Ομιλία του Β. Κόκκαλη στο 1ο φόρουμ Κυκλικής Οικονομίας στην Ελλάδα
Ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Βασίλειος Κόκκαλης εκπροσώπησε το Υπουργείο στο διήμερο φόρουμ για την κυκλική οικονομία στην Ελλάδα, που διοργανώθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας σε συνεργασία με την Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της ΕΕ, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή της Ελλάδος (ΟΚΕ).
Ο κ. Β. Κόκκαλης συμμετείχε τη Δευτέρα 8 Απριλίου 2019, πρώτη ημέρα των εργασιών που διεξάγεται στην Αίγλη Ζαππείου και μίλησε σε διϋπουργικό στρογγυλό τραπέζι, μαζί με τον Αναπληρωτή Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σ. Φάμελλο, τον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομίας και Ανάπτυξης Α. Πιτσιόρλα, τον Αναπληρωτή Υπουργό Έρευνας και Καινοτομίας Κ. Φωτάκη, τον Αναπληρωτή Υπουργό Ναυτιλίας Ν. Σαντορινιό, με συντονιστή τον Γενικό Διευθυντή Περιβάλλοντος της ΕΕ Daniel Calleja.
Η Κυκλική Οικονομία στηρίζεται στην ορθή αξιοποίηση των πόρων, στην ιδέα της ανακύκλωσης-επαναχρησιμοποίησης και στο μοντέλο της βιομηχανικής συμβίωσης. Βασικός στόχος της η ενθάρρυνση της χρήσης δευτερογενών υλικών και αποβλήτων ως παραγωγικών πόρων και χρήσιμων υλικών, προωθώντας ένα αειφόρο παραγωγικό μοντέλο.
Στην τοποθέτησή του ο Υφυπουργός έκανε αναφορά στην πολιτική του Υπουργείου με στόχο τη μείωση της σπατάλης τροφίμων (food waste) η οποία αναμφισβήτητα αποτελεί ένα παγκόσμιο πρόβλημα, με πτυχές οικονομικές αλλά και περιβαλλοντικές. Συγκεκριμένα ο κ. Κόκκαλης επεσήμανε ότι: «η σπατάλη τροφίμων αποτελεί ένα τεράστιο κοινωνικό και ηθικό πρόβλημα, εάν αναλογιστούμε την επισιτιστική ανασφάλεια και την πείνα καθώς και ότι περίπου 800 εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από χρόνιο υποσιτισμό. Εκτιμάται ότι περίπου 88 εκ. τόνοι τροφίμων σπαταλώνται στην Ε.Ε. σε ετήσια βάση, αξίας 143 δις €, ενώ σε παγκόσμιο επίπεδο, χάνονται ή σπαταλώνται περίπου 1,3 δισ. τόνοι ετησίως. Η ανάγκη μείωσης της σπατάλης των τροφίμων καθίσταται επιτακτικότερη, αν λάβουμε υπόψη ότι η παγκόσμια ζήτηση για τρόφιμα αναμένεται να αυξηθεί σε 60% λόγω της αύξησης του πληθυσμού, του διαθέσιμου εισοδήματος και των αλλαγών στα καταναλωτικά πρότυπα. Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων βρίσκεται σε στενή συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς προκειμένου να σχεδιάσει από κοινού και να υλοποιήσει επιτυχώς την πολιτική για την απώλεια και τη σπατάλη των τροφίμων».
Ειδικότερα, υπάρχει Ομάδα Εργασίας, έργο της οποίας για τη σπατάλη τροφίμων είναι:
- η υποβολή προτάσεων για την διαμόρφωση της εθνικής στρατηγικής για τη μείωση της σπατάλης των τροφίμων, στο πλαίσιο της αναθεωρημένης Οδηγίας 2008/98/ΕΚ για τα απόβλητα, που προβλέπει τη θέσπιση ειδικών προγραμμάτων πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων τροφίμων
- η υποβολή προτάσεων για την βελτίωση/θέσπιση νομοθετικού πλαισίου της εθνικής νομοθεσίας για την απώλεια και σπατάλη τροφίμων.
- Η υποβολή προτάσεων σχετικά με την ορθή αποτύπωση /μεθόδων εκτίμησης –προσδιορισμού του μεγέθους της απώλειας τροφίμων και την αξιολόγηση των ενδεδειγμένων τρόπων παρέμβασης (συλλογή δεδομένων σύμφωνα και με την κοινή μεθοδολογία που θα υιοθετηθεί σε επίπεδο ΕΕ, ανάθεση ερευνών κτλ)
- η εξέταση δεδομένων και οποιασδήποτε άλλης τεκμηρίωσης από δημόσιους οργανισμούς και φορείς
- η υποβολή προτάσεων σχετικά με την προώθηση της ανάπτυξης εθελοντικών συμφωνιών σε όλα τα επίπεδα διαπίστωσης απωλειών τροφίμων, από την πρωτογενή παραγωγή έως την τελική διάθεση τροφικών προϊόντων και
- η υποβολή προτάσεων σχετικά με την η ενθάρρυνση της δωρεάς και της αναδιανομής τροφίμων κατάλληλων για ανθρώπινη κατανάλωση, και ευρύτερα η προώθηση της ιεραρχίας χρήσης των τροφίμων και διαχείρισης των αποβλήτων σύμφωνα με την «αντίστροφη πυραμίδα» της μείωσης της σπατάλης τροφίμων
Ο Υφυπουργός έκανε αναφορά στη συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την προώθηση βιολογικών λιπασμάτων από βιοαπόβλητα και την παρακολούθηση της μεταβολής της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας στον τομέα.
Ένα εξίσου σημαντικό πρόβλημα που αποτελεί μάστιγα για την ελληνική ύπαιθρο, είναι η διαχείριση των κενών συσκευασιών φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ορθολογική Χρήση των Γεωργικών Φαρμάκων, θέτονται οι όροι και οι προϋποθέσεις που αφορούν στη διαχείριση των κενών συσκευασιών γεωργικών φαρμάκων. Το πιλοτικό πρόγραμμα για την ορθή διαχείριση των κενών συσκευασιών έληξε με επιτυχία το 2017. Την περίοδο που διανύουμε βρίσκεται σε εξέλιξη η αναθεώρηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης και στο πλαίσιο αυτό καταρτίζεται το Ολοκληρωμένο Σχέδιο Διαχείρισης των Κενών Συσκευασιών Φυτοπροστατευτικών Προϊόντων από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε συνεργασία με τον Ελληνικό Σύνδεσμο Φυτοπροστασίας και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Στόχος μας να δημιουργηθεί ένα διακριτό σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης όπως γίνεται και σε άλλες χώρες της Ε.Ε., βασισμένο στην αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει». Η διαχείριση θα γίνει με ευθύνη και συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων έτσι ώστε να καταστεί αποτελεσματικότερη η εφαρμογή του σε Εθνικό επίπεδο με βάση τα δεδομένα από το πιλοτικό πρόγραμμα που εφαρμόστηκε το 2013. Ως Υπουργείο θα χρησιμοποιήσουμε τις δυνατότητες που μας προσφέρει το Σύστημα Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης των Γεωργικών Φαρμάκων μέσω του οποίου και με τις κατάλληλες μικρές τροποποιήσεις θα μπορούμε να εξάγουμε πληροφορίες για την εύρυθμη λειτουργία του συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης κενών συσκευασιών. Εξετάζεται και θα γίνει ευρεία διαβούλευση για την παροχή κινήτρων σε όσους συμμετέχουν και αντικινήτρων σε όσους αδιαφορούν.
Κλείνοντας την ομιλία του ο κ. Β. Κόκκαλης ανέφερε, ότι η Κυκλική Οικονομία αποτελεί ευκαιρία και ανάγκη για την Ελλάδα, καθώς μπορεί να αποτελέσει τον κρίσιμο καταλύτη για την παραγωγική ανασυγκρότηση. Είναι λοιπόν απαραίτητο να μείνουμε σταθεροί στις συνέργειες που έχουν δημιουργηθεί, ώστε να υπάρξει μια άρτια ενσωμάτωση του αειφόρου αυτού μοντέλου στην οικονομία και την παραγωγή στην πατρίδα μας.
