Η χώρα μας είναι πρωταθλήτρια στην κατανάλωση αντιβιοτικών και πρώτη στην εμφάνιση ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων. Οι ειδικοί εντοπίζουν ως κύριες αιτίες την αυξημένη και ανορθολογική κατανάλωση και συνταγογράφηση αντιβιοτικών, αλλά και τις πλημμελείς συνθήκες ελέγχου της διασποράς των μικροοργανισμών σε πολλά ελληνικά νοσοκομεία,κυρίως λόγω έλλειψης νοσηλευτικού προσωπικού.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού δικτύου καταγραφής της κατανάλωσης αντιβιοτικών ESAC-NET του ECDC, η Ελλάδα από το 2004 παραμένει σταθερά πρώτη στην κατανάλωση αντιβιοτικών μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Ειδικότερα, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ECDC, η χώρα μας ήταν και το 2015 η πρώτη σε κατανάλωση αντιβιοτικών στην κοινότητα με 36,1 ημερήσιες δόσεις κατά μέσο όρο ανά 1.000 κατοίκους, όταν ο μέσος όρος στις χώρες της Ε.Ε. ήταν 22,4 ανά 1.000 κατοίκους.
Στις χαμηλότερες θέσεις βρίσκονται η Ολλανδία, η Εσθονία και η Σουηδία με 10,7, 11,6 και 12,3 ημερήσιες δόσεις ανά 1.000 κατοίκους, αντίστοιχα. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι τα τελευταία χρόνια, οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις αφορούν μικρόβια, τα οποία εμφανίζουν υψηλή ανθεκτικότητα στα διαθέσιμα αντιβιοτικά.
Ειδικοί ομιλούν για το «τέλος των αντιβιοτικών», δηλαδή το γεγονός ότι εδώ και πολλά χρόνια δεν έχει παρασκευαστεί ένα καινούριο, πιο ισχυρό αντιβιοτικό από τα ήδη υπάρχοντα. Ενδεικτικό είναι πως την περίοδο 1983-1987 είχαν κυκλοφορήσει 16 νέα αντιβιοτικά, δέκα την πενταετία 1993-1997, πέντε την περίοδο 2003-2007 και μόλις δύο την πενταετία 2008-2012.
Τον Οκτώβριο του 2010 εκπονήθηκε το Εθνικό Σχέδιο Δράσης «Προκρούστης» υπό την εποπτεία του ΚΕΕΛΠΝΟ για την καταγραφή του προβλήματος, αλλά και την επιτήρησή του. Από το Νοέμβριο του 2010 άρχισε να λειτουργεί για την αντιμετώπιση λοιμώξεων από πολυανθεκτικά Gram – αρνητικά παθογόνα σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας. Οργανώθηκαν κλιμάκια ειδικών που επισκέπτονταν τα νοσοκομεία με επιστημονικό και συμβουλευτικό ρόλο στους τρόπους ελέγχου των λοιμώξεων που προκαλούν τα τρία βασικά παθογόνα acinetobacter, klebsiella και pseudomona.
Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης «Προκρούστης» λειτούργησε αρχικά, αλλά από το 2013 και εντεύθεν δεν έχουν γίνει γνωστά τα αποτελέσματα. Επιπλέον, στο άρθρο 21 του ν. 4208/2013 προβλέπονται οι διαδικασίες ελέγχου των νοσοκομειακών λοιμώξεων, που αποτελούν ευθύνη των διοικήσεων των νοσοκομείων, η κοινοποίηση στοιχείων στο Υπουργείο Υγείας, αλλά και η σύσταση Επιτροπών Νοσοκομειακών Λοιμώξεων σε κάθε Μονάδα Υγείας.
Σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση Υ1.Γ.Π.114971/2014 προς εφαρμογή του νόμου η διοίκηση κάθε νοσοκομείου είναι αρμόδια, μεταξύ άλλων, να συντάσσει σε ετήσια βάση σχέδιο δράσης με συγκεκριμένους στόχους για τον έλεγχο των λοιμώξεων, χρονοδιάγραμμα, πόρους και τιμές-στόχους για κάθε δείκτη ελέγχου λοιμώξεων.
