Ολοένα και περισσότερα παιδιά παρουσιάζουν υψηλή αρτηριακή πίεση εξαιτίας της παχυσαρκίας. Την ίδια στιγμή πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι η υψηλή πίεση ενδέχεται να υπονομεύει τις γνωστικές δεξιότητες των παιδιών, περιορίζοντας τη μνήμη, τη δυνατότητα οργάνωσης και οδηγώντας συχνά σε απόσπαση της προσοχής.
Στην εκτενέστερη μελέτη που έγινε μέχρι σήμερα και δημοσιεύεται στην Επιθεώρηση της Παιδιατρικής, 75 παιδιά ηλικίας 10 έως 18 ετών με υψηλή πίεση, που δεν αντιμετωπίστηκε ιατρικά, είχαν χαμηλότερες επιδόσεις σε πολλά τεστ που δοκιμάζουν τις γνωστικές λειτουργίες σε σχέση με 75 συνομηλίκους τους με φυσιολογική πίεση. Οι διαφορές είναι μικρές και η νέα έρευνα δεν αποδεικνύει ότι η υψηλή πίεση περιορίζει τις γνωστικές δεξιότητες στα παιδιά. Παρ’ όλα αυτά, τα ευρήματα έθεσαν σε κατάσταση συναγερμού τους ειδικούς. «Αυτή η έρευνα πραγματικά δείχνει ότι υπάρχουν ορισμένες διαφορές», επισημαίνει ο δρ Ντέιβιντ Μπ. Κέρσο, διευθυντής παιδιατρικής νεφρολογίας στο Νοσοκομείο C. S. Mott του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα. «Δεν οφείλονται στην τύχη τα ευρήματα», προσθέτει.
Ο δρ Μαρκ Μπ. Λαντ, καθηγητής παιδιατρικής νεφρολογίας στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Ρότσεστερ και οι συνάδελφοί του έκαναν εξετάσεις στα παιδιά σε τέσσερα σημεία σε τρεις πολιτείες, κατατάσσοντας εκείνα που είχαν και δεν είχαν υψηλή πίεση με κριτήρια την ηλικία, την εκπαίδευση της μητέρας, τη φυλή, τα επίπεδα παχυσαρκίας και άλλους παράγοντες. Οι επιστήμονες εξαίρεσαν παιδιά με μαθησιακά προβλήματα και δυσκολίες στον ύπνο, που μπορούν να επηρεάσουν τις γνωστικές λειτουργίες. Τα παιδιά που είχαν υψηλή πίεση είχαν χαμηλότερες επιδόσεις σε τεστ μνήμης, ταχύτητας και γλωσσικές ασκήσεις, διαπίστωσαν οι ερευνητές. Παρ’ όλα αυτά, οι επιδόσεις τους κυμαίνονταν σε φυσιολογικά πλαίσια.
Ελλειψη διάγνωσης
Εξαιτίας της επιδημίας παχυσαρκίας η αυξημένη αρτηριακή πίεση ή υπέρταση δεν είναι πλέον σπάνια στα παιδιά, απλώς συχνά δεν υπάρχει διάγνωσή της. Σε πρόσφατη μελέτη περίπου το 3,5% από 14.187 παιδιά ηλικίας 3 έως 18 ετών παρουσίασε υπέρταση. «Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν ότι οι κίνδυνοι καρδιαγγειακών παθήσεων μπορούν να επηρεάσουν τη σκέψη και τη μνήμη και σίγουρα δεν μπορούν να φανταστούν ότι ενδέχεται να επηρεάσουν την παιδική ηλικία», λέει η δρ Κριστίν Γιάφε, καθηγήτρια ψυχιατρικής, νευρολογίας και επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο, η οποία έχει μελετήσει τις επιπτώσεις των κινδύνων καρδιαγγειακών παθήσεων στις γνωστικές δεξιότητες. Ο δρ Λαντ και οι συνάδελφοί του έχουν τονίσει ότι τα παιδιά με υπέρταση έχουν συνήθως και άλλους παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά τις γνωστικές τους ικανότητες, όπως αντίσταση στην ινσουλίνη και άπνοια. Οσα παιδιά είχαν διαγνωστεί επισήμως με άπνοια αποκλείστηκαν από τη νέα έρευνα, αλλά κάποιοι έφηβοι με προβλήματα ύπνου συμμετείχαν. «Η παρουσία υπέρτασης επιδείνωσε τις συνέπειες του κακού ύπνου στις γνωστικές λειτουργίες». Αυτό ήταν ένα από τα ευρήματα, σύμφωνα με τον δρα Λαντ.
Οι χαμηλότερες επιδόσεις σε γνωστικά τεστ δεν σημαίνουν απαραίτητα ότι ένα παιδί παλεύει στην καθημερινή του ζωή, προειδοποιούν οι ειδικοί. «Ναι, υπάρχουν συγκεκριμένες διαφορές αλλά τι σημαίνουν για την καθημερινότητα των παιδιών δεν είναι σαφές», τονίζει η δρ Τζουλί Ρ. Ινγκελφίνγκερ, καθηγήτρια παιδιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και ανώτατη σύμβουλος νεφρολογίας στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης. «Ξέρουμε όμως από άλλες μελέτες ότι προβλήματα μνήμης, προσοχής και δυσκολίες στις γνωστικές λειτουργίες σχετίζονται με τις επιδόσεις στη δουλειά και το σχολείο», προσθέτει.
Tα παιδιά ενδέχεται να είναι υπερβολικά ευάλωτα σε γνωστικά ελλείμματα, λέει ο δρ Κέρσο. «Μία από τις ανησυχίες μου είναι πως αν έχεις υψηλή πίεση και είσαι μεταξύ 10 και 18 οι συνέπειες για τις γνωστικές λειτουργίες είναι πολύ σοβαρότερες από ό,τι αν είσαι 40 ή 50», συμπληρώνει. Οι περιοχές του εγκεφάλου που ελέγχουν την εκτελεστική λειτουργία ωριμάζουν μέχρι τις αρχές της δεύτερης δεκαετίας. Η ιδέα λοιπόν είναι ότι ίσως η υπέρταση εμποδίζει αυτή τη λειτουργία, εξηγεί.
Ανάγκη ερευνών
Απαιτούνται περισσότερες έρευνες για να διαπιστωθεί κατά πόσον η θεραπεία παιδιών με διατροφικές αλλαγές, άσκηση και φάρμακα θα μπορούσε να βελτιώσει τις γνωστικές τους λειτουργίες. Η αποστολή βρίσκεται σε εξέλιξη. Τα 75 παιδιά με υπέρταση στη νεότερη έρευνα υπόκεινται σε ιατρική παρακολούθηση και αποτελούν αντικείμενο παρατήρησης για έναν χρόνο. Το τελευταίο παιδί θα ολοκληρώσει τις δοκιμές στις αρχές του 2017, επισημαίνει ο δρ Λαντ.
kathimerini.gr
