Σε εποχές που ο φασισμός-ναζισμός σε μια μερίδα πληθυσμού δεν θεωρείται απωθητικός και τα βασανιστήρια του ελληνικού πληθυσμού ακροθιγώς διδάσκονται ακόμη και στις ελληνικές αίθουσες, σε εποχές που τα πολλά πρόσωπα που διαθέτει η ίδια η βία, την καθιστούν ικανή να περάσει απαρατήρητη με τις κατάλληλες παραλλαγές της,
ένα πολύ καλό μάθημα και δη σε μαθητές που δεν έχουν συγκεκριμένη εικόνα, είναι το μάθημα σε μαρτυρικούς χώρους όπου σημειώθηκαν ναζιστικές θηριωδίες, όπως τα Καλάβρυτα.
Το Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος, είναι ένα ξεχωριστό μουσείο που θυμίζει τη βαρβαρότητα των ναζί. Το Μουσείο βρίσκεται στο τότε Δημοτικό Σχολείο, ακριβώς στον τόπο όπου στις 13 Δεκεμβρίου του 1943, συγκεντρώθηκε με τρόπο παραπλανητικό ο πληθυσμός του χωριού, διαχωρίστηκαν οι οικογένειες και αποχωρίστηκαν οδυνηρά οι άνδρες και τα αγόρια-από 13 χρονών και πάνω, από τις γυναίκες και μανάδες. Πάνω από 700 άνδρες κι αγόρια, οδηγήθηκαν στον μαρτυρικό λόφο του Καπή για να εκτελεστούν μαζικά, ενώ τα γυναικόπαιδα και οι ηλικιωμένοι, εγκλωβίστηκαν στις αίθουσες και στο γραφείο των δασκάλων κι απεγκλωβίστηκαν βίαια μετά το πύρινο ζώσιμο της φωτιάς στο κτήριο, για ν’ αντικρίσουν παντού φωτιά και χαλασμό και να μάθουν για τη μεγάλη σφαγή.
Σε μια τέτοια εμπειρία, συνοδοί εκπαιδευτικοί και μαθητές της Α’ τάξης του 5ου Λυκείου Λάρισας, μεταφερόμενοι στο χρόνο, έζησαν το χρονικό του ολοκαυτώματος. Η αναδρομή στην ιστορία παρουσιάζεται με μοναδικό τρόπο, με έγγραφα, αντικείμενα, όπλα. Συγκλονιστικά στοιχεία της παρουσίασης, η μουσική υπόκρουση, το οπτικοακουστικό υλικό με τις προσωπικές μαρτυρίες των ελαχίστων που σώθηκαν και από τη χαριστική βολή, και αυτά που υπάρχουν στην τελευταία αίθουσα, φωτογραφίες ή σκιές, τα ονόματα των εκτελεσθέντων και ο τάφος του ναζισμού με το «κουφάρι» της σημαίας του. Στον προαύλιο χώρο το άγαλμα της γυναίκας που σέρνει σε μια κουβέρτα τον νεκρό σύζυγό της και δίπλα της στέκονται τα παιδιά της…
Καθηλωτική η ξενάγηση, με υποβολή, στις οικογενειακές σχέσεις και πορείες που κόβονται απότομα από την παράνοια του πολέμου και στη φρίκη του τρόπου των εκτελέσεων, με μαζικές εκτελέσεις και χαριστική βολή. Η πόρτα που δεν θα ανοίξει ποτέ ξανά, η ματωμένη καπαρντίνα του εκτελεσθέντα, τα ονόματα των νεκρών, οι φωτογραφίες τους μαζί με τις σκιές όσων δεν βρέθηκαν φωτογραφίες και στη συνέχεια, τα καντηλάκια στον αιματοβαμμένο λόφο του Καπή, το γλυπτό της πετρωμένης μάνας που χάνει με μιας, παιδιά, άνδρα, αδελφούς, πατέρα, θείους, προκαλούν δέος.
Κι όταν η ξενάγηση ολοκληρώνεται με την έκφραση της αγωνίας για το μέλλον, η μάθηση της Ιστορίας όχι απλώς διαβάζοντάς την, αλλά βλέποντάς την στα μέρη που γράφτηκε, είναι μια μάθηση σε εξωσχολικά περιβάλλοντα, με την ελπίδα-στόχο, ο μαθητής να κατανοήσει πως στο πρίσμα του χρόνου, η εμπλοκή με τη βία, τον πόλεμο, τον ναζισμό, δεν νοηματοδοτεί την ταυτότητα, αλλά την διαχρονική ντροπή και καταισχύνη.
Συνοδοί εκπαιδευτικοί: Αρχοντία Γιαννακάκη, Βασιλική Νικολαΐδου, Δέσποινα Πετσιάβα
