Βάλτε τους στο ψωμί που φτιάχνετε σπίτι, στη ζύμη για την πίτσα, στο πρωινό ή τη σαλάτα σας. Οι παρακάτω τέσσερις σπόροι, μπορεί να είναι μικροί σε μέγεθος αλλά θα σας χαρίσουν υγεία και ευεξία και η Δήμητρα Δημητρίου, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος (M.Sc.), μιλάει στην HuffPost Greece, δίνοντας όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την διατροφική τους αξία.
Σπόροι Chia
Είναι γνωστoί για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες από την εποχή των Ατζέκων, όπου έδωσαν και το όνομα Chia. Οι σπόροι Chia είναι πλούσιοι σε πρωτεΐνη φυτικής προέλευσης, υδατάνθρακες, ω-3 και ω-6 λιπαρά, φυτικές ίνες και πολλά ανόργανα στοιχεία, βιταμίνες και αντιοξειδωτικά. Τα ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα δεν συντίθενται από τον ανθρώπινο οργανισμό και γι’ αυτό θεωρούνται απαραίτητα και ιι ευγεργετικές τους ιδιότητες είναι γνωστές και περιλαμβάνουν την μείωση των τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης, την μείωση εμφάνισης υπέρτασης και καρδιαγγειακών νοσημάτων, την καρδιοπροστατευτική και ηπατοπροστατευτική δράση μέσω της ανακατανομής των λιπιδιών μακριά από το συκώτι, την αντιδιαβητική, αντιφλεγμονώδη, αντιυπερτασική και αντιθρομβωτική δράση. Ακόμα τα αντιοξειδωτικά που περιέχουν φαίνεται πως έχουν αντιφλεγμονώδη , αντιθρομβωτική και αντικαρκινική δράση. Από το 2000 οι Αμερικάνικες Οδηγίες Διατροφής συνιστούν την κατανάλωση έως 48γρ/ημέρα chia λόγω των ευεργετικών ιδιοτήτων τους. Προτείνουν την κατανάλωση των βλαστών από το φυτό chia ως σαλάτα, την κατανάλωση ωμών σπορίων chia, την προσθήκη των σπόρων στο ψωμί, σε δημητριακά πρωινού, σε γιαούρτι, σε σνακ και μπισκότα και σε χυμούς. Τέλος, το έλαιο από τα σπόρια Chia φαίνεται πως μπορεί να εφαρμοστεί στην επιδερμίδα για την αντιμετώπιση διάφορων δερματικών παθήσεων όπως κνησμό και ξηρό δέρμα, αλλά και ως συμπλήρωμα από τις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες λόγω της αντιφλεγμονώδης δράσης του.
Λιναρόσπορος
Ο λιναρόσπορος στις μέρες μας καταναλώνεται ευρέως λόγω της υψηλής περιεκτικότητας του σε ω-3 λιπαρά οξέα. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα ω-3 που περιέχει ο λιναρόσπορος διαφέρουν από τα ω-3 που βρίσκουμε στα ψάρια, αφού είναι πλούσια σε αλφα-λινολενικό οξύ. Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω τα ω-3 λιπαρά οξέα έχουν καρδιοπροστατευτική δράση, αντιφλεγμονώδη δράση, αντιαρρυθμική δράση και αντιδιαβητική δράση. Ακόμα φαίνεται πως βοηθούν στην μείωση των λιπιδίων, της χοληστερόλης, τα τριγλυκερίδια και βελτιώνουν την απόκριση στην ινσουλίνη σε άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη. Φαίνεται ότι ο λιναρόσπορος λόγω της υψηλής συγκέντρωσης λιγνανών που περιέχει, που δρουν ως φυτοοιστρογόνα και έχουν ορμονική δράση, μπορεί να βοηθήσει τα συμπώματα των μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών. Συγκεκριμένα, 40γρ θρυμματισμένου λιναρόσπορου έχουν την ίδια δράση με θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης για μείωση συμπτωμάτων εμμηνόπαυσης, όπως οι εξάψεις.
Ηλιόσπορος
Υπάρχουν 2 είδη ηλιόσπορων, αυτοί που έχουν ραβδωτό κέλυφος και συνήθως καταναλώνονται άμεσα και αυτοί που έχουν μαύρο κέλυφος και χρησιμοποιούνται για την παρασκευή ηλιελαίου. Καταναλώνονται ως σνακ αφού πρώτα αποξηρανθούν και ψηθούν είτε αλατισμένοι είτε σε αλεύρι για να διατηρήσουν το άρωμα τους. Πολλές φορές αφού αποφλοιωθούν χρησιμοποιούνται σε ζύμες και ψωμιά. Οι ηλιόσποροι θεωρούνται ιδανικό σνακ αφού είναι πλούσιοι σε αντιοξειδωτικές ουσίες όπως Βιταμίνη Ε, μαγνήσιο, σελήνιο, θειαμίνη (Β1), φυλλικό οξύ, χαλκό φυτοστερόλες και πολυακόρεστα και μονοακόρεστα λιπαρά οξέα. Η Βιταμίνη Ε έχει αντιοξειδωτική δράση και προστατεύει τα κύτταρα από τις ελεύθερες ρίζες. Η θειαμίνη (Βιταμίνη Β1) βοηθάει στην παραγωγή νουκλεϊκών οξέων που είναι δομικά στοιχεία του DNA. Ακόμα ο χαλκός φαίνεται πως βοηθάει στην βελτιώση του δέρματος και των μαλλιών. Τα μονοακόρεστα και πολυακόρετσα λιπαρά οξέα προστατεύουν από καρδιαγγειακά νοσήματα. Η μερίδα των ηλιόσπορων καθορίζεται στις 2 κουταλιές της σούπας.
Κολοκυθόσπορος
Οι κολοκυθόσποροι είναι γνωστοί και ως πασατέμπος. Τρώγονται ψημένοι και αλατισμένοι ή ακόμα και ωμοί. Θεωρούνται ένα εξαιρετικό σνακ, πολύ δημοφιλές στην Ελλάδα, την Τουρκία, τα υπόλοιπα Βαλκάνια, την Ισπανία, την Ιταλία και τις χώρες της Κεντρικής Αμερικής. Οι κολοκυθόσποροι αποφλοιωμένοι μπορούν επιπλέον να χρησιμοποιηθούν και σε αρτοσκευάσματα, σε δημητριακά, σε σαλάτες, ακόμα και σε γλυκά. Από τον κολοκυθόσπορο εξάγεται και το αντίστοιχο έλαιο. Οι κολοκυθόσποροι έχουν υψηλές ποσότητες πολυακόρεστων λιπαρών οξέων αλλά και μαγνησίου, φωσφόρου, Βιταμίνης Ε και Βιταμίνης Κ, σιδήρου και φυτοστερόλες. ‘Ετσι, εκτός από την καρδιοπροστατευτική δράση λόγω των πολυακόρεστων λιπαρών οξέων, οι κολοκυθόσποροι έχουν αντιοξειδωτική δράση λόγω της Βιταμίνης Ε. Ακόμα η βιταμίνη Κ είναι σημαντική για την πήξη του αίματος και τα οστά. Ο σίδηρος έχει σημαντικό ρόλο στο μεταβολισμό και είναι απαραίτητα προσθετική ομάδα για εκατοντάδες ένζυμα και πρωτεΐνες, όπως οι πρωτεΐνες που μεταφέρουν οξυγόνο. Συστήνεται η κατανάλωση έως 2 κουταλιών της σούπας.
