ΠΡΟΣΦΥΓΑΣ Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΗΣ;

Ποιους τελικά εξυπηρετεί ο διαχωρισμός τους;
Μια αρκετά διαφωτιστική συνέντευξη για το ποιος θεωρείται πρόσφυγας, αλλά και τι και ποιους εξυπηρετεί ο διαχωρισμός προσφυγας και μετανάστης παραχώρησε χθες στο ΔΗ.ΡΑ. Λάρισας και στη συνάδελφο Δέσποινα Θεοδώρου η νομικός και μέλος του Δικτύου για τα Πολιτικά και Κοινωνικά Δικαιώματα Ιωάννα Κούρτοβικ.

Όπως ανέφερε η κ. Κούρτοβικ ο όρος «μετανάστης» χρησιμοποιείται από πολλά μέσα ενημέρωσης ως ένας ουδέτερος όρος για να περιγράψει κάποιον που μετακινείται, προσωρινά ή μόνιμα, από έναν τόπο, περιοχή ή χώρα σε άλλη. Αλλά ο όρος αυτός επικρίνεται όλο και περισσότερο τελευταίως. Το Αλ Τζαζίρα αποφάσισε ότι θα πάψει να χρησιμοποιεί τον όρο «μετανάστης» και θα τον αντικαταστήσει, όπου αρμόζει, με τον πιο κατάλληλο «πρόσφυγας». Το σκεπτικό είναι ότι το «μετανάστης» έχει καταντήσει πλέον υποτιμητικό.

Σύμφωνα με το Αλ Τζαζίρα, «ο όρος αυτός δεν αρμόζει πλέον για να περιγράψει τη φρίκη που εκτυλίσσεται στη Μεσόγειο. Μοιάζει σαν τα μέσα ενημέρωσης να μη δίνουν την ίδια αξία στους θανάτους των μεταναστών όσο στους θανάτους των υπολοίπων. Οταν εμείς στα μέσα ενημέρωσης χρησιμοποιούμε υποτιμητική ορολογία για ανθρώπους, συμβάλλουμε στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος στο οποίο μπορεί να κακοφορμίσει ο λόγος του μίσους και ο ρατσισμός. Διευκολύνουμε τις κυβερνήσεις που για πολιτικούς λόγους δεν αποκαλούν όσους πνίγονται στη Μεσόγειο ως αυτό που είναι οι περισσότεροι: πρόσφυγες».

Για τους λόγους αυτούς το διεθνές αραβικό κανάλι δεν θα αναφέρεται πλέον στη «μεταναστευτική κρίση» στη Μεσόγειο αλλά στην «προσφυγική κρίση».

Συνεχίζοντας η κ. Κούρτοβικ ανέφερε και τα εξής:

«Πρόσφατο άρθρο της «Washington Post» αναρωτήθηκε μήπως έχει φθάσει ο καιρός να πάψουμε να χρησιμοποιούμε τον όρο «μετανάστης». Πολλοί τον απεχθάνονται επειδή υπονοεί κάτι εθελοντικό ενώ στην πραγματικότητα περιγράφει ανθρώπους που προσπαθούν να ξεφύγουν από θανάσιμο κίνδυνο.

Ο ΟΗΕ ορίζει ότι «”μετανάστες” είναι όσοι έλαβαν ελεύθερα την απόφαση να μεταναστεύσουν, για λόγους δικούς τους και χωρίς την παρέμβαση ενός εξωτερικού, αναγκαστικού παράγοντα».  

Πρόσφυγας είναι, σύμφωνα με τη Σύμβαση του 1951, «όποιος λόγω ενός βάσιμου φόβου ότι θα καταδιωχθεί για λόγους φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, συμμετοχής σε κάποια κοινωνική ομάδα ή λόγω πολιτικών πεποιθήσεων βρίσκεται εκτός της χώρας του».

«Ο όρος “πρόσφυγας” υπονοεί ότι έχουμε υποχρέωση προς αυτόν τον άνθρωπο, ότι πρέπει να τον δεχθούμε στη χώρα μας και να του δώσουμε την ευκαιρία να αιτηθεί άσυλο» συνεχίζει ο Μπετς.

Τυπικά κάποιος φέρει την ταμπέλα του «πρόσφυγα» μόνο αφού ολοκληρώσει επιτυχώς τη διαδικασία αίτησης ασύλου. Τυπικά, μόνο το κράτος-μέλος της ΕΕ που εξετάζει την αίτησή του μπορεί να αποφανθεί στο τέλος αν ο αιτών είναι «πρόσφυγας» ή «οικονομικός μετανάστης».

«Αιτών άσυλο» είναι κάποιος που έχει καταθέσει αίτηση για να αναγνωριστεί ως πρόσφυγας και αναμένει την απάντηση».

Τέλος στέλνονταςμήνυμα σε όλους εκείνους που επιμένουν να χρησιμοποιούν τον όρο λαθρομετανάστης ή παράτυπος μετανάστης σημείωσε:

«Ο πιο αμφιλεγόμενος είναι ο όρος «λαθρομετανάστης». Ο Ντον Φλιν, διευθυντής του Κέντρου Δικαιωμάτων των Μεταναστών στη Βρετανία, τον θεωρεί επικίνδυνο. «Είναι προτιμότερο να λέμε “παράτυπος μετανάστης” ή “μετανάστης χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα” γιατί τα επίθετα “λαθραίος” ή “παράνομος” συνδέουν κάποιον με εγκληματική συμπεριφορά».

Ο ΟΗΕ και το Ευρωκοινοβούλιο έχουν ζητήσει να πάψουμε να χρησιμοποιούμε τους όρους «λαθρομετανάστης» και «παράνομος μετανάστης». Το 2013 το ειδησεογραφικό πρακτορείο Associated Press και η εφημερίδα «Los Angeles Times» ζήτησαν από τους συντάκτες τους να πάψουν να τους χρησιμοποιούν για να περιγράψουν κάποιον χωρίς έγκυρη βίζα».

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ ΗΜΕΡΩΝ