Από τις 14 έως τις 17 Μαρτίου, ο Ευρωπαίος Eπίτροπος για την πολιτική των καταναλωτών κ. Νέβεν Μίμιτσα ήταν στην Ελλάδα σε μια “αποστολή για τους καταναλωτές”. Στόχος της αποστολής ήταν να έχει μια σειρά επαφών με τους εκπροσώπους και τις οργανώσεις καταναλωτών,
με τις εθνικές αρχές και τους εμπόρους λιανικής για να ενισχυθεί η συνεργασία και η κουλτούρα των καταναλωτών προς όφελος των ιδίων αλλά και της οικονομίας στο σύνολό της.
Ο Eπίτροπος Μίμιτσα δήλωσε «Αποτελεί για μένα μεγάλη τιμή να αναλαμβάνω την πρώτη μου αποστολή για τους καταναλωτές στην Ελλάδα. Στις συναντήσεις που είχα με εκπροσώπους των καταναλωτών και με την κυβέρνηση τόνισα ότι σε αυτές τις δύσκολες εποχές η πολιτική των καταναλωτών είναι αναγκαία περισσότερο από ποτέ. Οι καταναλωτές πρέπει να προστατεύονται από αδίστακτους εμπόρους και να έχουν εμπιστοσύνη ότι κάθε ευρώ που ξοδεύουν πιάνει τόπο. Ήθελα επίσης να υπογραμμίσω στους εμπόρους ότι ο σεβασμός των δικαιωμάτων των καταναλωτών ωφελεί τους καταναλωτές αλλά και τις ίδιες τις επιχειρήσεις».
Στην Ελλάδα ο Eπίτροπος Μίμιτσα συνάντησε οργανισμούς καταναλωτών, τον Υπουργό Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας που είναι αρμόδιος για την πολιτική καταναλωτών, τον Υπουργό Ενέργειας και τον Συνήγορο του Καταναλωτή. Στη Θεσσαλονίκη, στο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΕΟΚΕ) με αφορμή τον εορτασμό της Ευρωπαϊκής Ημέρας Καταναλωτών, ο Επίτροπος εκφώνησε την κεντρική ομιλία σχετικά με το ρόλο της πολιτικής των καταναλωτών για την υποστήριξη της κοινωνικής ένταξης. Ο Επίτροπος μίλησε επίσης στο Συνέδριο «Οι καταναλωτές στην ψηφιακή εποχή» που οργάνωσε η Ελληνική Προεδρία στην Αθήνα.
Το κεντρικό μήνυμα της αποστολής είναι ότι οι καταναλωτές πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο της ανάκαμψης. Προκειμένου να επωφεληθούν πλήρως από τη νομοθεσία για την πολιτική των καταναλωτών οι ίδιοι οι καταναλωτές πρέπει να γνωρίζουν τα δικαιώματά τους και να τα υποστηρίζουν ενεργά στην πράξη. Με την εθνική ενημερωτική εκστρατεία για τα δικαιώματα των καταναλωτών η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάνει το μήνυμα αυτό πραγματικότητα.
Η ενημερωτική εκστρατεία για τους καταναλωτές θα διεξαχθεί σε οκτώ χώρες όπου οι σχετικές γνώσεις των καταναλωτών είναι περιορισμένες, σύμφωνα με τον τελευταίο Πίνακα επιδόσεων για τον καταναλωτή, δηλαδή στην Βουλγαρία, την Κύπρο, την Ελλάδα, την Ιταλία, τη Λετονία, την Πολωνία, την Πορτογαλία και την Ισπανία. Θα υπάρξει επιπλέον ιδιαίτερη εκστρατεία για το νεώτερο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκή Ένωσης, την Κροατία. Η ενημερωτική εκστρατεία έχει ως στόχο την πληροφόρηση των πολιτών σχετικά με βασικά δικαιώματα των καταναλωτών, όπως το δικαίωμα επιστροφής των προϊόντων εντός δύο εβδομάδων, το δικαίωμα επισκευής ή αντικατάστασης των ελαττωματικών προϊόντων, το δικαίωμα σε ισότιμη και διαφανή πληροφόρηση για τα προϊόντα που αγοράζουν και το δικαίωμα να τους παρέχεται διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στην οποία να απευθύνονται σε περίπτωση παραπόνων.
Στην Ελλάδα η εκστρατεία θα διεξαχθεί μέσω έντυπων και ηλεκτρονικών μέσων. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτών στην Ελλάδα θα ενεργεί ως σημείο επαφής για την εκστρατεία και θα ενημερώνει τους καταναλωτές για τους αρμόδιους στους οποίους θα μπορούν να απευθύνονται για να ζητούν βοήθεια.
Η οδηγία για τα δικαιώματα των καταναλωτών αποτελεί ιστορικό βήμα για την ενίσχυση του ρόλου των καταναλωτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, επιτυγχάνοντας σωστή ισορροπία μεταξύ ενός υψηλού επιπέδου προστασίας των καταναλωτών και της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων. Η εμπιστοσύνη των καταναλωτών είναι απαραίτητη για την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας, αφού σύμφωνα με πρόσφατες στατιστικές οι καταναλωτικές δαπάνες αντιστοιχούν στο 56% σχεδόν του ΑΕΠ της ΕΕ. Όμως, από περσινή έρευνα προκύπτει ότι μόνο το 12 % των ευρωπαίων καταναλωτών γνωρίζουν τα δικαιώματά τους επαρκώς, ότι μόνο το 15% πραγματοποιούν αγορές εξ αποστάσεως διαδικτυακά από άλλη χώρα της ΕΕ και ότι το 24% από αυτούς νόμιζε ότι δεν μπορεί να επιστρέψει ένα εμπόρευμα 14 μέρες μετά την παραλαβή του.
Οι κανόνες που θεσπίζονται με βάση την οδηγία για τα δικαιώματα των καταναλωτών αντιμετωπίζουν αυτά τα προβλήματα. Από το Δεκέμβριο του 2013 όταν άρχισε να ισχύει η οδηγία στα κράτη μέλη οι καταναλωτές μπορούν να απολαμβάνουν τα ακόλουθα:
Ενισχυμένη διαφάνεια των τιμών.
Κατάργηση των χρεώσεων λόγω χρήσης πιστωτικών καρτών και πρόσβαση σε ανοικτές γραμμές επικοινωνίας.
Απαγόρευση των προεπιλεγμένων τετραγωνιδίων στο διαδίκτυο, όπως για παράδειγμα κατά την αγορά αεροπορικών εισιτηρίων.
Παράταση της περιόδου αλλαγής γνώμης από 7 σε 14 ημέρες.
Βελτιωμένα δικαιώματα επιστροφής των χρημάτων εντός 14 ημερών από την ακύρωση του συμβολαίου αγοράς από τον καταναλωτή.
Κανόνες που απαγορεύουν τις διαδικτυακές παγίδες, όπως διαδικτυακές προσφορές που διαφημίζουν κάτι ως παρεχόμενο δωρεάν ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι (π.χ. ωροσκόπια ή συνταγές).
Καλύτερη προστασία όσον αφορά τα ψηφιακά προϊόντα: η πληροφόρηση για το ψηφιακό περιεχόμενο πρέπει επίσης να είναι σαφέστερη, να περιλαμβάνει στοιχεία για τη συμβατότητα του προϊόντος με το υλικό και το λογισμικό και για την εφαρμογή τυχόν μέτρων τεχνικής προστασίας π.χ. που περιορίζουν το δικαίωμα των καταναλωτών να αντιγράφουν το περιεχόμενο. Οι καταναλωτές θα έχουν επίσης δικαίωμα να ακυρώνουν τις αγορές ψηφιακού περιεχομένου όπως την μεταφόρτωση μουσικής ή βίντεο.
