Νέο πλήγμα στην καρδιά της κοινωνίας και των ευπαθών της ομάδων αναμένεται να επιφέρει η διακοπή του δικτύου κοινωνικών δομών για την αντιμετώπιση της φτώχειας, που υλοποιείται τα τελευταία χρόνια από τους δήμους.
Η λήξη της χρηματοδότησης τον προσεχή Σεπτέμβριο, των Ανοιχτών Κέντρων Ημερήσιας Υποδοχής Αστέγων και Ηλικιωμένων, κοινωνικών παντοπωλείων, φαρμακείων, τραπεζών αγάπης (τρόφιμα και ρούχα) συσσιτίων, λαχανόκηπων κ.ά. σηματοδοτεί την κατάρρευσή τους, με αποτέλεσμα να μείνουν στον αέρα περισσότερες από 330.000 οικογένειες σε όλη τη χώρα, σημειώνεται σε ρεπορτάζ της εφημερίδας «Θεσσαλονίκη».
Ταυτόχρονα, μεγάλος είναι ο κίνδυνος να τιναχθεί στον αέρα και το πρόγραμμα “Βοήθεια στο Σπίτι”, το μακροβιότερο πρόγραμμα στην ιστορία της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς τα συναρμόδια υπουργεία στο διάστημα που έπρεπε να ετοιμάσουν το νομοθετικό πλαίσιο μετάβασης στο νέο καθεστώς δεν έχουν πράξει το ελάχιστο. Αποτέλεσμα αυτής της αδράνειας ή αμέλειας είναι οι δήμοι και οι εμπλεκόμενοι φορείς να μην μπορούν το Σεπτέμβριο να υπογράψουν συμβάσεις για την υλοποίηση του προγράμματος που εξυπηρετεί περισσότερους από 100.000 ανήμπορους, ηλικιωμένους, ανάπηρους και μοναχικούς ανθρώπους.
Οι ωφελούμενοι από τις δομές των κοινωνικών παντοπωλείων, συσσιτίων, φαρμακείων κ.ά ανέρχονται στις 110.000 οικογένειες, ενώ στο δίκτυο συμπεριλαμβάνεται και το πρόγραμμα “Εναρμόνιση Οικογενειακής και Επαγγελματικής Ζωής” που αφορά 120.000 οικογένειες, οι οποίες εξασφάλιζαν μια δωρεάν θέση για τα παιδιά τους στους δημοτικούς βρεφονηπιακούς σταθμούς, τα Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών, (ΚΔΑΠ) και ΚΔΑΠμΕΑ.
256 ΔΟΜΕΣ σε 66 ΔΗΜΟΥΣ
Οι κοινωνικές αυτές δομές συστάθηκαν και λειτουργούν μετά από διεκδίκηση της τοπικής αυτοδιοίκησης, στο πλαίσιο της στήριξης των ευπαθών και κοινωνικά ευαίσθητων ομάδων, που υφίστανται σκληρότερα από τον καθένα τις συνθήκες της οικονομικής κρίσης και ύφεσης. Σε 66 δήμους της χώρας έχουν ιδρυθεί ως σήμερα και λειτουργούν 256 κοινωνικές δομές. Ειδικότερα, πρόκειται για 48 κοινωνικά παντοπωλεία, 41 κοινωνικά φαρμακεία, 28 δημοτικούς λαχανόκηπους, 38 δομές παροχής συσσιτίων, 38 τράπεζες χρόνου, 44 γραφεία διαμεσολάβησης, 13 κέντρα ημερήσιας υποδοχής αστέγων και 6 υπνωτήρια.
Στην προσπάθεια αυτή συμμετέχουν 47 Εταιρικά Κοινωνικά Σχήματα, 66 δήμοι, 51 Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, 10 νομικά πρόσωπα ΟΤΑ, 16 φορείς του δημοσίου τομέα και 23 φορείς του ιδιωτικού τομέα.
Ειδικότερα, από το Νοέμβριο του 2012 ως το Μάιο του 2014 (18 πρώτοι μήνες του έργου) πέρασαν από τα γραφεία διαμεσολάβησης 45.000 άτομα, τα οποία είχαν άμεση πληροφόρηση και παραπέμφθηκαν σε κάποια άλλη δομή. Οι ωφελούμενοι αυτοί μαζί με τα προστατευόμενα μέλη των οικογενειών τους και όσους ενημερώθηκαν για τις υπηρεσίες που προσφέρουν οι κοινωνικές δομές κατά της φτώχειας, ξεπερνούν στο διάστημα αυτό τα 118.000 άτομα, ενώ 1.112 νέοι επιστήμονες-εργαζόμενοι στελεχώνουν τις δομές σε όλη την Ελλάδα.
Όμως, όπως επισημαίνουν οι δήμαρχοι, από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο και έπειτα, η λειτουργία των “Κοινωνικών Δομών για την αντιμετώπιση της φτώχειας” στους δήμους όλης της χώρας, απειλείται με κατάρρευση, καθότι ολοκληρώνεται η παράταση χρηματοδότησής τους, που είχε δοθεί σε συνέχεια της αρχικής 24μηνης διάρκειας του προγράμματος λειτουργίας τους. “Με τη λήξη της χρηματοδότησης, οι κοινωνικές δομές θα καταστούν οικονομικά μη βιώσιμες, με αποτέλεσμα το κλείσιμό τους, τη διακοπή των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους ωφελούμενους και τη μη συνέχιση της απασχόλησης εκατοντάδων νέων επιστημόνων” τονίζει χαρακτηριστικά ο αντιπρόεδρος της επιτροπής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας της Κεντρικής Ένωσης Δήμων (ΚΕΔΕ), δήμαρχος Νεάπολης – Συκεών, Σίμος Δανιηλίδης.
Η τοπική αυτοδιοίκηση, όπως αναφέρει, έχουν αποδείξει ότι σε μια περίοδο κρίσιμη για τη χώρα, παραμένει δίπλα στον πολίτη παρέχοντας δωρεάν φροντίδα και πλήθος υπηρεσιών άριστης ποιότητας. Αυτές οι τόσο ευαίσθητες και κρίσιμες δομές, όχι μόνο δεν πρέπει να σταματήσουν να λειτουργούν ούτε λεπτό, αλλά αντίθετα θα πρέπει να διασφαλιστεί η συνέχισή τους και να αναπτυχθεί σε νέα πεδία, εφόσον απαιτείται από τις κοινωνικές ανάγκες”, επισημαίνει ο κ. Δανιηλίδης.
ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΑΜΕΣΗ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ
Η διακοπή των προγραμμάτων, σήμανε συναγερμό στην τοπική αυτοδιοίκηση, με αποτέλεσμα η ΚΕΔΕ να ζητήσει την άμεση τροπολογία των όρων της προκήρυξης για το πρόγραμμα “Εναρμόνιση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής”, οι οποίοι στερούν από σχεδόν 50.000 παιδιά τη δωρεάν φιλοξενία σε βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς, τα ΚΔΑΠ και τα ΚΔΑΠμεΑ. Παράλληλα, επισημαίνει τον κίνδυνο για χιλιάδες εργαζόμενους να μείνουν απλήρωτοι επί μήνες.
Στις ομόφωνες αποφάσεις του, το προεδρείο της ΚΕΔΕ προχώρησε κάνοντας αποδεκτές τις εισηγήσεις του δημάρχου Νεάπολης – Συκεών και αντιπροέδρου της αρμόδιας επιτροπής για τα δύο κρίσιμα αυτά θέματα. Κατά την πρόσφατη συνεδρίαση, το σύνολο των μελών του Δ.Σ. του κορυφαίου συλλογικού οργάνου των δήμων, υιοθέτησε τις επισημάνσεις του αντιπροέδρου κ. Δανιηλίδη για τα τραγικά προβλήματα, που θα δημιουργήσει στις τοπικές κοινωνίες η προκήρυξη της ΕΕΤΑΑ για το πρόγραμμα της “Εναρμόνισης”, όσο και τους κινδύνους που απειλεί το “Βοήθεια στο Σπίτι”, υιοθετώντας ταυτόχρονα και τις προτάσεις του για την αντιμετώπιση της κρίσης που προέκυψε.
Για το πρόγραμμα “Εναρμόνιση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής” το Δ.Σ της ΚΕΔΕ αποφάσισε ομόφωνα να ζητήσει, έστω και τώρα, να επέλθει τροποποίηση στα δύο καυτά σημεία-όρους.
*Να αρθεί ο περιορισμός του αριθμού των προσφερόμενων θέσεων, ο οποίος σύμφωνα με τα ισχύοντα δεν θα πρέπει να ξεπερνά το 70% της συνολικής δυναμικότητας της δομής, όπως προκύπτει από την άδεια ίδρυσης και λειτουργίας. Όπως τονίζεται στην απόφαση, “αυτός ο περιορισμός, οδήγησε πέρσι στην προσφορά από τις δομές μόνο 91.656 θέσεων έναντι 98.188 θέσεων που προσφέρθηκαν το 2013. Παράλληλα, σε συνδυασμό με την αναμενόμενη αύξηση των αιτήσεων στις 120.000 από 111.279 πέρσι, θα δημιουργηθεί εκ νέου θέμα, τόσο στην αξιοποίηση του συνόλου των δυνατοτήτων που έχουν οι δομές μας να καλύψουν τις κοινωνικές ανάγκες, όσο και αξιοποίησης της διαθέσιμης χρηματοδότησης, ενώ χιλιάδες παιδιά θα βρεθούν εκτός προγράμματος”.
*Αναφορικά με τον τρόπο πληρωμής, να ισχύσει το προηγούμενο σύστημα χρηματοδότησης, κατά το οποίο, η καταβολή της πρώτης δόσης γινόταν με την πιστοποίηση του 10% του φυσικού αντικειμένου, γιατί στην περίπτωση πιστοποίησης του 30%, θα προκαλέσει προβλήματα χρηματοδότησης και κάλυψης λειτουργικών δαπανών.
ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
Σχετικά με το πρόγραμμα “Βοήθεια στο Σπίτι”, το οποίο μέσα από τις περίπου 900 δομές σε όλη τη χώρα εξυπηρετεί πάνω από 100.000 άτομα που ανήκουν σε ευαίσθητες και ευπαθείς κοινωνικά ομάδες, απασχολώντας ταυτόχρονα περισσότερους από 3.500 εργαζόμενους και ειδικούς επιστήμονες, το Δ.Σ της ΚΕΔΕ, αφού άκουσε εισήγηση από τον κ. Σ. Δανιηλίδη, αποφάσισε ομόφωνα να ζητήσει:
* Άμεση συνάντηση του προεδρείου της Επιτροπής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας της ΚΕΔΕ με την αρμόδια πολιτική ηγεσία.
* Την αποσαφήνιση του υφισταμένου θεσμικού πλαισίου και την άμεση δρομολόγηση των αναγκαίων ενεργειών, με την έκδοση σχετικής Κ.Υ.Α., όπως προβλέπει ο Ν. 4277/2014 άρθρο 64 παρ. 2, για την εκχώρηση της υλοποίησης του προγράμματος στην Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε., από 1/1/2016 και μετά.
*Τη συμμετοχή της ΚΕΔΕ, στη διαμόρφωση της Κ.Υ.Α, για την εξειδίκευση των όρων, των κριτηρίων και των προϋποθέσεων για την απρόσκοπτη υλοποίηση του προγράμματος.
Υπενθυμίζεται, ότι το “Βοήθεια στο Σπίτι”, μετά και την τελευταία παράταση που δόθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση, λήγει στο τέλος του 2015, με τη νομοθετική πρόβλεψη για περαιτέρω συνέχισή του με διευρυμένη μορφή. Σύμφωνα με το νόμο 4277/2014, που δημοσιεύθηκε τον Αύγουστο του προηγούμενου έτους, μέσα σε διάστημα έξι μηνών, δηλαδή μέχρι και τον περασμένο Φεβρουάριο, έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί το νομοθετικό πλαίσιο, ώστε από την 1η Σεπτεμβρίου 2015 να μπορούν να προχωρήσουν οι συμβάσεις των φορέων που θα εμπλακούν στην υλοποίηση του προγράμματος.
“Η προβλεπόμενη κοινή απόφαση των υπουργών Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, Οικονομικών και Εσωτερικών ουδέποτε εκδόθηκε, αν και παρήλθε σχεδόν ένας χρόνος από την ψήφιση του νόμου. Εξαιτίας δε, της αναιτιολόγητης αυτής καθυστέρησης, οι δήμοι, τα νομικά πρόσωπα αυτών, ή άλλα νομικά πρόσωπα της αυτοδιοίκησης δεν μπορούν από 1ης Σεπτεμβρίου 2015 να συνάπτουν συμβάσεις παροχής υπηρεσιών του προγράμματος ‘‘Βοήθεια στο Σπίτι’’ ως πάροχοι των ειδικότερων προγραμμάτων ‘‘Κατ’ οίκον Φροντίδα Συνταξιούχων’’ για τους δικαιούχους συνταξιούχους και ‘‘Κατ’ οίκον Κοινωνική Φροντίδα’’ για τους δικαιούχους οικονομικά αδύναμους, ηλικιωμένους, ανασφάλιστους, ΑμεΑ” υπογραμμίζει ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας της ΚΕΔΕ, ο οποίος ανέπτυξε τις θέσεις αυτές και στη νέα επιστολή του προς τον υπουργό Εσωτερικών Ν. Βούτση και τη νέα ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, και συγκεκριμένα τον υπουργό Γιώργο Κατρούγκαλο, την αναπληρώτρια υπουργό Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θεανώ Φωτίου, την αναπληρώτρια υπουργό για θέματα Ανεργίας Ράνια Αντωνοπούλου και τον υφυπουργό για θέματα κοινωνικών Ασφαλίσεων Παύλο Χαϊκάλη, ζητώντας την άμεση ενεργοποίησή τους για τη σωτηρία του προγράμματος.
ΚΕΔΕ: Επτά προτάσεις για την Κοινωνική Αλληλεγγύη και την απασχόληση
Στο μεταξύ, η ΚΕΔΕ, λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα που διαμορφώνονται αλλά και τις συνέπειες για τους χιλιάδες πολίτες από την κατάρρευση των κοινωνικών προγραμμάτων, κατέθεσε επτά προτάσεις στους τομείς της Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Απασχόλησης και Κοινωνικής Συνοχής ενόψει του νέου ΕΣΠΑ.
Το κείμενο κατατέθηκε στις συναρμόδιες αναπληρώτριες υπουργούς Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θεανώ Φωτίου και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Ράνια Αντωνοπούλου.
Ο πρόεδρος του οργάνου, Γιώργος Πατούλης, αναφέρθηκε μιλώντας στη συνεδρίαση της αρμόδιας επιτροπής, στο διευρυμένο και σημαντικό ρόλο των δήμων, καθ’ όλη την περίοδο της κρίσης, για την ενίσχυση και υποστήριξη των τοπικών κοινωνικών. Επισήμανε ωστόσο, ότι η μεταφορά πλήθους αρμοδιοτήτων στον τομέα Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης με τον “Καλλικράτη” δεν έχει συνοδευτεί με παράλληλη μεταβίβαση των αναγκαίων οικονομικών πόρων για την άσκησή τους. Προσέθεσε ακόμη, ότι στη σημερινή δύσκολη συγκυρία, η αυτοδιοίκηση με ιδίους πόρους έχει αναλάβει πρωτοβουλίες και έχει αναπτύξει σειρά δράσεων κοινωνικού χαρακτήρα όπως τα κοινωνικά συσσίτια, τα κοινωνικά φαρμακεία, τα κοινωνικά παντοπωλεία, το πρόγραμμα “Βοήθεια στο Σπίτι”, οι παιδικοί, βρεφονηπιακοί σταθμοί, τα ΚΗΦΗ, τα Κέντρα Διημέρευσης Ατόμων με Αναπηρία, τα Κέντρα Στήριξης Ρομά & Ευπαθών ομάδων, κ.ά.
Ο ίδιος παρουσίασε και τις προτάσεις της ΚΕΔΕ ανά τομέα κοινωνικής πολιτικής που ασκούν οι δήμοι. Ειδικότερα:
*Για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα “Επισιτιστική και Βασική Υλική Συνδρομή για το Ταμείο Ευρωπαϊκή βοήθειας για τους Απόρους” 2014-2020, η θέση της ΚΕΔΕ είναι ότι οι δήμοι πρέπει και μπορούν να έχουν τον πρώτο ρόλο ως “επικεφαλής εταίροι”, διότι πληρούν μια σειρά από κριτήρια όπως της εγγύτητας, της συμπληρωματικότητας, της ιδιαιτερότητας και της αποκέντρωσης των παρεχομένων κοινωνικών υπηρεσιών.
*Για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα προτείνει να γίνει επέκταση της εφαρμογής του μέτρου σε όλους τους δήμους της χώρας.
*Για το πρόγραμμα κοινωνικής συνοχής στο πλαίσιο του νέο ΕΣΠΑ 2014-2020 και των ΠΕΠ η ΚΕΔΕ ζητά την έγκαιρη προκήρυξη όλων των κοινωνικών δομών και προγραμμάτων που προβλέπονται στα ΠΕΠ (κοινωνικά παντοπωλεία, κοινωνικά συσσίτια, ΚΗΦΗ, υπνωτήρια κ.ά.) με τη διασφάλιση των αντίστοιχων πόρων.
*Για τη δράση “Εναρμόνιση Οικογενειακής και Επαγγελματικής Ζωής” (Παιδικοί, Βρεφονηπιακοί σταθμοί, ΚΔΑΠ- ΚΔΑΠ/μΕα), στο πλαίσιο του οποίου σήμερα λειτουργούν περίπου 1. 839 δημοτικές δομές φύλαξης παιδιών, προτεραιότητες για την ΚΕΔΕ είναι η αύξηση του ετήσιου προϋπολογισμού του προγράμματος σε 250 εκατ. ευρώ για τη σχολική χρονιά 2015-2016, αλλά και για όλη την προγραμματική περίοδο του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020.
*Για το πρόγραμμα “Βοήθεια στο Σπίτι” ζητεί τη συνέχιση λειτουργίας του, καθώς και τη συνέχιση εργασίας του υφιστάμενου προσωπικού. Επίσης, με δεδομένο ότι το πρόγραμμα λήγει στις 31/12/2015, ζητεί να γίνει άμεση αποσαφήνιση του θεσμικού πλαισίου της διάδοχης μορφής του, δηλαδή των προγραμμάτων “Κατ’ οίκον φροντίδα Συνταξιούχων” και “Κατ’ οίκον Κοινωνική Φροντίδα”.
* Για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και την προαγωγή της υγείας διεκδικεί τη θεσμοθετημένη λειτουργία δημοτικών ιατρείων και φαρμακείων.
* Για την απασχόληση η ΚΕΔΕ προτείνει άμεση αύξηση του χρονικού διαστήματος του προγράμματος κοινωφελούς απασχόλησης σε 10 ή 12 μήνες και δυνατότητα των δήμων να προσλαμβάνουν το προσωπικό διαδοχικά εντός του χρονικού πλαισίου υλοποίησης του προγράμματος.
