Ολο το παρασκήνιο της παραίτησης του υπουργού Εξωτερικών
“Κι έρχεται η στιγμή για ν’ αποφασίσεις με ποιους θα πας και ποιους θ’ αφήσεις”. Αυτόν τον στίχο από ένα περίφημο τραγούδι του Διονύση Σαββόπουλου που συμπεριλαμβανόταν στον δίσκο “Φορτηγό” του 1966, επέλεξε ο Νίκος Κοτζιάς κατά την αποχώρηση του από το υπουργείο Εξωτερικών.
Προφανώς, η ποιητική παραπομπή δεν ήταν τυχαία. Ο τίτλος του εν λόγω τραγουδιού, “Οι παλιοί μας φίλοι”, έχει τη δική του σημασία, όπως άλλωστε και ο καταληκτικός στίχος: “Όταν ο κόσμος μας θα καίγεται, όταν τα γεφύρια πίσω μας θα κόβονται, εγώ θα είμαι εκεί να σας θυμίζω τις μέρες τις παλιές”.
Δεν απαιτείται βεβαίως κάποια ιδιαίτερη λογοτεχνική εξοικείωση για να αντιληφθεί κανείς το αποχαιρετιστήριο μήνυμα-καρφί του κ. Κοτζιά προς τον πρωθυπουργό. Ο πρώην πλέον υπουργός Εξωτερικών αισθάνθηκε ότι ο Αλέξης Τσίπρας αλλά και κάποιοι υπουργοί δεν τον στήριξαν επαρκώς στο θέμα της κόντρας με τον Καμμένο αλλά αντιθέτως θυσίασαν τον “παλιό τους φίλο” στο βωμό της συνέχειας της κυβερνητικής συνεργασίας με τον υπουργό Άμυνας. Οι ποιητικές αναφορές του κ. Κοτζιά συνεχίστηκαν με ένα δίστιχο του Ντίνου Χριστιανόπουλου που αν μη τι άλλο δείχνει και τη συναισθηματική ένταση με την οποία συνοδεύτηκε η απόφαση της αποχώρησης: “βαθιά να με θάψουν θέλησαν, ξέχασαν οτι είμαι σπόρος”.
Ένα ρήγμα που κρατάει από παλιά…
Οι γνωρίζοντες πρόσωπα και πράγματα ήξεραν ότι οι σχέσεις του κ. Κοτζιά με τον κ. Καμμένο δεν ήταν ποτέ καλές, τόσο λόγω του πληθωρικού χαρακτήρα των δύο πολιτικών όσο και λόγω και των συνεχών τριβών που προκαλούσε η πρόοδος στο θέμα της συμφωνίας των Πρεσπών. Υπενθυμίζεται άλλωστε ότι το περίφημο “μορατόριουμ” για το Σκοπιανό που συμφώνησαν Τσίπρας και Καμμένος τον Φεβρουάριο ξεκίνησε από την ανάγκη μιας άτυπης “εκεχειρίας” εντός της συγκυβέρνησης, μετά από μια σειρά εκατέρωθεν βολών ανάμεσα στους ΑΝΕΛ και τον κ. Κοτζιά. Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ ήξεραν επίσης ότι η εκτίμηση του επικεφαλής της Κίνησης “Πράττω” ήταν πως η κινητικότητα που έδειχνε το τελευταίο χρονικό διάστημα ο υπουργός Άμυνας στο εξωτερικό υπονόμευε την εικόνα της εξωτερικής πολιτικής της χώρας, κάτι που θα έπρεπε να είχε ενεργοποιήσει μια παρέμβαση Τσίπρα για το θέμα.
Η σταγόνα που φαίνεται πως ξεχείλισε το ποτήρι ήταν οι πρόσφατες δηλώσεις του κ. Καμμένου στις ΗΠΑ. Ο κ. Κοτζιάς εμφανίστηκε αρχικά πολύ προσεκτικός, απέχοντας από οποιαδήποτε δήλωση και αναμένοντας μια σαφή τοποθέτηση-επίπληξη προς τον κυβερνητικό εταίρο από τον πρωθυπουργό. Με αυτό το σκεπτικό, έθεσε το θέμα στη συνεδρίαση της Τρίτης σε υψηλούς τόνους, κατηγορώντας μάλιστα τον κ. Καμμένο για προσωπικές στρατηγικές. Ο υπουργός Άμυνας απάντησε λέγοντας πως το ΥΠΕΞ τον είχε διαβεβαιώσει ότι το Σκοπιανό θα ερχόταν στη Βουλή μετά τις εκλογές και κάπου εκεί… η αντιπαράθεση φαίνεται πως ξέφυγε. Η πυροσβεστική παρέμβαση του κ. Τσίπρα και η τακτική των ίσων αποστάσεων ενόχλησαν σφόδρα τον κ. Κοτζιά. Το περιβάλλον του πρώην υπουργού δεν δίστασε μάλιστα να διοχετεύσει στα μέσα ενημέρωσης τη σχετική δυσφορία. Καθοριστικό ρόλο στην παραίτηση φαίνεται πάντως ότι έπαιξε και η τοποθέτηση του Δημήτρη Τζανακόπουλου, ο οποίος σε συνέντευξή του ανέφερε ότι όποιος δυσφορεί μπορεί να… κατέβει από το κυβερνητικό τρένο.
Πολιτικός σουρεαλισμός…
Είναι προφανές ότι στη μεγάλη εικόνα, η εκτίμηση του Μεγάρου Μαξίμου ήταν και παραμένει πως η συμμαχία με τον Πάνο Καμμένο δεν πρέπει ακόμη να διαρραγεί. Οι λόγοι για αυτήν την επιλογή είναι πολλοί. Πρώτον, το αποτέλεσμα της κοινοβουλευτικής διαδικασίας στην γειτονική χώρα για τη συμφωνία των Πρεσπών παραμένει εντελώς αβέβαιο. Εάν δε η κυβέρνηση του Ζάεφ αναγκαστεί να προχωρήσει σε πρόωρες εκλογές τότε η όλη διαδικασία θα πάει αρκετά πίσω χρονικά. Δεύτερον, η εκτίμηση ότι η διαπραγμάτευση για την μη εφαρμογή των περικοπών στις συντάξεις θα έχει αίσιο τέλος δημιουργεί την προσδοκία ότι την επόμενη περίοδο η κυβέρνηση θα μπορεί να ποντάρει σε μια θετική ατζέντα στην οικονομική πολιτική. Σε αυτήν θα περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων και οι εξαγγελίες Τσίπρα στη ΔΕΘ. Τρίτον, ο πολιτικός χρόνος μέχρι τον Μάιο είναι αρκετός ώστε να γίνει μια σοβαρή προσπάθεια να μειωθεί η διαφορά με την ΝΔ.
Αυτή η πολιτική επιλογή ωστόσο δημιουργεί προφανείς αντιφάσεις, ιδίως μετά την έξοδο του κ. Κοτζιά. Έτσι, αφού έκανε δεκτή την παραίτηση Κοτζιά και ανακοίνωσε ότι αναλαμβάνει ο ίδιος το χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Εξωτερικών, ο πρωθυπουργός εμφανίστηκε να επιπλήττει… κατόπιν εορτής τον κ. Καμμένο, λέγοντας ότι δεν θα ανεχθεί από τούδε και στο εξής άλλη διγλωσσία και άλλες προσωπικές στρατηγικές. Την ίδια στιγμή, εξήρε το έργο του υπουργού Εξωτερικών σε τέτοιο σημείο και με τέτοια θέρμη που διερωτάται κανείς γιατί αυτή η παρέμβαση δεν είχε γίνει νωρίτερα, για παράδειγμα κατά τη διάρκεια του υπουργικού συμβουλίου…
Ο Καμμένος που “εξολοθρεύει” υπουργούς
Δεν είναι βεβαίως η πρώτη φορά που ο Αλέξης Τσίπρας επιλέγει να “θυσιάσει” έναν “σύντροφο” από έναν υπουργικό θώκο προκειμένου να συνεχιστεί η πορεία της συγκυβέρνησης. Το πιο γλαφυρό παράδειγμα αποτελεί βεβαίως η περίπτωση του Νίκου Φίλη και η “αποπομπή του” τον Νοέμβριο του 2016. Ο κ. Φίλης τότε είχε κάνει λόγο για “συμβόλαιο πολιτικού θανάτου”, αφήνοντας να εννοηθεί ότι ο πρωθυπουργός ουσιαστικά δέχθηκε να επικυρώσει το εν λόγω «συμβόλαιο», χρεώνοντάς του διπλή υποταγή τόσο στον αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, όσο και στον κυβερνητικό εταίρο Πάνο Καμμένο, τον οποίο φωτογράφισε κάνοντας λόγο για «προθύμους», έτοιμους να ρίξουν την κυβέρνηση εάν το ζητήσει η Εκκλησία.
Η κόντρα για τα “μυστικά κονδύλια”
Πληροφορίες από το περιβάλλον του πρώην πλέον υπουργού Εξωτερικών ανέφεραν ότι ο κ. Κοτζιάς έχει αναλάβει πρωτοβουλία για να σχηματιστεί κοινοβουλευτική πλειοψηφία, προκειμένου η Βουλή να ψηφίσει νόμο, με τον οποίο θα αποκτήσει την αρμοδιότητα να ελέγχει τα ονομαζόμενα «μυστικά κονδύλια» όλων των υπουργείων. Το θέμα αυτό φέρεται, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, να επανέφερε και κατά τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου την Τρίτη.
Σημειώνεται ότι μέχρι σήμερα, από τον έλεγχο του Κοινοβουλίου περνάνε τα «απόρρητα κονδύλια» μόνον του υπουργείου Εξωτερικών, βάσει νόμου που προώθησε ο κ. Κοτζιάς και ψηφίστηκε από τη Βουλή στην αρχή του 2017. Όπως ανέφεραν οι ίδιες πηγές από το περιβάλλον του κ. Κοτζιά, ο ίδιος έχει ζητήσει από τον πρωθυπουργό να ισχύει ο ίδιος νόμος που εφαρμόζεται για το υπουργείο Εξωτερικών, και για όλα τα υπόλοιπα υπουργεία που στον προϋπολογισμό τους έχουν «απόρρητα κονδύλια», μεταξύ αυτών και το υπουργείο Άμυνας. Η σχετική πρόταση επαναδιατυπώθηκε στο υπουργικό συμβούλιο της Τρίτης, κάτι που, όπως λένε οι ίδιες πηγές, προκάλεσε την αντίδραση του κ. Καμμένου.
thetoc.gr
