Η Σωτηρίτσα είναι ένα χωριό που υπάγεται στο Δήμο Αγιάς του Ν. Λάρισας. Βρίσκεται ΝΑ στις πλαγιές του Κισάβου και σε υψόμετρο 350 μ. Από την Λάρισα απέχει μόλις 46 χλμ. και 6 χλμ. επιπλέον χιλιόμετρο ο παραλιακός οικισμός Κάτω Σωτηρίτσας.
Από τη Λάρισα πάμε στην Αγιά και από εκεί ακολουθούμε την πινακίδα για Μελιβοία. Λίγο πριν φτάσουμε στην Μελιβοία υπάρχει πινακίδα για την Άνω Σωτηρίτσα.
Η τοποθεσία της είναι ιδανική αφού συνδυάζει βουνό, θάλασσα αλλά και πανοραμική θέα στο Αιγαίο. Τα τελευταία χιλιόμετρα της διαδρομής είναι πολύ όμορφα μέσα σε πυκνή βλάστηση. Το χωριό της άνω Σωτηρίτσας είναι αρκετά γραφικό και όμορφο.
Για τους λάτρης της πεζοπορίας μια βόλτα στο ειδυλλιακό μονοπάτι Μελιβοίας – Άνω Σωτηρίτσας – Βελίκας με τους καταρράκτες και τις λιμνούλες θα σας μείνει αξέχαστη.
Ναι, καλά διαβάσατε. Ένα μονοπάτι ξεκινάει μπαίνοντας στο χωριό ( δίπλα στα νεκροταφεία) το οποίο είναι βατό κατηφορικό και από εκεί μπορείς να βγεις για Μελιβοία η να ακολουθήσεις άλλο σημαδεμένο μονοπάτι και να βγεις κάτω στην παραλία της Βελίκας (στο ρέμα δίπλα στα σπίτια των ηλεκτρολόγων). Εκεί που διασταυρώνονται τα μονοπάτια υπάρχει και ένα που σε οδηγεί σε μία ξύλινη γέφυρα και κατεβαίνοντας κάποια σκαλοπάτια φτάνεις σ’ ένα μικρό καταρράκτη 15μ. με τη λιμνούλα που σχηματίζει και τους ωραίους γκριζοπράσινους λείους βράχους.
Σήμερα το παλιό μονοπάτι, μέσω ενός ειδικού προγράμματος του Leader-2 εξωραΐστηκε, καθαρίστηκε στο μεγαλύτερο μέρος του, φτιάχτηκαν γέφυρες, κιόσκια, πέτρινες βρύσες, όπως επίσης και καλόγουστες ξύλινες πινακίδες, που κατατοπίζουν τον επισκέπτη.
Ας δούμε λίγο την ιστορία του χωριού.
Παλιότερα λεγόταν Κάπιστα. Οι κάτοικοί του, κατά κύριο λόγο κτηνοτρόφοι, ζούσαν το μισό χρόνο στο χωριό και τον άλλο μισό στα Καλύβια χειμαδιά στον κάμπο, κοντά στη θάλασσα.
Σήμερα οι συνοικισμοί λέγονται: Άνω Σωτηρίτσα και Κάτω Σωτηρίτσα.
Κάποτε η περιοχή αυτή ανήκε στην ιδιοκτησία κάποιου Ζούλια, Πηλιορείτη που ζούσε την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Είχε έρθει στα τέλη του 19ου αιώνα ή στις αρχές του 20ου κι αγόρασε αυτή την περιοχή (από τον Αγιόκαμπο μέχρι και το Στόμιο, έλεγαν οι παλιότεροι) από κάποιο Τούρκο.
Οι κτηνοτρόφοι πλήρωναν στον Ζούλια ενοίκιο για να βοσκούν πρόβατα στα λιβάδια του. Ενοίκιο πλήρωναν κι όσοι ασχολούνταν με την καλλιέργεια των χωραφιών του κάμπου. Τότε τα χωράφια αυτά δεν ποτίζονταν και παρήγαγαν μόνο σιτάρι και σουσάμι . Επίσης πλήρωναν δικαίωμα όσοι μάζευαν τις ελιές ή έκοβαν καυσόξυλα ή μάζευαν κούμαρα για απόσταξη από το δάσος που βρίσκεται ανάμεσα στην Άνω Σωτηρίτσα και την παραλία.
Στα μέσα, όμως, του περασμένου αιώνα η περιοχή απαλλοτριώθηκε δια νόμου (όπως κι άλλα τσιφλίκια) και δόθηκε στους ακτήμονες. Έτσι οι ακτήμονες κτηνοτρόφοι κι όλοι όσοι δούλευαν ως εργάτες, βοσκοί ή επιστάτες στο τσιφλίκι, βρέθηκαν με χωράφια και οικόπεδα, έναντι αμοιβής στους κληρονόμους του Ζούλα.
Εγκαταστάθηκαν μόνιμα πια στην περιοχή κι έτσι δημιουργήθηκε το χωριό Σωτηρίτσα που πήρε το όνομα από το ξωκλήσι της Μεταμόρφωσης Του Σωτήρος, που βρίσκεται λίγο πιο έξω από το χωριό.
Μεγάλη υπήρξε η δράση του χωριού στα χρόνια της κατοχής, με αποκορύφωμα το 1942-3 κατά την γερμανοϊταλική κατοχή, τη φυγάδευση από τους ντόπιους ενός τάγματος με Νεοζηλανδούς. Για το λόγο αυτό η κυβέρνηση της Νέας Ζηλανδίας έστειλε στους κατοίκους ευχαριστήρια επιστολή, η οποία σώζεται.
Με την ανάπτυξη της τουριστικής κίνησης στην περιοχή στη δεκαετία του 1970, οι περισσότεροι κάτοικοι της Άνω Σωτηρίτσας, εγκαταστάθηκαν μόνιμα στην Κάτω Σωτηρίτσα.
Η πλειοψηφία των κατοίκων ασχολείται με αγροτικές και κτηνοτροφικές εργασίες, ενώ πολλοί ασχολούνται εποχιακά με δραστηριότητες υποστηρικτικές της παραθεριστικής κατοικίας, όπως ταβέρνες, εστιατόρια, τσιπουράδικα και μπαράκια. Η περιοχή έχει γνωρίσει έντονη ανοικοδόμηση, για δεύτερη κατοικία που απευθύνεται κυρίως σε κατοίκους των νομών της Θεσσαλίας.
Φωτογραφίες – Επιμέλεια : Δημήτρης Καστανάρας
