Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε δημόσια διαβούλευση σχετικά με τις ψευδείς ειδήσεις και την παραπληροφόρηση στο διαδίκτυο και συγκρότησε ομάδα εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου η οποία εκπροσωπεί τα πανεπιστήμια, τις διαδικτυακές πλατφόρμες, τα μέσα ενημέρωσης και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.
Το έργο της ομάδας εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου, καθώς και τα αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης, θα συμβάλουν στην ανάπτυξη στρατηγικής σε επίπεδο ΕΕ σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης της διάδοσης ψευδών ειδήσεων, η οποία θα παρουσιαστεί την άνοιξη του 2018.
Ο πρώτος Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Φρανς Τίμερμανς δήλωσε σχετικά: «Η ελευθερία λήψης και διάδοσης πληροφοριών, καθώς και η πολυφωνία των μέσων επικοινωνίας κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ. Ζούμε σε μια εποχή όπου η ροή των πληροφοριών και της παραπληροφόρησης έχει καταστεί σχεδόν ανεξέλεγκτη. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο πρέπει να δώσουμε στους ευρωπαίους πολίτες τα εργαλεία για τον εντοπισμό των ψευδών ειδήσεων, τη βελτίωση της εμπιστοσύνης στο διαδίκτυο και τη διαχείριση των πληροφοριών που λαμβάνουν.»
Ο κ. Άντρους Άνσιπ, Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αρμόδιος για την ψηφιακή ενιαία αγορά, πρόσθεσε τα εξής: «Πρέπει να βρούμε μια ισορροπημένη προσέγγιση μεταξύ της ελευθερίας της έκφρασης, της πολυφωνίας των μέσων μαζικής ενημέρωσης και του δικαιώματος πρόσβασης των πολιτών σε ποικίλες και αξιόπιστες πληροφορίες. Όλοι οι σχετικοί παράγοντες, όπως οι διαδικτυακές πλατφόρμες ή τα μέσα ενημέρωσης θα πρέπει να συμβάλουν στην εξεύρεση λύσης.»
Η κ. Μαρίγια Γκαμπριέλ, Επίτροπος αρμόδια για την ψηφιακή οικονομία και κοινωνία, δήλωσε τα εξής: «Η δράση μου επικεντρώνεται στην προάσπιση του δικαιώματος των πολιτών για ποιοτικές πληροφορίες που αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο των δημοκρατιών μας. Θέλω να έχω μια ανοιχτή και ευρεία συζήτηση σχετικά με τις ψευδείς ειδήσεις προκειμένου να αντιμετωπίσουμε το περίπλοκο αυτό φαινόμενο και να υπερβούμε τις προκλήσεις που έχουμε ενώπιον μας.»
Το κοινό αναμένεται να διατυπώσει τη γνώμη του έως τον Φεβρουάριο
Οι πολίτες, οι πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, οι ειδησεογραφικοί οργανισμοί (ραδιοτηλεοπτικοί φορείς, έντυπα μέσα, τα πρακτορεία ειδήσεων, τα διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης και οι φορείς εξακρίβωσης των γεγονότων), οι ερευνητές και οι δημόσιες αρχές, καλούνται όλοι να εκφράσουν τις απόψεις τους στη δημόσια διαβούλευση έως τα μέσα Φεβρουαρίου. Η διαβούλευση θα συγκεντρώσει απόψεις σχετικά με τις δράσεις που θα μπορούσαν να αναληφθούν σε επίπεδο ΕΕ προκειμένου να δοθούν στους πολίτες αποτελεσματικά μέσα για να εντοπίζουν τις αξιόπιστες και επαληθευμένες πληροφορίες, καθώς και για να προσαρμόζονται στις προκλήσεις της ψηφιακής εποχής.
Αναμένεται η διατύπωση απόψεων σε τρεις βασικούς τομείς:
-την έκταση του προβλήματος, δηλαδή τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται οι πολίτες και τα ενδιαφερόμενα μέρη τις ψευδείς ειδήσεις, κατά πόσον έχουν επίγνωση της παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο και κατά πόσον εμπιστεύονται τα διάφορα μέσα·
-την αξιολόγηση των μέτρων που έχουν ήδη λάβει οι πλατφόρμες, οι εταιρείες μέσων ενημέρωσης και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών για την καταπολέμηση της διάδοσης ψευδών ειδήσεων στο διαδίκτυο, καθώς και των θέσεων σχετικά με τους ρόλους και τις αρμοδιότητες των σχετικών ενδιαφερόμενων μερών·
-τις πιθανές μελλοντικές δράσεις για την ενίσχυση της πρόσβασης των πολιτών σε αξιόπιστες και επαληθευμένες πληροφορίες, καθώς και για την πρόληψη της διάδοσης της παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο.
Η διαβούλευση αυτή αφορά μόνο τις ψευδείς ειδήσεις και την παραπληροφόρηση στο διαδίκτυο όταν το περιεχόμενο δεν είναι αυτό καθαυτό παράνομο και, επομένως, όταν δεν υπόκειται αυτό στις ισχύουσες ενωσιακές ή εθνικές νομοθετικές δράσεις και δράσεις αυτορρύθμισης.
Έναρξη της υποβολής αιτήσεων για την ομάδα εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου
Η Επιτροπή καλεί τους εμπειρογνώμονες να υποβάλουν αίτηση υποψηφιότητας στην ομάδα υψηλού επιπέδου για τις ψευδείς ειδήσεις, η οποία θα παρέχει συμβουλές στην Επιτροπή για την εκτίμηση της έκτασης του φαινομένου, τον καθορισμό των ρόλων και των ευθυνών των σχετικών ενδιαφερόμενων μερών, την αποτύπωση της διεθνούς διάστασης, την εξέταση των θέσεων που διακυβεύονται και τη διατύπωση συστάσεων. Στο μέτρο του δυνατού, η ομάδα θα πρέπει να περιλαμβάνει πολλούς εκπροσώπους από κάθε τομέα εμπειρογνωσίας, τόσο εκπροσώπους πανεπιστημίων όσο και εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών. Η Επιτροπή θα επιδιώξει ισορροπημένη επιλογή των εμπειρογνωμόνων.
Η πρόσκληση υποβολής υποψηφιοτήτων είναι ανοικτή έως τα μέσα Δεκεμβρίου. Η ομάδα εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου αναμένεται να αρχίσει τις εργασίες της, οι οποίες θα διαρκέσουν πολλούς μήνες, τον Ιανουάριο του 2018.
Ιστορικό
Οι διαδικτυακές πλατφόρμες και οι διάφορες άλλες διαδικτυακές υπηρεσίες μας προσφέρουν νέους τρόπους σύνδεσης, συζήτησης και συλλογής πληροφοριών. Ωστόσο, η διάδοση ειδήσεων που παραπλανούν εσκεμμένα τους αναγνώστες αποτελεί ολοένα και μεγαλύτερο πρόβλημα για τη λειτουργία των δημοκρατιών μας, γεγονός που επηρεάζει την αντίληψη των πολιτών για την πραγματικότητα.
Στις 17 και 18 Νοεμβρίου 2016, η Επιτροπή διοργάνωσε το δεύτερο ετήσιο συμπόσιο για τα θεμελιώδη δικαιώματα με θέμα «Πολυφωνία στα μέσα ενημέρωσης και δημοκρατία». Έρευνα του Ευρωβαρόμετρου που δημοσιεύθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2016 κατέδειξε ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες ανησυχούν για την ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης και ότι τα επίπεδα εμπιστοσύνης των μέσων ενημέρωσης είναι χαμηλά.
Στην επιστολή ανάθεσης αποστολής, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ ανέθεσε στην Επίτροπο ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας Μαρίγια Γκαμπριέλ να εξετάσει τις προκλήσεις που δημιουργούν οι διαδικτυακές πλατφόρμες για τις δημοκρατίες μας όσον αφορά τη διάδοση των ψευδών ειδήσεων και να δρομολογήσει προβληματισμό σχετικά με τα μέτρα που θα ήταν αναγκαία σε επίπεδο ΕΕ για την προστασία των πολιτών μας.
Τον Ιούνιο του 2017, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε ψήφισμα με το οποίο ζητούσε από την Επιτροπή να προβεί σε εις βάθος ανάλυση της τρέχουσας κατάστασης και του νομικού πλαισίου όσον αφορά τις ψευδείς ειδήσεις και να εξετάσει τη δυνατότητα νομοθετικής παρέμβασης για τον περιορισμό της διάδοσης και της εξάπλωσης ψευδούς περιεχομένου. Η Επιτροπή επιβεβαίωσε ότι το ζήτημα αυτό αποτελεί προτεραιότητα και συμπεριέλαβε την πρωτοβουλία για την αντιμετώπιση των ψευδών ειδήσεων στο διαδίκτυο στο πρόγραμμα εργασίας για το 2018 της Επιτροπής.
