεί σε εξοικονόμηση 1,5 δισ. ευρώ (IP/12/349),
Απαγόρευση επιπλέον επιβαρύνσεων στις πιστωτικές κάρτες και τα προσυμπληρωμένα τετραγωνίδια για τους αγοραστές στο διαδίκτυο (MEMO/11/675),
Ενίσχυση του δικαιώματος σε δίκαιη δίκη για όλους τους πολίτες της ΕΕ, πράγμα το οποίο αφορά περίπου 8 εκατομμύρια διαδικασίες ετησίως (IP/12/430, IP/10/1305),
Διασαφήνιση των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας για τα 16 εκατομμύρια «διεθνή ζευγάρια» της Ευρώπης
