Ανακοίνωση της Οικολογικής Θεσσαλίας
Ήταν στις αρχές του Μάρτη, που καλούσαμε τον Δήμο Λαρισαίων να προχωρήσει σε προκήρυξη Διεθνούς Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού για την Βιοκλιματική Ανάπλαση του Ιστορικού Κέντρου της Λάρισας, μιας έγκυρης και αξιόπιστης διαδικασίας, αντάξιας μιας πόλης, που φιλοδοξεί να αναγορευθεί σε Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης.
Τονίζαμε τότε και σε ανύποπτο χρόνο, πως η διαδικασία προδιαγράφει το αποτέλεσμα… η εξέλιξη στο ζήτημα της διεκδίκησης από τη Λάρισα του τίτλου «Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης», δυστυχώς μας δικαίωσε.
Δεν ήταν η πρώτη φορά για τον Δήμο Λάρισας, που παρακάμπτονταν η εκ του νόμου απορρέουσα υποχρέωση για διενέργεια αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, με προβαλλόμενη δικαιολογία την ταχύτητα και την οικονομία, μέσα από μια στενά οικονομίστικη θεώρηση του ζητήματος, χωρίς να συνεκτιμηθεί επίσης το περιβαλλοντικό, το κοινωνικό και το πολιτιστικό κόστος αυτού του έργου.
Δυστυχώς αναγκαζόμαστε να επανέλθουμε για όμοιας τάξης ζήτημα, αυτή τη φορά για το έργο «Διαμόρφωση Τάφρου Χατζηχαλάρ – Β΄ Τμήμα». Πρόκειται και πάλι για μια χαμένη για την πόλη ευκαιρία, για ένα έργο σημαντικό, για το οποίο, σύμφωνα με τον νόμο, θα έπρεπε να είχε προηγηθεί πανελλήνιος αρχιτεκτονικός διαγωνισμός. Η επιλογή της παράκαμψη της κρυστάλλινης διαδικασίας του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, οδηγεί τον δήμο σε ακροβασίες στα όρια του νομότυπου, που προκαλούν το κοινό αίσθημα, καθώς βαφτίζουν το κρέας ψάρι (οχύρωση πίσω από έναν ‘’άτυπο’’ διαγωνισμό ιδεών του 2008, επίκληση του επείγοντος του άρθρου 10 της παραγράφου 2στ του Ν.3316/2005 χωρίς να συντρέχουν οι προϋποθέσεις, μη δημοσίευση με την προβλεπόμενη απ’ τον νόμο προθεσμία στην ιστοσελίδα του Τ.Ε.Ε., διαπραγμάτευση με τέσσερα μελετητικά γραφεία: το εξής ένα…).
Η επιμονή της «ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ – Ανοικτής Αλληλέγγυας Παρέμβασης», υπέρ της τήρησης διαδικασιών διαφάνειας και συμμετοχής, δεν είναι δηλωτική κάποιας δογματικής προσκόλλησης στους τύπους, που αδυνατεί, ως τέτοια, να αντιληφθεί την ανάγκη ευελιξίας (!) κάποιων δήμων, χάριν του αποτελέσματος.
Εκτός του ότι η τήρηση της νομιμότητας αποτελεί, για μας, θεμελιώδη αδιαπραγμάτευτη αρχή, πρέπει να γίνει επίσης αντιληπτό, πως το αποτέλεσμα ενός διαγωνισμού δεν είναι θετικό μόνο γιατί η άμιλλα ενεργοποιεί τις πιο δημιουργικές δυνάμεις των διαγωνιζομένων, με αποτέλεσμα να απογειώνει την απόδοσή τους. Ούτε μόνο γιατί παρέχει στον αγωνοθέτη, εν προκειμένω στον δήμο, την δυνατότητα επιλογής της βέλτιστης λύσης μεταξύ αξιόλογων προτάσεων. Αλλά και γιατί σαν διαδικασία αποτελεί το εγκυρότερο πεδίο για άρθρωση ολοκληρωμένου δημιουργικού λόγου, που μέσα από την διαλεκτική του λειτουργεί και παιδευτικά για την κοινωνία.
Έτσι αυτή, η κατ’ εξοχήν διαφανής διαδικασία, ασκεί ευεργετική επίδραση, τόσο στο παραγόμενο τελικό αποτέλεσμα, όσο και στους διαγωνιζόμενους και τον αγωνοθέτη, αλλά κυρίως και γενικότερα στην πόλη, την δημοκρατική παιδεία και τους θεσμούς. Επί πλέον, όμως, αυτή η διαδικασία έχει και μια αμφίδρομη λειτουργία, αφού σε ένα διαγωνισμό δεν τίθενται σε δημόσια κρίση μόνον οι προτεινόμενες λύσεις των διαγωνιζομένων, αλλά και η ίδια η διατύπωση του προβλήματος, έτσι όπως αυτή τέθηκε από τον αγωνοθέτη. Οι διαφορετικές προσωπικές ερμηνείες του προβλήματος, μέσα από τις φρέσκιες δημιουργικές ματιές των διαγωνιζομένων, πολλές φορές, θέτουν τον αγωνοθέτη προ νέων δεδομένων, διευρύνουν την προβληματική του και δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις υπέρβασης ή ακόμη και αναίρεσης του προβλήματος. Μεγάλα αρχιτεκτονικά ή καλλιτεχνικά δημιουργήματα, προϊόντα αρχιτεκτονικών ή καλλιτεχνικών διαγωνισμών, συχνά προτείνουν λύσεις, που προϋποθέτουν τροποποίηση αν όχι πλήρη επαναδιατύπωση του προβλήματος.
Με την παρατηρούμενη τάση, να παρακάμπτεται, από κάποιους δήμους, η διαδικασία των διαγωνισμών, με κύριο επιχείρημα, πως μπορεί αυτή να αποβεί χρονοβόρα ή δαπανηρή, οι δήμοι στερούν τον εαυτό τους από την μοναδική αυτή ευκαιρία ανατροφοδότησης της προβληματικής τους και την κοινωνία από μια έγκυρη διατύπωση δεύτερης γνώμης, πολύτιμη δικλείδα ασφαλείας.
Επειδή για την κίνηση «ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ – Ανοικτή Αλληλέγγυα Παρέμβαση» το ζήτημα της βιώσιμης ανάπτυξης των Θεσσαλικών πόλεων είναι μείζονος σημασίας, θα είμαστε πάντα σε εγρήγορση, αναδεικνύοντας κάθε παράμετρο του ζητήματος, καθώς μέσα από την μια ή την άλλη επιλογή διακυβεύονται πολύτιμα πολιτιστικά και περιβαλλοντικά αγαθά.
