ΓΡΑΦΕΙ Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΟΥΛΙΑΡΟΣ*
Ένας από τους πιο σύγχρονους τρόπους αντιμετώπισης και παροχής σημαντικής βοήθειας μαθητών με δυσκολίες στη γραφή και ανάγνωση είναι η χρήση υπολογιστών. Εδώ και πολλά χρόνια χρησιμοποιούνται στην Ευρώπη και μάλιστα μέσα και έξω από τα σχολεία με την προτροπή των υπουργείων Παιδείας.
Μέχρι τώρα οι δυνατότητες ήταν αρκετά περιορισμένες. Οι μαθητές με δυσκολίες στην αποκωδικοποίηση των γραπτών συμβόλων έπρεπε να χουν τη βοήθεια των γονιών τους ή άλλων, για να τους διαβάσουν το περιεχόμενο του κάθε γραπτού κειμένου ή στη τάξη να ρωτήσουν κλασικά το συμμαθητή τους: τι γράφει εδώ;
Η βοήθεια αυτή που σήμερα προσφέρεται, οφείλεται στην παραδοχή ότι οι μαθητές που δυσκολεύονται να γράψουν και να διαβάσουν με τα μάτια, μπορούν να διαβάσουν με την ακοή και ταυτόχρονα να παρακολουθούν με τα μάτια τις λέξεις και τα σύμβολα μπροστά τους. Μπορούν να διαβάζονται οι λέξεις, όχι όμως από τους γονείς ή τους συμμαθητές, αλλά, από τον υπολογιστή που έχει ο μαθητής μπροστά του.
Αυτό αποτελεί ένα ιδιαίτερα ευχάριστο νέο για όλους με δυσκολία στη γραφή, ανάγνωση, αποκωδικοποίηση συμβόλων. (δυσλεξία, δυσγραφία, δυσαριθμησία, κλπ.)
Ο υπολογιστής εκπροσωπεί το τελευταίο βήμα σ` αυτή την ανάπτυξη, με προοπτική την ενεργοποίηση άμεσης βοήθειας προς όλους με δυσκολίες στο γραπτό λόγο, ώστε να μετατραπεί ο γραπτός σε προφορικό έτσι ώστε:
- Το κάθε γραπτό σύμβολο μετατρέπεται σε ακουστικό από τον υπολογιστή χωρίς κανείς να εξαρτάται από άλλους.
- Ταυτόχρονα, οτιδήποτε γράφει κανείς ακούγεται, στην ελληνική και αγγλική γλώσσα, επιβεβαιώνεται εάν είναι το ορθό που ο ενδιαφερόμενος νομίζει ότι γράφει.
- Μαζί με όλα αυτά, μια στήλη με τις πιο χρησιμοποιούμενες λέξεις προτείνονται στην επιφάνεια εργασίας για να μπορεί κανείς να επιλέξει την κατάλληλη, κάτι που βοηθά ιδιαίτερα μαθητές που δυσκολεύονται να βρουν λέξεις να εκφράσουν τις σκέψεις τους. Πχ. δυσλεξία, μαθησιακά, προβλήματα λόγου.
- Όταν βρεθεί ένα ενδιαφέρον κείμενο, υπάρχει η δυνατότητα να αντιγραφεί και να διαβαστεί μεγαλόφωνα. Κάθε ψηφιακό κείμενο διαβάζεται με ταχύτητα που ρυθμίζεται, από πολύ αργά – συλλαβιστά, έως όσο απαιτείται, με πολύ καλή άρθρωση. Έτσι δύνεται η δυνατότητα στους μαθητές να διαβάζουν τα μαθήματα της ημέρας μέσω υπολογιστή, ενώ έως τώρα έπρεπε να είναι κάποιος δίπλα τους για να το κάνει
Με βάση αυτά τα δεδομένα, σαν το νεότερο αποτέλεσμα της τεχνολογίας για τη δημιουργία βοηθητικού μέσου για τη δυσλεξία, και γενικά δυσκολίες ανάγνωσης και γραφής, δημιουργήθηκε η αναφερόμενη έρευνα, σε πανεπιστημιακό επίπεδο, προκειμένου να δούμε και να μελετήσουμε τα αποτελέσματα της χρήσης του στη σχολική πραγματικότητα και να καταλήξουμε σε οριστικά συμπεράσματα, όσο αφορά την καλύτερη αξιοποίησή του.
Όταν οι μαθητές πετυχαίνουν πρόσβαση στη χρήση του Η/Υ σαν βοήθεια για τη δυσκολία που έχουν, είναι γι αυτούς μια μεγάλη πρόκληση, να πετύχουν την πλήρη αξιοποίηση των προγραμμάτων. Ας μη ξεχνάμε ότι όλοι τους επιθυμούν να είναι σαν τους συμμαθητές τους και γι αυτό αρκετές φορές κάνουν ότι καταλαβαίνουν το περιεχόμενο του κειμένου χωρίς τη βοήθεια μέσων.
Έτσι δημιουργούν στρατηγικές επιβίωσης και απομίμησης συμπεριφοράς για να μη δείξουν ότι δεν καταλαβαίνουν, αλλά αντίθετα ότι είναι κι αυτοί μέρος του γενικού συνόλου της τάξης που τα καταφέρνει ικανοποιητικά.
Μαθητές που έχουν χαμηλή αυτοπεποίθηση, όσο αφορά την επίδοσή τους στο σχολείο και τις εργασίες τους, μπορούν αυτό να το αλλάξουν με την ανάλογη διδασκαλία. Μπορούν να αποκτήσουν μεγαλύτερη διάθεση και δυναμική, που δεν είχαν πριν την απασχόλησή τους με συνθετική γραφή και ομιλία, λόγω των δυσκολιών στη γραφή και ανάγνωση.
«Κανένας λογικός άνθρωπος δεν θα στερούσε από ένα παιδί να φορέσει γυαλιά για να βλέπει καλύτερα.»
Σοβαρότατη εξέλιξη σήμερα στο πρόγραμμα, αποτελεί το γεγονός ότι υπάρχουν πλέον διαθέσιμα όλα τα βιβλία δημοτικού και γυμνασίου σε ψηφιακή μορφή ώστε ο υπολογιστής να μπορεί να τα διαβάσει και οι μαθητές να βοηθιούνται ακούγοντας τα μαθήματά τους, κάτι που έως τώρα έκαναν οι γονείς, με άμεση εξάρτιση μεταξύ τους και δυσχερείς συνέπειες.
Στην ειδική αγωγή, υπάρχουν πολλοί τρόποι εφαρμογής για την καλλιέργεια δεξιοτήτων και ομιλίας σε περιπτώσεις νοητικής στέρησης, αυτισμού, τύφλωσης ή κινητικών δυσκολιών.
Με προσαρμογή διακοπτών αφής όρασης ή άλλου είδους μπορεί ο μαθητής να ενεργοποιεί με την όραση ή με κάποιο σημείο του σώματος το πρόγραμμα ομιλίας και να επικοινωνεί με το περιβάλλον.
Η τεχνολογία σήμερα είναι απαραίτητο βοηθητικό μέσο και καλό είναι να χρησιμοποιείται στους χώρους της εκπαίδευσης.
Η αυτοπεποίθησή τους ανεβαίνει, αυτοβοηθιούνται.
Όταν εξετάζουμε μια συγκεκριμένη κατάσταση, δεν αρκεί να τη βλέπουμε μεμονωμένα, αλλά σφαιρικά. Να βρούμε τις αιτιολογίες της συμπεριφοράς.
*Ειδικός Παιδαγωγός, Master: παιδαγωγική- πληροφορική (Παιδαγωγικό πανεπιστήμιο Κοπεγχάγης)
- Εξειδίκευση : ενισχυτική διδασκαλία με χρήση μέσων πληροφορικής (Παιδαγωγικό πανεπιστήμιο Κοπεγχάγης)
- Εξειδίκευση στην ειδική αγωγή.
- Εξειδίκευση στις μαθησιακές δυσκολίες πρωτοβάθμιας εκπ/σης
- Μητρώο επιμορφωτών παιδαγωγικού ινστιτούτου.
Τηλ. 2492033281, 6977447508, Mail: anette@in.gr dimitrishouliaros@gmail.com
