Ο Ελληνικός κινηματογράφος, ως επιχείρηση και ως τέχνη, έχει χαρακτηριστεί από τα προβλήματά του και τους αγώνες του τον τελευταίο μισό αιώνα. Ενώ άλλοι εθνικοί κινηματογράφοι άνθισαν – συχνά παρά τα δικτατορικά καθεστώτα και το χάος εν καιρώ πολέμου – η βιομηχανία του κινηματογράφου στην Ελλάδα παράπαιε.
Χωρίς να έχει υποστηριχτεί από από κρατικά κεφάλαια και κάτω από αυστηρό έλεγχο για λόγους προπαγάνδας, το πολιτικό τοπίο αποτελούσε πάντα εμπόδιο ακόμα και για τους πιο αποφασισμένους κινηματογραφιστές.
Ένα χρόνο μετά τη ναζιστική κατοχή, το έθνος βούλιαξε σε ένα βάναυσο εμφύλιο πόλεμο. Οι δεκαετίες του ’50 και οι αρχές της δεκαετίας του ’60 αποτέλεσαν μια καλλιτεχνική ανάσα – που αντιπροσωπεύει το «νέο ελληνικό κινηματογράφο».
Δανειζόμενοι από τον ιταλικό νεορεαλισμό και εκφράζοντας τους αγώνες του πρόσφατου παρελθόντος, σκηνοθέτες όπως ο Μιχάλης Κακογιάννης, ο Νίκος Κούνδουρος και ο Αλέξης Δαμιανός αποτέλεσαν την απαρχή μιας νέας στυλιστικής αναγέννησης. Αλλά αυτή τη δυναμική κατέστειλε το πραξικόπημα του 1967, που οδήγησε σε στρατιωτική χούντα που διήρκεσε για μια επταετία. Το καθεστώς ήταν γνωστό για την καταστολή του και τη σκληρή του λογοκρισία, και ο κινηματογράφος στην Ελλάδα ουσιαστικά κατέρρευσε.
Φευγαλέα οι εγχώριοι κινηματογραφιστές τυγχάνουν διεθνούς αναγνώρισης. Ιστορικά, λίγες ελληνικές ταινίες έχουν φθάσει σε αγγλόφωνο κοινό. Αυτό αλλάζει όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια, καθώς μια χούφτα avant-garde, σκηνοθέτες χαμηλού προϋπολογισμού έχουν εμφανιστεί σε ευρωπαϊκά φεστιβάλ. Το 2009, ο Γιώργος Λάνθιμος κέρδισε το Certain Regard Prix Un στις Κάννες για τον παράξενο “Κυνόδοντα” του.
Αν και η οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2008 συνεχίζει να προκαλεί πολιτικό διχασμό, έχει – από την άλλη – υποδεχτεί την ανεξέλεγκτη αναρχία ενός νέου είδους κινηματογράφου – που χαλαρά θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «παράξενο κύμα». Οι κινηματογραφιστές του παράξενου κύματος αντικρούουν την επικρατούσα Ελληνική κινηματογραφική παράδοση. Μέλη του είναι η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη, της οποίας η νέα ταινία Chevalier – που θεωρήθηκε ως η καλύτερη ταινία στο περσινό BFI London Film Festival – βγήκε στις κινηματογραφικές αίθουσες του Ηνωμένου Βασιλείου στις 22 Ιουλίου. Με αυτό κατά νου, είναι συναρπαστικό να περιμένουμε να δούμε τι θα παρουσιάσει στη συνέχεια ο ελληνικός κινηματογράφος – έτοιμος, όπως είναι για μια αναμέτρηση μεταξύ της δικής του ιστορίας και της απίστευτης τόλμης του για μια εκκεντρική πορεία στο μέλλον.
ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΙΣ 10 ΥΠΕΡΟΧΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΚΑΤΑΤΑΣΣΟΝΤΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΚΑΤΩ:
- Στέλλα (1955) – Σκηνοθεσία Μιχάλης Κακογιάννης
- Ο Δράκος (1956) – Σκηνοθεσία Νίκος Κούνδουρος
- Ποτέ την Κυριακή (1960) – Σκηνοθεσία Jules Dassin
- Ο Θίασος (1975) – Σκηνοθεσία Θόδωρος Αγγελόπουλος
- Ρεμπέτικο (1983) – Σκηνοθεσία Κώστας Φέρρης
- Ταξίδι στα Κύθηρα (1984) – Σκηνοθεσία Θόδωρος Αγγελόπουλος
- Κυνόδοντας (2009) – Σκηνοθεσία Γιώργος Λάνθιμος
- Ακαδημία Πλάτωνος (2009) – Σκηνοθεσία Φίλιππος Τσίτος
- Attenberg (2012) – Σκηνοθεσία Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη
- OXI: Μια πράξη αντίστασης (2014) – Σκηνοθεσία Ken McMullen
Πηγή: BFI
