Τα συμπεράσματα της ημερίδας των Οικολόγων Πράσινων για την Αγροτική Εκπαίδευση
Ημερίδα των Οικολόγων Πράσινων με την υποστήριξη της Ελληνογερμανικής Συνέλευσης πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 29 Σεπτεμβρίου στη Λάρισα, με θέμα «Η Αγροτική Εκπαίδευση στην Ελλάδα και η Παραγωγική Ανασυγκρότηση την Περίοδο της Κρίσης». Στην ημερίδα, που πραγματοποιήθηκε στην Αβερώφειο Γεωργική Σχολή
Λάρισας και παρακολούθησε πλήθος κόσμου, συμμετείχαν εκπρόσωποι της κυβέρνησης, της εκπαιδευτικής και πανεπιστημιακής κοινότητας, της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και των αγροτικών παραγωγικών και συνεταιριστικών φορέων.
Την ημερίδα χαιρέτισαν ο Υφ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Δημαράς, ο Υφ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Βασίλης Κόκκαλης, ο βουλευτής και πρώην Αν. Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιάννης Τσιρώνης, o Δήμαρχος Λαρισαίων, Απόστολος Καλογιάννης, βουλευτές του Νομού Λάρισας, ο εκπρόσωπος της Εκτελεστικής Γραμματείας των Οικολόγων Πράσινων, Τηλέμαχος Σπασίδης κ.α.
Εισηγήσεις για ένα νέο μοντέλο αγροτικής εκπαίδευσης που είναι αναγκαίο, έκαναν οι Δρ. Ν. Κατής (ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ), Μ. Κλεισιάρη (Αβερώφειος Γεωργική Σχολή Λάρισας), Α. Μέγα (Γαλακτοκομική Σχολή Ιωαννίνων), καθ Α. Κουτσούρης (Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθήνας), Μητροπολίτης Ιωαννίνων Μάξιμος (Αγροτική Σχολή Μονής Βελλάς), J. Amberger (Γερμανική αγροτική εκπαίδευση), F. Aunkofer (Αγρότης, Οικολόγος Δήμαρχος Kelheim), καθ. Χ. Γκόβαρης (Παιδαγωγική εκπαίδευση αγροτών), Δρ Ε. Βέργος (Αμερικανική Γεωργική Σχολή), Δημήτρης Μιχαηλίδης (ΑγροΝέα), Δρ F. Vallerin (INRA), Δρ Ε. Βογιατζή (ΤΕΙ Θεσσαλίας) και Καθ. Π. Γούλας (πρ. Πρύτανης ΤΕΙ Θεσσαλίας).
Στην ημερίδα που συντόνισαν η εκπρόσωπος της Θεματικής Ομάδας Παιδείας, Έλενα Μπότση, ο Περιφερειακός Σύμβουλος Θεσσαλίας, Νίκος Πουτσιάκας και το μέλος του Πανελλαδικού Συμβουλίου Νίκος Ράπτης, συμμετείχαν επίσης από την Εκτελεστική Γραμματεία των Οικολόγων Πράσινων, ο Συντονιστής Μανώλης Βέμης, η συνεκπρόσωπος Χριστίνα Ευθυμιάτου –που έκλεισε και την εκδήλωση με τα συμπεράσματα της ημερίδας-, και ο Παναγιώτης Νικολακόπουλος, καθώς και πολλά μέλη του Πανελλαδικού Συμβουλίου των Οικολόγων Πράσινων από την Θεσσαλία, την Κεντρική Μακεδονία, την Ήπειρο και την Κρήτη.
Βασικό συμπέρασμα της ημερίδας, που αποτέλεσε κοινό τόπο μεταξύ των ομιλητών, είναι το γεγονός ότι υπάρχει άμεση ανάγκη παρεμβάσεων στην αγροτική εκπαίδευση. Οι κυριότεροι λόγοι είναι ότι η βιοποικιλότητα η ελληνική γη, και τα προϊόντα της, αποτελούν τα βασικά συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας μας. Παρόλα αυτά, το ποσοστό των εκπαιδευμένων αγροτών στη χώρα μας είναι από τα πιο χαμηλά στην ΕΕ. Ο στόχος της παραγωγικής ανασυγκρότησης θα πρέπει να είναι τουλάχιστον η διασφάλιση της αυτάρκειας στα αγροδιατροφικά προϊόντα. Επίσης η αγροτική παραγωγή μπορεί να δώσει διεξόδους απασχόλησης στην κρίση, και ιδιαίτερα για τους νέους, αλλά και να αποτελέσει το ανάχωμα για την απερήμωση της υπαίθρου. Τέλος, οι αγρότες έχουν κυρίαρχο ρόλο ως «φροντιστές του περιβάλλοντος», στην εποχή μας που απαιτείται ιδιαίτερη φροντίδα, λόγω της εξάντλησης των πόρων, της ρύπανσης και της κλιματικής αλλαγής, αλλά και της διασφάλισης της υγείας παραγωγών και καταναλωτών.
Συζητήθηκαν και αποτελούν προτάσεις της Ημερίδας ότι:
- Απαιτούνται αλλαγές στο μοντέλο των επαγγελματικών αγροτικών σχολών:
– με άξονα την βιωματική προσέγγιση και την ανάπτυξη κριτικής σκέψης, σε τοπικό αλλά και πλανητικό επίπεδο
– το δυαδικό σύστημα, κατά το οποίο σημαντικό τμήμα της εκπαίδευσης γίνεται σε συνθήκες πραγματικής παραγωγής, σε αγροκτήματα, αξίζει να αναπτυχθεί και ως εκπαιδευτική μέθοδος, αλλά και ως εργαλείο για την σύνδεση με την απασχόληση (ισχυρό κίνητρο για τους νέους) αλλά και για τη βιωσιμότητα των σχολών
-χρειάζεται διερεύνηση αν η λειτουργία και η διοίκηση των σχολών θα συνεχίσει να βασίζεται στο κράτος, ή θα δοθεί χώρος για πρωτοβουλίες ή συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης ή /και των φορέων της τοπικής κοινωνίας (όπως οι παραγωγικοί φορείς, φορείς κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, κ.α)
– χρειάζεται διασφάλιση της καλύτερης σύνδεση με τα ΑΤΕΙ και τα ΑΕΙ, ιδιαίτερα σε θέματα καινοτομίας και καθετοποίησης), αλλά και οργανική σύνδεση με τα συστήματα Δια Βίου Μάθησης και συνεχούς κατάρτισης (με αξιοποίηση των δομών και υποδομών των πρώην ΚΕΓΕ)
- Η αγροτική εκπαίδευση θα πρέπει να συμπεριλάβει και να δώσει έμφαση:
– στην προστασία του περιβάλλοντος
– στην αντιμετώπιση και μετριασμό της κλιματικής αλλαγής
– στην υγεία και ασφάλεια των καταναλωτών και των παραγωγών, αλλά και των παραγωγικών ζώων
– στη σύνδεση με τον πολιτισμό, και ιδιαίτερα τα τοπικά πολιτισμικά τοπία
– στην ενσωμάτωση της καινοτομίας
– στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας των αγροτών, με έμφαση στη διάθεση των προϊόντων στην αγορά
– στον συνεργατισμό και τα δίκτυα
– στην μείωση του κόστους ενέργειας και την αξιοποίηση των ανανεώσιμων μορφών
- Πρέπει να γίνουν άμεσα παρεμβάσεις ενίσχυσης των υφιστάμενων επαγγελματικών σχολών, όπως η Αβερώφειος, αλλά και η νεοϊδρυθείσα σχολή της Ελασσόνας.
Κρίθηκε θετική η πρωτοβουλία για δημιουργία Επιτροπής Αξιοποίησης της Αβερωφείου και η σύνταξη Επιχειρησιακού Προγράμματος, εντός των επόμενων τριών μηνών. Στην προσπάθεια αυτή εκτιμάται ότι θα συμβάλλει το άνοιγμα στην αυτοδιοίκηση και σε τοπικούς επαγγελματικούς και κοινωνικούς φορείς, αλλά και η οργανική σύνδεση τους με τον τουρισμό, την υγεία και τον πολιτισμό των περιοχών. Δύναται επίσης να διερευνηθεί η δημιουργία παραρτημάτων της σχολής στους γύρω νομούς
- Πρέπει να υπάρξει νομοθετική ρύθμιση για πιστοποίηση του αγροτικού επαγγέλματος (πράσινο πιστοποιητικό) και διασφάλιση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αγροτών και ιδιαίτερα των νέων. Να διερευνηθεί σχετικά το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο από το 2003.
- Πρέπει να αναπτυχθούν παράλληλα συστήματα εκπαίδευσης εκπαιδευτών, με βάση και τα προαναφερόμενα
- Πρέπει να αξιοποιηθεί η δια-περιφερειακή αλλά και η διευρωπαϊκή συνεργασία, για την μεταφορά καλών πρακτικών και την ενδυνάμωση και οικονομική στήριξη των νέων πρωτοβουλιών
- Πρέπει να διερευνηθεί το άνοιγμα της αγροτικής επαγγελματικής εκπαίδευσης και για μετανάστες
- Πρέπει, τέλος, να προχωρήσουν προγράμματα στοχευμένων δράσεων σε κρίσιμα θέματα της αγροτικής παραγωγής, ώστε να δοθεί προοπτική στην ανταγωνιστικότητα του τομέα, με:
– Στήριξη και τεχνογνωσία για την ανάπτυξη νέων προϊόντων και προϊόντων υπεραξίας, με βάση και τις τάσεις της αγοράς, αλλά και την τοπική βιοποικιλότητα (όπως τα δασικά προϊόντα, η κάνναβη κ.ά)
– Στρατηγική για τα προϊόντα ποιότητας, την προστασία, στήριξη και προώθηση των υφιστάμενων και τη δημιουργία νέων, με αξιοποίηση όλων των εργαλείων του ελληνικού και ευρωπαϊκού πλαισίου: Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), Προϊόντα Γεωγραφικής Ένδειξης και Ιδιοτυπίας, ορεινά, νησιωτικά και αγροκτήματος
– Ταχεία ολοκλήρωση των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης, για την απεξάρτηση από εισαγόμενες ζωοτροφές και την υποστήριξη της εκτατικής κτηνοτροφίας
– Υποστήριξη του συνεργατισμού και των διεπαγγελματικών οργανώσεων
-Ενίσχυση των ελέγχων σε θέματα υγιεινής, ασφάλειας προϊόντων αλλά και προστασίας των προϊόντων ποιότητας
– Ανάπτυξη συστημάτων Γεωργικών Εφαρμογών με την ενεργοποίηση και αναθεώρηση των Μέτρων του ΠΑΑ για γεωργικούς συμβούλους
– την δημιουργία Αγροτικής Τράπεζας
– την προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στον αγροτικό τομέα
