ΓΡΑΦΕΙ Ο Χρυσοβαλάντης Εξαρχος, Γενικός Χειρούργος
Η κατάκλιση συμβαίνει σε κατακεκλιμένους ασθενείς που τοποθετούνται στην ίδια θέση για πολύ χρόνο. Πρόκειται για μία κατάσταση που αφορά κυρίως ηλικιωμένους ανθρώπους, οι οποίοι πάσχουν από κάποια ασθένεια και συχνά βρίσκονται κλινήρεις, είτε σε κάποιον οίκο ευγηρίας, είτε σε νοσοκομείο, είτε στο σπίτι.
Τα έλκη (πληγές) από κατάκλιση δημιουργούνται σε ασθενείς που παραμένουν ακίνητοι καθιστοί ή ξαπλωμένοι σε όχι πολύ μαλακή επιφάνεια για μεγάλο χρονικό διάστημα. Εμφανίζονται σε περιοχές του σώματος που φορτίζονται από το βάρος του σώματος και που υπάρχουν οστά κοντά στο δέρμα. Τέτοιες είναι συνήθως, τα έξω πλάγια των μηρών, η ουρά (κόκκυγας), οι φτέρνες και τα ισχιακά κυρτώματα (τα οστά της λεκάνης πάνω στα οποία καθόμαστε).
Η αιτία δημιουργίας κατακλίσεων είναι:
H ισχαιμία (μειωμένη αιμάτωση) που προκαλείται από την τοπικά ασκούμενη πίεση.
Η πίεση που ασκείται στους ιστούς συμπιέζει τα υποκείμενα τριχοειδή αγγεία με αποτέλεσμα την ελάττωση ή και διακοπή της μικρο-κυκλοφορίας του αίματος. Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται τοπική ισχαιμία, ελλιπής απομάκρυνση των προϊόντων του μεταβολισμού και κακή θρέψη των ιστών.
Η παραμονή αυτών των συνθηκών για μεγάλο χρονικό διάστημα προκαλεί σταδιακή νέκρωση των ιστών και δημιουργία των ελκών από κατάκλιση.
H έλλειψη αισθητικότητας
Η κακή θρεπτική κατάσταση
Η αναιμία
Η προχωρημένη ηλικία
Η ακράτεια ούρων και κοπράνων
Οι κατακλίσεις διαιρούνται σε 4 κατηγορίες ανάλογα με την σε βάθος καταστροφή των ιστών.
1ο στάδιο: Βλάβη του δέρματος. Κλινικά παρατηρείται ερυθρότητα και σκληρότητα του δέρματος.
2ο στάδιο: Καταστροφή της επιδερμίδας και σημαντικού τμήματος του δέρματος. Κλινικά παρατηρείται ένα επιφανειακό έλκος.
3ο στάδιο: Καταστροφή του δέρματος και του υποδόριου λίπους μέχρι την απονεύρωση των μυών. Κλινικά, παρατηρείται μια νεκρωτική εσχάρα (νεκρωμένοι ιστοί) συνήθως μαύρου η κίτρινου χρώματος.
4ο στάδιο: καταστροφή που επεκτείνεται στους μυς και φθάνει μέχρι και το υποκείμενο οστό, τένοντες, και αρθρώσεις.
ΠΡΟΛΗΨΗΛήψη προληπτικών μέτρων. Τα προληπτικά μέτρα που θα ληφθούν εξαρτώνται από τα αποτελέσματα της εκτίμησης του ασθενή, τις δυνατότητες που υπάρχουν (υλικά – επάρκεια προσωπικού με κατάλληλη εκπαίδευση) και την αποδοχή των μέτρων από τον ασθενή και την οικογένειά του. Αυτό που έχει μεγάλη σημασία είναι να εξαντλούνται όλα τα περιθώρια για κατάλληλη πρόληψη, καθώς η αποτελεσματικότητα της πρόληψης θα παίξει αποφασιστικό ρόλο για την μείωση του ποσοστού των κατακλίσεων
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Η αντιμετώπιση των κατακλίσεων διακρίνεται σε συντηρητική και χειρουργική. Η χειρουργική θεραπεία έχει ένδειξη σε κατακλίσεις 3ου και 4ου σταδίου ενώ η συντηρητική αγωγή αποσκοπεί στην επούλωση της κατάκλισης χωρίς χειρουργική επέμβαση.
Η αποφυγή της πίεσης στην περιοχή επιτυγχάνεται με τα προαναφερθέντα προληπτικά μετρά. Η αφαίρεση του νεκρωτικού υλικού θα πρέπει πάντοτε να γίνεται από εξειδικευμένο χειρουργό, Μπορεί να χρειαστούν περισσότεροι από ένας καθαρισμοί μέχρις ότου αφαιρεθούν όλοι οι νεκρωμένοι και φανούν οι υγιείς ιστοί.
Για τον έλεγχο των μικροβίων απαιτείται τακτικό και προσεκτικό πλύσιμο του έλκους
ΣΤΑΔΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Εκτεταμένος χειρουργικός καθαρισμός του έλκους με αφαίρεση του ουλώδους συνδετικού ιστού Μερική εκτομή οστικής προεξοχής και αφαίρεση κάθε εστίας οστεομυελίτιδος Πλήρωση της υπολλειματικής κοιλότητας και κάλυψη του έλκους με τοπικούς δερματικούς ή μυικούς ή μυοδερματικούς κρημνο
ΣΥΝΟΔΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ
Τέτοιες θεραπείες είναι η ηλεκτροθεραπεία και η χαμηλή ακτινοβολία laser
