Από τη δεκαετία του 1980 έχουμε πρόσβαση σε υπολογιστές διαφόρων τύπων. Σήμερα, μπορούμε να συμπεριλάβουμε στους υπολογιστές και τα smartphones, τα οποία συνδέονται με το ισχίο μας 24/7 (24 ώρες την ημέρα,7 ημέρες την εβδομάδα). Επηρεάζει λοιπόν αυτή η απανταχού παρούσα πρόσβαση σε υπολογιστές την ικανότητά μας να κάνουμε απλές μαθηματικές πράξεις στο κεφάλι μας;
Τριάντα χρόνια πριν, οι σκεπτικιστές είχαν προβλέψει ότι οι μαθητές δεν θα είναι σε θέση να κάνουν ακόμα και απλούς υπολογισμούς διανοητικά ή σε χαρτί. Ο πολλαπλασιασμός, και η γνώση βασικών στοιχείων θα εξαφανιστούν. Οι αριθμομηχανές θα γίνουν δεκανίκι.
Η αμφισβήτηση δεν έχει σταματήσει με την πάροδο του χρόνου.
Το 2012, η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε την πρόθεσή της να απαγορεύσει τις αριθμομηχανές στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση με το σκεπτικό ότι οι μαθητές τις χρησιμοποιούσαν πάρα πολύ και πάρα πολύ σύντομα.
Έρευνα που διενεργήθηκε σε απάντηση αυτής της πρωτοβουλίας έδειξε μικρή διαφορά στις επιδόσεις ανάμεσα σε μαθητές που χρησιμοποιούσαν και σε μαθητές που δεν χρησιμοποιούσαν τις αριθμομηχανές.
Μια προηγούμενη αμερικανική μελέτη βρήκε το ίδιο: ο υπολογιστής δεν είχε ούτε θετικές, ούτε αρνητικές επιπτώσεις στην επίτευξη βασικών μαθηματικών δεξιοτήτων.
Οι ερευνητές συνιστούν να πάει η συζήτηση αυτή σε ένα άλλο επίπεδο
Τι είδους εργασίες και δραστηριότητες πρέπει να γίνονται με τις αριθμομηχανές; Πώς μπορούν οι αριθμομηχανές να συμπληρώσουν και να ενισχύσουν τις διανοητικές μεθόδους στις αριθμητικές πράξεις;
Οι εκπαιδευτικοί πίστευαν ότι οι αριθμομηχανές θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την ενίσχυση και την επέκταση της μάθησης των μαθηματικών.
Ενώ οι τέσσερις πράξεις (+, -, x, ÷) θα εξακολουθούσαν να διδάσκονται, οι αριθμομηχανές θα μπορούσαν να διευκολύνουν τη μελέτη, αφού οι μαθητές δεν θα έπρεπε να κάνουν επίπονους και βαρετούς υπολογισμούς, ενώ θα είχαν το χρόνο να θέσουν και να επιλύσουν ενδιαφέροντα προβλήματα.
Αντί να αντικαταστήσουν τους διανοητικούς υπολογισμούς, οι αριθμομηχανές θα τους έκαναν πιο αποτελεσματικούς.
Ακόμη και η απλή αριθμομηχανή των τεσσάρων πράξεων είναι ένα ισχυρό εργαλείο για τη διερεύνηση μιας σειράς εννοιών που προηγουμένως δεν ήταν τόσο εύκολα προσβάσιμες από μικρά παιδιά.
Η αρίθμηση, οι αρνητικοί αριθμοί, οι σχέσεις μεταξύ των κοινών και δεκαδικών κλασμάτων, όλα αυτά και ακόμη περισσότερα ανοίγονται στους μαθητές για να ασχοληθούν. Η αριθμομηχανή επιτρέπει στους μαθητές να διερευνήσουν και να γενικεύσουν μοτίβα αριθμών στα οποία προηγουμένως δεν είχαν πρόσβαση.
Τα μικρά παιδιά μπορούν να εξερευνήσουν τους αριθμούς στο άπειρο, αν θελήσουν, χωρίς να περιορίζονται σε διαγράμματα ή γραμμές αριθμών.
Οι πίνακες πολλαπλασιασμού δεν περιορίζονται πλέον στο 12 χ 12. Το παιδί μπορεί να εξερευνήσει το μοτίβο που γίνεται εισάγοντας 11 + 11 και συνεχίζοντας να πιέζει το σύμβολο του ίσον για να δει τι συμβαίνει με το μοτίβο τη στιγμή που θα μετρήσει πέρα από το 99.
Οι αριθμομηχανές έχουν μεγάλες δυνατότητες στην ανάπτυξη μιας έννοιας. Για παράδειγμα, τι συμβαίνει όταν πολλαπλασιάσουμε ή διαιρέσουμε έναν αριθμό με το 10 ή το 100;
Αυτές οι γενικεύσεις αποδεικνύονται θεαματικά και ανακαλύπτονται με έναν υπολογιστή, ο οποίος απελευθερώνει τους μαθητές ώστε να κάνουν περισσότερες ερωτήσεις σχετικά με τα μοτίβα των αριθμών.
Δυστυχώς οι αριθμομηχανές εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται για ασήμαντα πράγματα
Σε μια ανασκόπηση του βαθμού στον οποίο οι υπολογιστές είχαν χρησιμοποιηθεί στα σχολεία το 1997, πολυάριθμες μελέτες έδειξαν ότι η χρήση αριθμομηχανών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση δεν είχε αρνητικές επιπτώσεις στην αριθμητική ικανότητες των μαθητών.
Δυστυχώς όμως, η έρευνα έδειξε επίσης ότι οι αριθμομηχανές εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται για ασήμαντα πράγματα όπως τον έλεγχο των απαντήσεων, με αποτέλεσμα να έχουν μικρό αντίκτυπο στη μαθηματική εκπαίδευση.
Παρά το γεγονός ότι οι δάσκαλοι δήλωναν την υποστήριξή τους στη χρήση των αριθμομηχανών σε όλα τα επίπεδα της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, υπήρχαν ελάχιστες αποδείξεις ότι αυτές οι ιδέες εφαρμόζονταν.
Η γονική αποδοκιμασία της χρήσης των αριθμομηχανών αναφέρθηκε ως πιθανή αιτία της περιορισμένης χρήσης τους.
Οι δυνατότητες των αριθμομηχανών δεν χρησιμοποιούνται
Σε μια μελέτη του 2008, αυτό το εύρημα επαναλήφθηκε. Οι ερευνητές ανέφεραν ότι, παρά τις μεγάλες ελπίδες των εκπαιδευτικών ότι οι ψηφιακές τεχνολογίες θα μεταμορφώσουν τη μαθηματική εκπαίδευση, η χρήση τους – τόσο διεθνώς όσο και στην Αυστραλία – ήταν απογοητευτική.
Υπάρχει παντελής έλλειψη επαγγελματικής βοήθειας προς τους εκπαιδευτικούς στο σχεδιασμό και την υλοποίηση διδακτικών προσεγγίσεων που εκμεταλλεύονται την τεχνολογία.
Ο Βρετανός τεχνολόγος Conrad Wolfram είπε σε ομιλία του στο TED: «Από τις ρουκέτες στις χρηματιστηριακές αγορές, πολλές από τις πιο συναρπαστικές δημιουργίες της ανθρωπότητας τροφοδοτούνται από τα μαθηματικά Γιατί λοιπόν τα παιδιά χάνουν το ενδιαφέρον τους σε αυτά;”
Ο Wolfram επεσήμανε ότι οι μαθητές σε όλο τον κόσμο δαπανούν έως και 80% του χρόνου στη μάθηση και εξάσκηση μαθηματικών διαδικασιών.
Αυτός ο χρόνος θα μπορούσε να δαπανηθεί πιο παραγωγικά εάν η ψηφιακή τεχνολογία που βρίσκεται ήδη στις τάξεις, χρησιμοποιούταν πιο αποτελεσματικά και αποδοτικά.
Ενώ τα μαθηματικά είναι δημοφιλή, αποτελούν πρόκληση και είναι χρήσιμα στον πραγματικό κόσμο, τα παιδιά χάνουν γρήγορα το ενδιαφέρον στο μάθημα στα σχολεία.
Ο Wolfram κατηγορεί τη διδασκαλία που εστιάζει σε υπολογισμούς με το χέρι: είναι κουραστικό και κυρίως άσχετο με τα πραγματικά μαθηματικά και τον πραγματικό κόσμο.
Δυστυχώς, η δυνατότητα των αριθμομηχανών να μεταμορφώσουν το σχολείο και να ενισχύσουν τη νοητική αριθμητική δεν έχει επιτευχθεί. Δεν παρέχονται οι ευκαιρίες για επίλυση πραγματικών και ενδιαφερόντων μαθηματικών προβλημάτων με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο.
Έτσι, η απάντηση για το αν οι αριθμομηχανές επηρεάζουν την διανοητική αριθμητική είναι: όχι τόσο όσο θα θέλαμε.
*Αυτό το άρθρο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο The Conversation.
