Και ξαφνικά ψάχνουμε να μάθουμε για ποιο λόγο οι Γερμανοί του Ελ. Βενιζέλος δεν πληρώνουν τέλη και φόρους στους δήμους στους οποίους εκτείνεται το αεροδρόμιο.
Επί της ουσίας, αναγκαζόμαστε λίγο πολύ να σκαλίσουμε εκ νέου μια ιστορία που επανήλθε στην επικαιρότητα το 2008 και οκτώ χρόνια μετά, παραμένει ανοιχτή.
Της ελληνικής, πολιτικής παθογένειας, το ανάγνωσμα.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά.
Η “είδηση” είναι πως οι δήμοι Ραφήνας – Πικερμίου, Μαρκόπουλου και Σπάτων-Αρτέμιδος, προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ζητώντας να βρεθεί λύση στο ζήτημα που υπάρχει σχετικά την είσπραξη από το αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος σειράς τελών και φόρων που όπως υποστηρίζουν δικαιούνται, αλλά δεν λαμβάνουν.
Γιατί; Επειδή από το 2008 δεν εξεδόθη καμία, μα καμία, υπουργική απόφαση που να καθορίζει τους όρους είσπραξης αυτών.
Για να καταλάβουμε περαιτέρω το τί συμβαίνει, πρέπει να εξετάσουμε τη σύμβαση ανάπτυξης του αεροδρομίου Ελ. Βενιζέλος, μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και της ανώνυμης εταιρείας “Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών”, στην οποία ήταν βασικός μέτοχος η γερμανικών συμφερόντων εταιρεία”Hochtief”.
Η σύμβαση χρονολογείται από τις 31 Ιουλίου του 1995, σύμφωνα με την οποία η “Hochtief” όφειλε να καταβάλει ανταποδοτικούς και άλλους φόρους, όπως και τέλη σε δήμους που είναι γύρω από το αεροδρόμιο (των Σπάτων – Αρτέμιδας (τέως Λούτσας), της Ραφήνας – Πικερμίου, της Παιανίας, Μαρκόπολου, και του Κορωπίου).
Οι φόροι και τα τέλη που θα έπρεπε να καταβάλλονται, είναι τα τέλη καθαριότητας και ηλεκτροδότησης.
Αναλυτικότερα, το ποσό των δημοτικών τελών και φόρων στους επίμαχους δήμους προβλέφθηκε ότι μέχρι το 2008 δεν μπορούσε να ξεπερνά το 0,5% των ακαθαρίστων εσόδων του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, ενώ για το μεταγενέστερο διάστημα δεν προβλέπονταν δεσμεύσεις ως προς το ύψος των τελών.
Με τον νόμο 3631/2008, προβλέπεται όμως ότι τελικά, με απόφαση των υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Μεταφορών θα καθορίζεται τελικά ο τρόπος η διαδικασία επιβολής και είσπραξης των δημοτικών τελών και φόρων των Δήμων από το αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος.
Παρόλα αυτά, από τότε, δηλαδή από το 2008, κανένας από τους συναρμόδιους υπουργούς δεν υπέγραψε την προβλεπόμενη υπουργική απόφαση, αν και έπρεπε η καταβολή των δημοτικών φόρων και τελών προς τους δήμους αυτούς να είχε ξεκινήσει από τον Ιανουάριο της ίδιας χρονιάς.
Και όταν λέμε κανένας υπουργός, εννοούμε κανένας, από καμία κυβέρνηση που έχει βρεθεί στο τιμόνι του τόπου από τότε μέχρι σήμερα.
Στο δια ταύτα, οι προαναφερόμενοι δήμοι, χωρίς την έκδοση της επίμαχης προβλεπόμενης υπουργικής απόφασης δεν μπορούσαν επί 7 έτη, μέχρι να αναλάβει ο ΣΥΡΙΖΑ, να εισπράξουν ούτε ένα ευρώ.
Στη συνέχεια ανέλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ, και οι δήμοι πίστεψαν πως θα βγάλουν άκρη. Η διαπραγμάτευση πάγωσε τις διαδικασίες, και φτάσαμε μία μέρα πριν την προκήρυξη του δημοψηφίσματος. Στις 28 Ιουνίου του περασμένου καλοκαιριού λοιπόν, οι δήμοι κατέθεσαν αίτηση στους συναρμόδιους υπουργούς, με την οποία ζητούσαν να εκδοθεί η προβλεπόμενη από τον νόμο 3631/2008 υπουργική απόφαση που θα καθορίζει τις διαδικασίες και το ύψος των δημοτικών και άλλων τελών και φόρων που θα εισπράττονται από τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών.
Μέχρι σήμερα, το αίτημα τους δεν έχει βρει καμία ανταπόκριση.
Η επόμενη κίνηση τους ήταν να προσφύγουν στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Στην προσφυγή αναφέρεται ότι όλες οι κυβερνήσεις από το 2008 ως σήμερα με την άρνηση τους να εκδώσουν την υπουργική απόφαση έδωσαν προνομιακή θέση στην “Hochtief”, κάτι που παραβιάζει την Συνθήκη για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και τη νομολογία του Ευρωδικαστηρίου (Δικαστήριο Ευρωπαϊκής Ένωσης).
Η συνθήκη ρητά προβλέπει στο άρθρο 107 ότι “οικονομικό πλεονέκτημα” προς εταιρεία ανεξάρτητα της μορφής της (ιδιωτική, Δημόσια, Α.Ε., Ε.Π.Ε., κ.λπ.), αποτελούν “οι κάθε είδους φορολογικές απαλλαγές και ελαφρύνσεις, καθώς και οι απαλλαγές ή οι εκπτώσεις από την καταβολή φόρων ή τελών, καθώς και το ευνοϊκό κοστολόγιο παροχής από κρατικό φορέα ειδών ή υπηρεσιών”.
Η προνομιακή και μονοπωλιακή μεταχείριση εταιρειών από χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαγορεύεται, τόσο από την Ευρωπαϊκή όσο και από την Ελληνική νομοθεσία.
Η επίμαχη φοροαπαλλαγή, επισημαίνουν οι δήμοι, αποτελεί ουσιαστικά κρατική χρηματοδοτική ενίσχυση μονοπωλιακού χαρακτήρα, που θέτει σε προνομιακή θέση την επίμαχη εταιρεία σε σχέση με άλλες, που δραστηριοποιούνται στον ίδιο χώρο. Επίσης υποστηρίζουν ότι νοθεύονται και οι αυστηροί κανόνες του ανταγωνισμού, λόγω της ευνοϊκής μεταχείρισης που επιφυλάσσεται στην συγκεκριμένη εταιρεία, αλλά και λόγω της κρατικής έμμεσης ενίσχυσης που δέχεται.
Στην προσφυγή τους στο ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο οι δήμοι αναφέρουν ότι η μη έκδοση της προβλεπόμενης υπουργικής απόφασης παραβιάζει και τον Ευρωπαϊκό Χάρτη Τοπικής Αυτοδιοίκησης ο οποίος το 1989 κυρώθηκε από την χώρα μας. Υποστηρίζουν ακόμα ότι η ευνοϊκή αυτή μεταχείριση έναντι της “Hochtief”, είναι αντίθετη στις συνταγματικές αρχές της ισότητας και της ισότητας στα δημόσια βάρη (άρθρο 4 Συντάγματος), όπως επίσης προσκρούει και στην συνταγματικά κατοχυρωμένη αυτοτέλεια των ΟΤΑ, αφού τα τέλη, κ.λπ. αποσκοπούν στην κάλυψη των δαπανών των Δήμων.
Από τη δική του μεριά, ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών Α.Ε. διαψεύδει τους δήμους και αναφέρει ότι ουδέποτε υπήρξαν παρεχόμενες υπηρεσίες από αυτούς, άρα δεν υπάρχουν και ανταποδοτικά τέλη.
Σε επικοινωνία με το NEWS 247, διευκρινίζεται από τη μεριά του Αεροδρομίου, ότι οι φόροι πληρώνονται κανονικά από το 2001 όταν και άνοιξε τις πύλες του ο αερολιμένας και πως η καταβολή τους γίνεται βάσει της σύμβασης που έχει υπογραφεί με σεβασμό στο νομικό πλαίσιο.
Διευκρινίζεται επίσης πως και το ίδιο το αεροδρόμιο θα ήθελε τη διευθέτηση του νομικού περιβάλλοντος για να μην υπάρχουν τέτοιου είδους ζητήματα.
Αλαλούμ αλαλούμ
Τι έχει συμβεί όμως και γιατί οι δήμοι πολύ δύσκολα θα εισπράξουν τα οφειλόμενα.
Η Hochtief είχε το 45% του αεροδρομίου μέχρι το 2013. Τη χρονιά εκείνη, το βασικό πακέτο της Hochtief εξαγοράστηκε από το καναδικό συνταξιοδοτικό ταμείο PSP Ιnvestment με την έγκριση της κυβέρνησης Σαμαρά.
Η Hochtief Airport, έπειτα από την εξαγορά της από την PSP Ιnvestment, μετονομάστηκε σε AviAlliance χωρίς νωρίτερα να έχει πληρώσει τα οφειλόμενα στο ελληνικό κράτος, μιας και δεν είχε ρυθμιστεί όπως είπαμε, το νομικό πλαίσιο.
Η AviAlliance έλαβε τις μετοχές της Hochtief στα αεροδρόμια της Αθήνας, της Βουδαπέστης, του Ντίσελντορφ, του Αμβούργου, του Σίδνεϊ και των Τιράνων.
Στο “Ελ. Βενιζέλος” οι Καναδοί δεν έχουν αποκτήσει μονάχα το 26,66% του μετοχικού κεφαλαίου του αεροδρομίου από τη Hochtief Airport, αλλά και το δικαίωμα διαχείρισης του 13,33% του ποσοστού της Hochtief Airport Capital.
Διαβάζουμε στο site του ΤΑΙΠΕΔ:
“Η συγκεκριμένη παραχώρηση, η οποία συνιστά μία από τις μεγαλύτερες και σημαντικότερες συμπράξεις μεταξύ Δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, λήγει το 2026. Μέτοχοι του ΔΑΑ σήμερα είναι το Ελληνικό Δημόσιο (25%), το ΤΑΙΠΕΔ (30%), η AviAlliance GmbH (26.7% +8 μετοχές), η AviAlliance Capital GmbH (13,3%) και η οικογένεια Δ. Κοπελούζου (5% -8 μετοχές)”.
Με άλλα λόγια, οι Καναδοί απέκτησαν, άμεσα και έμμεσα, το 40% του αεροδρομίου “Ελ. Βενιζέλος”, με το Δημόσιο να κατέχει 55%
Εύλογο ερώτημα: Γιατί το ελληνικό κράτος επέτρεψε σε μια εταιρεία να πουλήσει το μερίδιο της εν έτει 2013, την ώρα που δεν ρύθμιζε το πλαίσιο για να εισπράξει όσα μπορούσε; Και ακόμα και τώρα, γιατί δεν προβαίνει σε ψήφιση της περιβόητης τροπολογίας;
Χάος. Οι δήμοι αξιώνουν χρήματα, αμφίβολο όμως είναι το αν θα τα πάρουν λόγω της εγκληματικής κωλυσιεργίας των αρμοδίων που έχουν περάσει από τις επίμαχες θέσεις διοίκησης, μέχρι σήμερα, οι οποίοι δεν έχουν ρυθμίσει το πλαίσιο.
Η νυν κυβέρνηση καλείται να ξεμπλέξει το κουβάρι, με αμφίβολη επιτυχία βέβαια μιας και τα δείγματα αποφασιστικότητας και πολιτικής βούλησης που έχει παρουσιάσει μέχρι τώρα, είναι πενιχρά, παρά τις εξαγγελίες.
*Ο Χρήστος Δεμέτης είναι δημοσιογράφος. Σπούδασε Επικοινωνία και ΜΜΕ στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών όπου και ολοκλήρωσε το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών, “Πολιτισμικές Σπουδές και Ανθρώπινη Επικοινωνία”. Εργάστηκε στον Όμιλο του Πηγάσου. Από τον Μάιο του 2012 βρίσκεται στην 24 Media και αρθρογραφεί στο NEWS247.
news247.gr
