ΜΙΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΟΥ 1821

ΓΡΑΦΕΙ Ο Αστέριος Μπαλής

Με αφορμή την εθνική γιορτή και χωρίς να διεκδικώ το «παπικό αλάθητο» και το « αξιωματικό αυταπόδεικτο του βλακός», στα όσα καταθέτω , έχω μόνο να επισημάνω πως χωρίς τον ξεσηκωμό του 1821, τις θυσίες και το αίμα αυτού του λαού , ελληνικό κράτος δεν θα υπήρχε τουλάχιστον την εποχή που δημιουργήθηκε.
Σίγουρα ένα ιστορικό γεγονός έχει πολλές και διαφορετικές αναγνώσεις. Υπάρχει και η ρομαντική χροιά , υπάρχει και η ιδεαλιστική πλευρά υπάρχει και η ερμηνεία που υπαγορεύεται από τον ιστορικό υλισμό και ψάχνει εκείνες τις δυνάμεις που κινούν τα νήματα του γίγνεσθαι.

Όποιος διάβασε ιστορία ξέρει την αλλαγή της αγγλικής εξωτερικής πολιτικής το 1824 στο ελληνικό ζήτημα, ξέρει τον καταλυτικό ρόλο της ναυμαχίας του Ναυαρίνου , ξέρει τις εμφυλιοπολεμικές συγκρούσεις των Ελλήνων για την μοιρασιά των εγγλέζικων λιρών και τη νομή της εξουσίας, ξέρει το ρόλο της αστικής τάξης των παραδουνάβιων ηγεμονιών, ξέρει την τραγική μοίρα των περισσότερων αγωνιστών και οπλαρχηγών ( επαιτεία, φτώχεια , ληστεία , θανατώσεις). Ξέρει όμως και το μαρτυρικό θάνατο με ανασκολοπισμό ενός αμόρφωτου Διάκου και την ηρωική του εμμονή στη «γραικοσύνη» με όρους που μόνο αυτός αντιλαμβάνεται.

Θεωρώ λοιπόν πως σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να μικραίνει το ανάστημα του ιστορικού γεγονότος και να απαλείφεται η σπουδαιότητά του για τη μετέπειτα δημιουργία του ελληνικού κράτους. Φυσικά και υπήρχε Φαναριώτικο μεγαλοαστικό λόμπι που ήθελε να διαφεντεύσει, φυσικά και απέκτησαν πλούτο οι Έλληνες καπεταναίοι στα χρόνια των Ναπολεόντειων πολέμων, φυσικά και αυτός ο πλούτος έπρεπε να σχηματίσει τον κινητήριο μοχλό για τη δημιουργία ενός νέου καπιταλιστικού σχηματισμού και γιατί όχι με τη μορφή της εθνογένεσης . Φυσικά όλα αυτά και γνωστά.

Αυτό όμως σημαίνει πως ο πολεμιστής στο Βαλτέτσι δεν ένιωσε το φόβο του θανάτου να τον ζώνει; Ο πολιορκημένος του Μεσολογγίου δεν ένιωσε τον πανικό της πείνας και της αρρώστιας; Οι σφαγιασθέντες της Χίου δεν στοίχειωσαν τον ύπνο του Ντελακρουά; Όλο αυτό το αίμα ήταν αποτέλεσμα ενός κοινωνικού μετασχηματισμού και μια ιστορική νομοτέλεια που τόσα χρόνια αδυνατούσαμε να αντιληφθούμε και τώρα πρόσφατα μας αποκαλύφθηκε;

Ο αγωνιστής του ΄21 είχε συγκεκριμένο γλωσσικό ιδίωμα , είχε τα τοπωνύμιά του αναλλοίωτα μέχρι την οθωμανική κατάκτηση ,είχε απορροφήσει πολιτισμικά τις όποιες εισβολές αλλοεθνών στο χώρο του , είχε διαμορφώσει θρησκευτική συνείδηση μετά και το κλείσιμο της Πλατωνικής φιλοσοφικής σχολής στην Αθήνα , είχε τα διονυσιακά του έθιμα να υφίστανται με τις ευλογίες του νέου του θεού, είχε στο φινάλε και τη χάρη …της Παναγιάς ή τουλάχιστον έτσι νόμιζε. Πίστευε πως είναι ο κληρονόμος των ελληνιστικών χρόνων με θεολογικό επίχρισμα. (Αιώνες πριν το Δεσποτάτο της Ηπείρου αλλά και αργότερα το Δεσποτάτο του Μυστρά είχαν πάρει αποστάσεις από την Αυτοκρατορία της Νίκαιας , που μόνο κατ΄ ευφημισμό θα την χαρακτήριζε κάποιος αυτοκρατορία.)

Αυτός λοιπόν ο αμόρφωτος ραγιάς έπιασε το όπλο και ξεσηκώθηκε. Κατά ένα περίεργο τρόπο ο χιλιοτραγουδισμένος ακρίτας των ανατολικών συνόρων δεν έπραξε αντίστοιχα με τον ραγιά του Μυστρά και της Στερεάς. Μάλλον ο πρώτος θεωρούσε τον εαυτό του γνήσιο τέκνο του Μεγαλέξαντρου και του Λεωνίδα και είχε σχηματίσει την εθνική του ταυτότητα χωρίς να χρειαστεί ιδεολογικά δεκανίκια από έναν διεφθαρμένο βυζαντινό αυλικό κόσμο που άλλαζε σύνορα και κυβερνήτες σε ριπή οφθαλμού ή έναν οθωμανικό αχταρμά ανοργανωσιάς που ήταν παντελώς ξένος με τα ήθη του και τη συλλογιστική του.

Αυτή λοιπόν την ταυτότητα θεώρησε ότι του την αφαίρεσε η ξένη κυριαρχία εξαναγκάζοντάς τον ταυτόχρονα να ζει στις παρυφές ενός ημιφεουδαλικού συστήματος που ούτε τον στήριζε οικονομικά και διοικητικά ούτε του εξασφάλιζε απολαβές γιατί ήταν αλλόθρησκος, ούτε του διασφάλιζε την μελλοντική του βιολογική συνέχιση…

Η συνέχεια είναι όπως την ξέρουμε ή όπως δε θα θέλαμε να την ξέρουμε. Πάντως ας είμαστε προσεκτικοί γιατί όσο ενοχλητική είναι η εθνοκαπηλεία άλλο τόσο είναι και η απαξιωτική προσέγγιση ενός γεγονότος που σηματοδότησε τη δημιουργία του ελληνικού κράτους.

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ ΗΜΕΡΩΝ