ΓΡΑΦΕΙ Ο Χρυσοβαλάντης Εξαρχος, γενικός χειρούργος
Τι είναι η “χολή”;
Χολή είναι ένα υγρό που βοηθάει στην πέψη του οργανισμού και παράγεται στο ήπαρ. Στη συνέχεια μέσω πολύ λεπτών σωλήνων (χοληφόρα) η χολή συγκεντρώνεται στη χοληδόχο κύστη, ένα σακουλάκι σαν αχλάδι που βρίσκεται κάτω από το ήπαρ.
Μετά από κάθε γεύμα η χοληδόχος κύστη συσπάται και στέλνει, μέσω άλλων σωλήνων, τη χολή στο έντερο όπου και συντελείται η πέψη των τροφών.
Η χοληδόχος κύστη, λοιπόν, είναι αυτή που αποκαλούμε “χολή” και είναι αυτή που αφαιρούμε στην επέμβαση της χολοκυστεκτομής.
Τι προβλήματα προκαλούνται στη χοληδόχο κύστη;
Η παραμονή της χολής μέσα στη χοληδόχο κύστη σε αναμονή του γεύματος προδιαθέτει στο σχηματισμό λίθων-πετρών ιδιαίτερα σε ορισμένες κατηγορίες ανθρώπων με πιο χαρακτηριστική τις παχύσαρκες, πολύτοκες, γυναίκες άνω των 40 ετών (Fat, Fertile, Female, Forty – 4Fs).
Οι πέτρες αυτές – χολόλιθοι – ευθύνονται για μια σειρά από παθολογικές καταστάσεις της χοληδόχου κύστης:
Κωλικός χοληφόρων
Πόνος στο δεξιό άνω μέρος της κοιλιάς από πέτρα που έχει σφηνώσει στα χοληφόρα “σωληνάκια” της χολής.
Συνήθως υποχωρεί εύκολα με απλά αναλγητικά φάρμακα.
Οξεία χολοκυστίτιδα
Φλεγμονή της χοληδόχου κύστης η οποία προκαλεί πόνο και πυρετό.
Απαιτείται νοσηλεία στο Νοσοκομείο και χειρουργική αντιμετώπιση.
Αποφρακτικός ίκτερος
Μία πέτρα αποφράσσει το χοληδόχο πόρο (το σωληνάκι που μεταφέρει τη χολή στο έντερο) με αποτέλεσμα να προκαλείται πόνος και “κιτρίνισμα” του ασθενούς
Απαιτείται νοσηλεία στο Νοσοκομείο μέχρι να υποχωρήσει ο ίκτερος και στη συνέχεια πρέπει να αφαιρεθεί η χολή. Εάν δεν υποχωρεί ο ίκτερος τότε ο ασθενής υποβάλλεται σε μία ειδική εξέταση, σαν γαστροσκόπηση, που λέγεται ERCP.
Παγκρεατίτιδα
Αποφράσσεται το σωληνάκι του παγκρέατος και προκαλείται φλεγμονή στο πάγκρεας που εκδηλώνεται αρχικά με πόνο και εμετούς. Είναι μια κατάσταση που συνήθως αντιμετωπίζεται εύκολα αλλά μπορεί να οδηγήσει και στο θάνατο.
Απαιτείται νοσηλεία στο Νοσοκομείο και εντατική ιατρική παρακολούθηση και φροντίδα.
Ποιες είναι οι διαγνωστικές εξετάσεις για τις παθήσεις της χοληδόχου κύστης;
Εκτός από το ιστορικό του ασθενούς και την κλινική του εικόνα η πιο χρήσιμη διαγνωστική εξέταση είναι το υπερηχογράφημα. Το υπερηχογράφημα είναι μια φθηνή και ανώδυνη εξέταση που μας δίνει ιδιαίτερα σημαντικές πληροφορίες για τις παθήσεις των χοληφόρων.
Επιπρόσθετα, σε ειδικές περιπτώσεις, ιδιαίτερα χρήσιμες μπορεί να αποδειχθούν η αξονική τομογραφία, η μαγνητική χολαγγειογραφία (MRCP) και η ενδοσκοπική ανάστροφη χολαγγειοπαγκρεατογραφία(ERCP).
Ποια η θεραπεία των παθήσεων της χοληδόχου κύστης;
Η θεραπεία είναι η χειρουργική αφαίρεση της χοληδόχου κύστης. Η επέμβαση αυτή γίνεται λαπαροσκοπικά –λαπαροσκοπικήχολοκυστεκτομή – και είναι η πιο διαδεδομένη λαπαροσκοπική χειρουργική επέμβαση.
Τι είναι η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή;
Στη λαπαροσκοπικήχολοκυστεκτομή γίνονται 4 μικρές τομές 5-10mm διαμέσου των οποίων εισέρχονται η ειδική κάμερα και τα ειδικά λαπαροσκοπικά εργαλεία. Με τα ειδικά αυτά εργαλεία γίνονται οι απαραίτητοι χειρισμοί μέσα στην κοιλιακή χώρα και αφαιρείται η χοληδόχος κύστη. Συγκεκριμένα:
Περιγραφή της επέμβασης
Ο ασθενής αφού έχει υποβληθεί στον απαραίτητο προεγχειρητικό έλεγχο την προηγούμενη μέρα εισάγεται στο νοσοκομείο το πρωϊνό της επέμβασης. Είναι νηστικός από το προηγούμενο βράδυ ενώ επιτρέπεται μόνο η λήψη νερού μέχρι και δύο ώρες πριν το χειρουργείο.
Η επέμβαση γίνεται με γενική αναισθησία. Με τη λαπαροσκοπική μέθοδο γίνεται μόνο 4 μικρές τομές των 5mm-1cm. Η επέμβαση γίνεται με τη βοήθεια ειδικής κάμερας και ειδικών λαπαροσκοπικών εργαλείων. Η χοληδόχος κύστη αφαιρείται ολόκληρη μαζί με τις πέτρες.
Η επέμβαση διαρκεί περίπου 45 λεπτά με μία ώρα. Όταν ο ασθενής ξυπνάει δεν πονά και δε φέρει κανενός είδους σωληνάκια ή παροχετεύσεις. Παραμένει στην ανάνηψη του χειρουργείου για μισή ώρα και στη συνέχεια μεταφέρεται σε θάλαμο της κλινικής.
Μετεγχειρητική ανάρρωση
- άμεσα μετεγχειρητικά ο ασθενής κινητοποιείται πλήρως μετά από μερικές ώρες. Το απόγευμα της ημέρας του χειρουργείου λαμβάνει υδρική δίαιτα (νερό, τσάι, φρυγανιά και σούπα φιδέ). Εξέρχεται την επομένη μετά από εργαστηριακό έλεγχο ρουτίνας (εξετάσεις αίματος)
- τις επόμενες ημέρες ο ασθενής δεν νιώθει κανένα πόνο και δεν υπάρχει κανένας περιορισμός στην φυσιολογική του δραστηριότητα πλην της αποφυγής άρσης μεγάλου βάρους για ένα μήνα.
- ο ασθενής δεν φέρει εξωτερικά ράμματα. Κάνει ντους και στην περιοχή του χειρουργείου ελεύθερα από την τρίτη ημέρα μετά το χειρουργείο
- μπάνιο στη θάλασσα επιτρέπεται μετά την πάροδο μίας εβδομάδας μετά το χειρουργείο
- επάνοδος στη σεξουαλική δραστηριότητα σε μία εβδομάδα
- γυμναστήριο μπορεί να ξεκινήσει ο ασθενής σταδιακά σε ένα μήνα
Η αφαίρεση της χοληδόχου κύστης γίνεται πάντα λαπαροσκοπικά;
Σχεδόν πάντα! Σε ένα πολύ μικρό ποσοστό ασθενών απαιτείται η μετατροπή σε ανοικτή επέμβαση λόγω ειδικών συνθηκών όπως π.χ έντονες συμφύσεις από προηγούμενες επεμβάσεις στην κοιλία. Το ποσοστό αυτό κυμαίνεται από 1-10% ανάλογα με την εμπειρία του χειρουργού στη λαπαροσκοπική χειρουργική.
Τα σημαντικά πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικήςχολοκυστεκτομής (ελάχιστο χειρουργικό τραύμα , μηδαμινή απώλεια αίματος, σύντομη νοσηλεία στο νοσοκομείο, γρήγορη ανάρρωση και ταχεία επάνοδο στην εργασία, ελάχιστος πόνος, μικρότερες επιπλοκές σε σχέση με το τραύμα, λιγότερες αναπνευστικές και καρδιαγγειακές επιπλοκές κτλ) την έχουν καθιερώσει ως την πιο διαδεδομένη λαπαροσκοπική χειρουργική επέμβαση.
ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Χρειάζεται προετοιμασία πριν το χειρουργείο;
Καμία συγκεκριμένη προετοιμασία. Ελαφρύ γεύμα το προηγούμενο βράδυ και προσέρχεσθε νηστικός τη μέρα του χειρουργείου.
Το χειρουργείο γίνεται με ολική αναισθησία;
Ναι, το χειρουργείο γίνεται με γενική αναισθησία. Με τα νεότερα φάρμακα είναι μια απόλυτα ασφαλής διαδικασία ακόμα και για ασθενείς μεγάλης ηλικίας.
Πόση ώρα διαρκεί συνήθως;
Περίπου μισή ώρα με 45λεπτά.
Θα πονάω μετά;
Καθόλου πόνος, μόνο μια ενόχληση στην περιοχή του ομφαλού.
Πότε θα μπορέσω να σηκωθώ από το κρεβάτι;
Αμέσως μόλις περάσει η επίδραση της αναισθησίας, δηλαδή 2 με 3 ώρες μετά την επέμβαση.
Πότε θα μπορέσω να πιώ νερό και να φάω;
Μετά από μερικές ώρες πίνετε νερό και τρώτε ελαφρά.
Πόσο θα μείνω στο νοσοκομείο;
Η νοσηλεία διαρκεί μόνο την ημέρα του χειρουργείου. Την επόμενη ημέρα παίρνετε εξιτήριο.
Τι θα πρέπει να προσέχω μετά την έξοδό μου από το νοσοκομείο;
Τίποτα ιδιαίτερο. Επανέρχεσθε στη φυσιολογική δραστηριότητά σας σε 2-3 ημέρες και αποφεύγετε την έντονη σωματική κόπωση και τα μεγάλα βάρη για δύο εβδομάδες.
Θα έχω ράμματα;
Όχι, τα ράμματα είναι απορροφήσιμα.
Πότε μπορώ να κάνω μπάνιο;
Την επόμενη ημέρα μπορείτε άνετα να κάνετε μπάνιο καλύπτοντας τις πληγές με ειδικές γάζες.
Πότε μπορώ να αθληθώ;
Μετά από δύο εβδομάδες μπορείτε να αρχίσετε σταδιακά την άθλησή σας.
Υπάρχει κάτι άλλο που θα έπρεπε να ξέρω;
Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή είναι μια απλή, ασφαλής και ανώδυνη επέμβαση.
