Η νομοθετική πρόταση για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού συστήματος διαχείρισης συνόρων το οποίο θα αποτελείται από τον FRONTEX και τις εθνικές αρχές διαχείρισης συνόρων εγκρίθηκε την Τετάρτη 6 Ιουλίου από το ΕΚ. Βάσει της νέας αυτής νομοθεσίας οι εθνικές αρχές θα συνεχίσουν να διαχειρίζονται τα σύνορά τους,
αλλά εάν βρεθούν υπό πίεση θα μπορούν πλέον να ζητούν από τη νέα Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή να αναπτύσσει επιπρόσθετες ομάδες ταχείας επέμβασης.
“Η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή θα εξασφαλίσει την καλύτερη και ασφαλέστερη διαχείριση των εξωτερικών της συνόρων ΕΕ. Δεν αποτελεί τη μοναδική λύση στην μεταναστευτική κρίση που αντιμετωπίζει η ΕΕ σήμερα, ούτε μπορεί να αποκαταστήσει πλήρως την εμπιστοσύνη στη λειτουργία του χώρου Σένγκεν. Αποτελεί, ωστόσο, ένα σημαντικό πρώτο βήμα”, δήλωσε ο εισηγητής Artis Pabriks (ΕΛΚ, Λετονία).
Ο νέος κανονισμός εγκρίθηκε με 483 ψήφους υπέρ, 181 κατά και 48 αποχές.
Ανάπτυξη ταχέων συνοριακών επεμβάσεων σε καταστάσεις κρίσης
Σε περίπτωση που ένα κράτος μέλος αντιμετωπίζει αυξημένες πιέσεις στα εξωτερικά του σύνορα, όπως δυσανάλογη μεταναστευτική πίεση ή διασυνοριακά εγκλήματα, ομάδες ταχείας συνοριακής επέμβασης θα αναπτύσσονται προσωρινά είτε κατόπιν αιτήματος ενός κράτους μέλους, είτε με απόφαση του Συμβουλίου:
Κατόπιν αιτήματος ενός κράτους μέλους, ένα “επιχειρησιακό σχέδιο” θα πρέπει να συμφωνηθεί με την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή, η οποία θα πρέπει, εντός πέντε εργάσιμων ημερών, να διαθέσει το απαραίτητο προσωπικό και να παράσχει τεχνικό εξοπλισμό.
Σε περίπτωση που ένα κράτος μέλος δεν λαμβάνει τα μέτρα που προτείνει η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή ή όταν η μεταναστευτική πίεση θέτει σε κίνδυνο τη λειτουργία του χώρου Σένγκεν, η Επιτροπή μπορεί να υποβάλει πρόταση με σχέδιο δράσης στο Συμβούλιο. Το Συμβούλιο θα αποφασίζει στη συνέχεια με ειδική πλειοψηφία για το αν χρειάζεται να αναπτυχθούν ομάδες συνοριακής επέμβασης. Το σχέδιο δράσης θα πρέπει να έχει τη σύμφωνη γνώμη του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους και της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής.
Εάν ένα κράτος μέλος διαφωνεί με την απόφαση του Συμβουλίου για την παροχή βοήθειας, τα άλλα κράτη της ΕΕ θα μπορούν να επιβάλουν εκ νέου ελέγχους στα σύνορά τους.
Επιχειρήσεις επιστροφών
Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής στις επιχειρήσεις επιστροφών των μεταναστών στη χώρα καταγωγής τους θα είναι ενισχυμένος συγκριτικά με αυτόν του FRONTEX σήμερα, αλλά μόνο στις περιπτώσεις όπου η εκτέλεση των αποφάσεων έχει ήδη ληφθεί από τις εθνικές αρχές, και η επιστροφή των μεταναστών έχει ενισχυθεί με πρόσθετες διασφαλίσεις για το σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή δεν θα συμμετέχει σε επιχειρήσεις επιστροφών μεταξύ χωρών εκτός ΕΕ.
Οι συνοριοφύλακες και ο τεχνικός εξοπλισμός
Η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή δεν θα διαθέτει τους δικούς της συνοριοφύλακες, αλλά θα είναι σε θέση να καλέσει, από μία δεξαμενή 1500 εφέδρων, φρουρούς ταχείας αντίδρασης οι οποίοι θα ορίζονται από τα κράτη μέλη (η Ελλάδα θα παρέχει 50 άτομα και η Κύπρος 8).
Οι ευρωβουλευτές εξασφάλισαν ότι οι ομάδες των συνοριοφυλάκων στις ειδικές αυτές ομάδες ταχείας επέμβασης, θα έχουν στη διάθεσή τους τον εξοπλισμό που χρειάζονται, το αργότερο εντός 10 ημερών από τη στιγμή που θα συμφωνηθεί το επιχειρησιακό σχέδιο.
Λογοδοσία
Η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή θα λογοδοτεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα ενημερώνεται μέσω της τακτικής υποβολής εκθέσεων και της πρόσβασης σε πληροφορίες.
Συνεργασία με άλλους οργανισμούς
Οι εντολές της Κοινοτικής Υπηρεσίας Ελέγχου της Αλιείας (European Fisheries Control Agency) και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια στη Θάλασσα (European Maritime Safety Agency) θα τροποποιηθούν προκειμένου να ευθυγραμμιστούν με τη νέα Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή. Στόχος είναι να μπορέσουν οι τρεις αυτοί φορείς/οργανισμοί, τα καθήκοντα των οποίων περιλαμβάνουν την αντιμετώπιση καταστροφών στη θάλασσα, να συντονίσουν τις δραστηριότητές τους και να ανταλλάσσουν πληροφορίες.
Επόμενα βήματα
Το κείμενο που υπερψήφισε σήμερα το ΕΚ θα σταλεί τώρα στο Συμβούλιο για έγκριση. Ο νέος κανονισμός αναμένεται να τεθεί σε ισχύ φέτος το φθινόπωρο.
