Η χορήγηση ωμής τροφής στο σκύλο για κάποιους είναι στάση ζωής ενώ για άλλους είναι κόκκινο πανί. Η αλήθεια είναι πως καμία από τις παραπάνω στάσεις δεν τεκμηριώνεται από επιστημονικές μελέτες. Γιατί είναι διαδεδομένη και ποιους κινδύνους ενέχει;
Παρόλα αυτά, η ανησυχία πολλών ιδιοκτητών ζώων σχετικά με το περιεχόμενο των βιομηχανοποιημένων εμπορικών τροφών καθώς και το συνεχώς αυξανόμενο ενδιαφέρον του κοινού για περισσότερο φυσικούς ή ολιστικούς τρόπους ζωής έχει προκαλέσει μία ραγδαία αύξηση χορήγησης ωμής τροφής ζωικής προέλευσης στα κατοικίδια ζώα.
Αυτή η αύξηση ενέχει πολλούς κινδύνους δημόσιας υγείας οδηγώντας μερικούς από τους μεγαλύτερους οργανισμούς δημόσιας υγείας των ΗΠΑ στην έκδοση ανακοινώσεων που αποθαρρύνουν τη χορήγηση ωμής τροφής ζωικής προέλευσης στα κατοικίδια ζώα.
Οι ιδιοκτήτες που επιλέγουν να χορηγήσουν στο σκύλο τους ωμή τροφή πρέπει να γνωρίζουν τους κανόνες υγιεινής διαχείρισης τέτοιων τροφών ενώ καλό θα είναι να μην επιμένουν δογματικά στην αποκλειστική διατροφή του ζώου τους με ωμή τροφή αν αντιληφθούν πως το ζώο τους δεν την ανέχεται. Η αποκλειστική διατροφή του ζώου με σπιτική τροφή είτε ωμή είτε μαγειρεμένη πρέπει να γίνεται υπό την καθοδήγηση κτηνιάτρου διατροφολόγου, ειδικότητας που δεν υπάρχει, προς το παρόν, στην Ελλάδα (www.acvn.org).
Η διατροφή των σκύλων με ωμό κρέας ξεκίνησε από τους σκύλους αγώνων στη Βόρεια Αμερική και στην Αυστραλία. Σε αυτά τα ζώα η ωμή τροφή χρησιμοποιείται ως πλούσια πηγή πρωτεϊνών χωρίς όμως να αποτελεί την αποκλειστική πηγή διατροφής τους. Τα τελευταία χρόνια η συγκεκριμένη διατροφική συνήθεια έχει υιoθετηθεί από πολλούς ιδιοκτήτες ζώων και στην Ευρώπη. Οι υποστηρικτές της συγκεκριμένης θεωρίας ισχυρίζονται πως η ωμή τροφή προσφέρει στο ζώο περισσότερη ενέργεια καθώς και τα θρεπτικά συστατικά που αυτό χρειάζεται, προστατεύει την υγεία του και το κάνει ανθεκτικό σε αρκετές ασθένειες.
Επιστημονικά δεδομένα Στη μόνη έρευνα που αφορά την υγεία των ζώων που τρέφονται με ωμή τροφή, αν και στατιστικώς αδύναμη (Level 4 evidence), φάνηκε πως το 98,7% των ιδιοκτητών σκύλων και το 98,5% των ιδιοκτητών γάτας που τάιζαν το ζώο τους με ωμή τροφή ήταν ικανοποιημένοι με την υγεία του ζώου τους. Λιγότερο όμως από το 3% των ιδιοκτητών τάιζαν το ζώο τους αποκλειστικά με ωμή τροφή (BARF – Biologically Appropriate Raw Food). Η υγιεινή των τροφών αυτών και η πιθανότητα μετάδοσης ασθενειών στα ζώα μελετήθηκε πρόσφατα και τα συμπεράσματα αν και ασθενή εγείρουν την ανάγκη εκτενέστερης και λεπτομερέστερης έρευνας.
Αν και οι υποστηρικτές της ωμής τροφής υποστηρίζουν πως τα ζώα είναι από τη φύση τους προστατευμένα από παθογόνα για τον άνθρωπο μικρόβια όπως η Salmonella spp, υπάρχουν αρκετές αναφορές στη διεθνή βιβλιογραφία σοβαρής ασθένειας ζώων από εντεροπαθογόνα βακτηρίδια όπως Salmonella spp, Toxoplasma gondii και Yersinia enterocolitica. Κατά τη διάρκεια της σχετικής έρευνας κατεψυγμένων εμπορικών ωμών τροφών στη Βόρεια Αμερική, από το 60% των τροφών απομονώθηκε Εscherichia. coli, από το 7,1% Salmonella enterica και από το 2,1% Cryptosporidium spp. Σε άλλη έρευνα που έλαβε μέρος στον Καναδά βρέθηκε πως το 20% των εμπορικών ωμών τροφών για σκύλους και γάτες περιείχε Salmonella ενώ σε μία άλλη το 21% των εμπορικών κατεψυγμένων τροφών ήταν θετικό σε Salmonella. Το 67% των τροφών της τελευταίας έρευνας περιείχε κοτόπουλο. Μόνο από το 33% των ξηρών εμπορικών τροφών και το 8% των κονσερβοποιημένων απομονώθηκε Εscherichia Coli. Salmonella enterica δεν απομονώθηκε από καμία εμπορική επεξεργασμένη τροφή.
Αν και δεν υπάρχει προς το παρόν καμία αντικειμενική μελέτη για το επιβλαβές ή το ωφέλιμο προσφοράς ωμής τροφής στο σκύλο, οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να είναι τόσο προσεκτικοί ως προς τις συνθήκες διαχείρισης και παρασκευής αυτών των τροφών όσο είναι και με τις τροφές που οι ίδιοι καταναλώνουν. Οι σκύλοι και οι γάτες μπορεί να νοσήσουν σοβαρά από Σαλμονέλωση καθώς και όλα τα άλλα εντεροπαθογόνα βακτηρίδια. Τα βακτηρίδια δεν καταστρέφονται στο σάλιο τους από το ένζυμο λυσοζύμη (το οποίο και ο άνθρωπος διαθέτει), όπως πολλοί ισχυρίζονται, και ο χρόνος τον οποίο χρειάζεται η τροφή να αποβληθεί από τον οργανισμό δεν έχει καμία σχέση με τη μόλυνση του ζώου. Εξάλλου λίγο αφού το ζώο τραφεί, αφοδεύει την τροφή που έφαγε σε προηγούμενα γεύματα και όχι την τροφή που μόλις έφαγε άρα ο ισχυρισμός πως η τροφή παραμένει πολύ μικρό χρονικό διάστημα στον πεπτικό σωλήνα και δεν προλαβαίνει να μολύνει τον οργανισμό είναι τελείως αβάσιμη.
Αν το ζώο σας εμφανίσει γαστρικά ή εντερικά προβλήματα με την ωμή τροφή καλό είναι να μην περιμένετε μέχρι να τη «συνηθίσει». Η μόλυνση με εντεροπαθογόνα μικρόβια πολύ συχνά εκδηλώνεται ως μαλακά κόπρανα με βλέννη και συχνές αφοδεύσεις περνώντας έτσι απαρατήρητη από τους περισσότερους ιδιοκτήτες σκύλων. Ακόμη και τέτοιου είδους ήπιες εντερίτιδες είναι ικανές να εμποδίσουν την πρόσληψη των θρεπτικών συστατικών της τροφής από το λεπτό έντερο με αποτέλεσμα τον υποσιτισμό του ζώου. Σε μία έρευνα βρέθηκε πως από τα 41 Greyhounds που εμφάνισαν γαστροεντερίτιδα μετά τη λήψη ωμής τροφής, στα κόπρανα των 31 απομονώθηκε Salomonella και στα 16 από αυτά το στέλεχος του βακτηριδίου ήταν το ίδιο με αυτό που απομονώθηκε από την ωμή τροφή τους.
Μόνο σε 6 από τα 35 Greyhounds που δεν έτρωγαν ωμή τροφή βρέθηκε Salmonella στα κόπρανά. Τέλος, ο ισχυρισμός πως τα μικρόβια και τα παράσιτα είναι μέρος της φύσης και άρα δεν πρέπει να φοβόμαστε την επαφή του ζώου μας με αυτά είναι αληθής μόνο κατά το ήμιση. Τα μικρόβια και τα παράσιτα είναι όντως μέρος της φύσης, τα παθογόνα μικρόβια όμως όπως και τα παράσιτα προκαλούν λοιμώξεις οι οποίες όχι μόνο μπορεί να προσβάλλουν το ζώο μας αλλά και να μεταδοθούν μέσω αυτού σε εμάς. Επίσης, ο ισχυρισμός πως τα ζώα μπορούν να τρώνε από το έδαφος χωρίς να προσβάλλονται από λοιμογόνους παράγοντες είναι αναληθής.
Τα ζώα αποπαρασιτώνονται κάθε 3-6 μήνες ακριβώς γιατί τρώγοντας από το έδαφος προσβάλλονται από ενδοπαράσιτα τα οποία εκτός από ότι προκαλούν από ήπιου μέχρι σοβαρού βαθμού γαστρεντερίτιδες, μπορούν να μεταδοθούν και στον άνθρωπο. Η αποκλειστική χορήγηση σπιτικής ή επεξεργασμένης ωμής τροφής, όταν γίνεται, πρέπει να πραγματοποιείται με γνώμονα τους κανόνες υγιεινής και ευζωίας και πάντα υπό την καθοδήγηση ειδικού κτηνιάτρου διατροφολόγου (http://www.acvn.org/).
Τέλος, συστήνεται να μην τρέφονται με ωμή τροφή ζώα των οποίων οι ιδιοκτήτες πάσχουν από νοσήματα που προκαλούν αναοσοκαταστολή καθώς υπάρχει αυξημένος κίνδυνος μόλυνσής τους με Salmonella, Campylobacter, Escherichia coli και πλήθος άλλων μικροοργανισμών. Παθογόνοι μικροοργανισμοί οι οποίοι μπορεί να βρεθούν στο ωμό κρέας είναι: Campylobacter spp., Enterococcus spp., Escherichia spp., Staphylococcus aureus, Salmonella spp., Cryptosporidium spp., Echinococcus spp., Giardia lamblia, Neospora canincum, Toxoplasma gondii. Ανακοινώσεις οργανισμών υγείας
Με τη συνεχόμενη αύξηση της δημοφιλίας της χορήγησης ωμής τροφής, πολλοί εξέχοντες οργανισμοί υγείας ζώων έχουν πάρει επίσημη θέση έναντι στη χρήση της: Ο American Animal Hospital Association (AAHA) δημοσίευσε μία δήλωση σχετικά με τις ωμές πρωτεϊνούχες δίαιτες τον Άυγουστο του 2012: “Η χορήγηση ωμής πρωτεϊνούχας τροφής στα ζώα δεν αφορά πια μόνο το κάθε ζώο ξεχωριστά αλλά έχει γίνει ένα μεγαλύτερο κοινωνικό θέμα. Για αυτό το λόγο ο AAHA δεν μπορεί πλέον να στηρίξει ή να προτείνει τη χορήγηση ωμών πρωτεϊνούχων τροφών στα κατοικίδια ζώα”. Η αμερικάνικη ένωση κτηνιάτρων γάτας (AAFP) και η εθνική ένωση κτηνιάτρων δημόσιας υγείας των ΗΠΑ (NASPHV) υιοθέτησαν τη δήλωση του AAHA. Ο American Veterinary Medical Association (AVMA) εξέδωσε τη δική του πολιτική για “Ωμές ή μη καλά μαγειρεμένες πρωτεϊνούχες τροφές για το σκύλο κα τη γάτα” τον Αύγουστο του 2012: “Ο AVMA αποθαρρύνει τη χορήγηση πρωτεϊνούχων τροφών ζωικής προέλευσης ως τορφή στο σκύλο και στη γάτα αν η τροφή δεν έχει υποστεί κατάλληλη επεξεργασία για την εξουδετέρωση των παθογόνων μικροοργανισμών καθώς η χρήση τέτοιων τροφών ενέχει τον κίνδυνο ασθένειας των σκύλων, των γάτων και των ανθρώπων“. Ο FDA ανακοίνωσε την εξής δήλωση το Μάιο του 2004 την οποία τροποποίησε τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου: “O FDA δεν πιστεύει πως η χρήση ωμού κρέατος ως τροφή για τα ζώα είναι σύμφωνη με την προστασία της δημόσιας υγείας από σοβαρούς κινδύνους και ειδικά όταν αυτές οι τροφές μπαίνουν μέσα στα νοικοκιριά με σκοπό τη διατροφή των κατοικίδιων ζώων“.
Το συμβούλιο παρασιτολογίας κατοικίδιων ζώων των ΗΠΑ (www.capcvet.org) έχει εκδώσει σήμα κινδύνου σχετικά με τη χορήγηση ωμών τροφών στα κατοικίδια ζώα. Στην ανακοίνωσή τους ανέφεραν όλα τα παράσιτα από τα οποία μπορούν τα ζώα να μολυνθούν με τη χορήγηση ωμών τροφών ενώ συνέστησαν τη χρήση μαγειρεμένης τροφής και φρέσκου νερού σαν τρόπο μείωσης της πιθανότητας μόλυνσης των ζώων με ζωονόσους οι οποίες μπορεί να ματαδοθούν στον άνθρωπο. Το πρόγραμαμα Pet Partners, παλιότερα γνωστό και ως Delta Society είναι ένας εθνικός οργανισμός των ΗΠΑ ο οποίος εκπαιδεύει και ελέγχει τους ιδιοκτήτες ζώων και τα ζώα τους.
Τα ζώα που ελέγχει χρησιμοποιούνται για θεραπεία και προσφορά έργου σε νοσοκομεία, σχολεία και άλλα κέντρα. Από τις 30 Ιουνίου 2010 το Διοικητικό Συμβούλιο του οργανισμού αποφάσισε πως “τα ζώα που τρέφονται με ωμό κρέας δεν θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα θεραπείας των Pet Partners”. Τα ζώα πρέπει να μην έχουν καταναλώσει ωμή τροφή για τουλάχιστον 4 εβδομάδες πριν τους επιτραπεί να συμμετάσχουν και πάλι στο πρόγραμμα. Επίλογος Αυτά γνωρίζουμε, μέχρι σήμερα, για την κατανάλωση ωμής τροφής ζωικής προέλευσης από τα κατοικίδια ζώα. Οι πληροφορίες που παρατέθηκαν εδώ βασίζονται στις δεκάδες βιβλιογραφικές πηγές που παρατίθενται παρακάτω. Η τελική απόφαση για το αν θα χορηγείτε ωμή τροφή στο ζώο σας ως συμπλήρωμα ή ως αποκλειστική πηγή ενέργειας είναι δική σας. Συστήνουμε στους λάτρεις της φυσικής διατροφής να έχουν υπόψιν τους πως τα άπλυτα λακαχνικά και το ωμό κρέας δεν είναι περισσότερο φυσικά από τα πλυμένα λαχανικά και το μαγειρεμένο κρέας.
Τέλος, καλό είναι να έχετε στο νου σας πως ο κτηνίατρός σας δεν είναι επιφορτισμένος μόνο με τη διατήρηση της υγείας του ζώου σας αλλά και με την προάσπιση της δημόσιας υγείας από ζωονόσους.
vetmenow.gr
