Ένα από τα σπουδαιότερα ναυάγια του Αρχαίου κόσμου, στην Περιστέρα της Αλοννήσου, αποδόθηκε επίσημα σήμερα (01-08-2020) στο κοινό ως Μουσείο. Πρόκειται για το πρώτο Υποβρύχιο Μουσείο στην Ελλάδα που είναι πλέον μια πραγματικότητα χάρη στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, και την επιμονή του περιφερειάρχη, Κώστα Αγοραστού, ο οποίος ανέφερε χαρακτηριστικά:
«Αποδίδουμε στην ανθρωπότητα τον Παρθενώνα των ναυαγίων. Το κλασικό ναυάγιο του 425 π.Χ., στη νησίδα Περιστέρα στα ανοιχτά της Αλοννήσου, με 4.000 οινοαμφορείς συντηρημένους σε εξαιρετική κατάσταση. Ένα μνημείο ισάξιο σε μοναδικότητα με τον Παρθενώνα, αφού είναι το αρχαιότερο ναυάγιο στον κόσμο, στο οποίο μπορεί να καταδυθεί άνθρωπος.
Ένα έργο – σταθμός για τον εναλλακτικό τουρισμό, που βάζει τη χώρα στο χάρτη του παγκόσμιου καταδυτικού τουρισμού. Η Περιφέρεια Θεσσαλίας είναι από φέτος το καλοκαίρι η πρώτη και μοναδική Περιφέρεια στη χώρα με Υποβρύχια Μουσεία.
Είναι η προστιθέμενη αξία της συμμετοχής μας στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα Bluemed, στο οποίο είμαστε επικεφαλής εταίρος. Το έργο έχει τιμηθεί με δυο βραβεία από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, βραβείο Tourism Award 2020 και βραβείο για τη Βιώσιμη Ελλάδα του Αύριο «Bravo Sustainability Award».
Στα εγκαίνια του Υποβρύχιου Μουσείου την κορδέλα έκοψαν υποβρύχια ο περιφερειάρχης και ο Σάκης Ρουβάς, ενώ παρούσα σε σκάφος ήταν και η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.
Το ναυάγιο της Περιστέρας
Το μεγαλύτερο εμπορικό πλοίο της κλασικής περιόδου που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα
Βρισκόμαστε στο τελευταίο τέταρτο του 5ου π.X αιώνα, μια ταραγμένη περίοδο κατά την οποία ο Κλασσικός Πολιτισμός υφίσταται μεγάλες αλλαγές.
Η Αθήνα του Περικλή, ύστερα από 27 έτη πόλεμο με την Σπάρτη, τελικά ηττάται.
Ταυτόχρονα, ο Σωκράτης διδάσκει φιλοσοφία στον Πλάτωνα και τον Ξενοφώντα, ο Θουκυδίδης γράφει την Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου, ο Αριστοφάνης την Λυσιστράτη, ο Σοφοκλής τον Οιδίπου επί Κολωνώ και ο Ευριπίδης τις Βάκχες.
Στην Ακρόπολη κατασκευάζεται ο παράξενος σε ομορφιά ιωνικός ναός, το Ερεχθείον με τις Καρυάτιδες και ο Ναός της Αθηνάς Νίκης με τα πανέμορφα γλυπτά της Νίκης στη ζωφόρο, ενώ αντίθετα η αγγειογραφία εικονίζει λυπηρές σκηνές αποχωρισμού επάνω σε λυκήθους της τεχνικής του άσπρου φόντου.
Το κέντρο όλων των παραπάνω αριστουργημάτων ήταν η Αθήνα, η οποία, παρ’ όλη την ήττα της, εξακολουθούσε να ηγείται του κλασικού κόσμου, όχι μόνο στις τέχνες αλλά και στην οικονομία. Η Αθήνα ήταν η κυρίαρχος ναυτική δύναμη στη Μεσόγειο και το εμπόριο της εξαπλώνετο μέχρι τη Ρωσία και τη Μαύρη θάλασσα, όπου εξήγαγε μερικά από τα κομψότερα κεραμικά σκεύη καθημερινής χρήσης.
Ένα τεκμήριο αυτής της εμπορικής υπερδύναμης ανακαλύφθηκε στο βυθό της μικρής νησίδας της Περιστέρας Αλοννήσου, με τον εντοπισμό ενός κλασικού εμπορικού πλοίου, πολύ μεγαλύτερου από αυτά που έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα. Το πλοίο εκείτο μεγαλόπρεπα σε βάθος 30 μέτρων και το φορτίο του φαινόταν αδιατάραχτο σαν κάποιος να το είχε ακουμπήσει προσεχτικά στο βυθό της θάλασσας. Ο χρόνος και τα θαλάσσια ρεύματα δεν το επηρέασαν παρά ελάχιστα. Αντίθετα το κάλυψαν με άμμο και διαφύλαξαν το μυστικό του για 2.500 περίπου χρόνια.
Το πλοίο βυθίστηκε μεταξύ του 425 και 415 π.Χ. και μετέφερε εμπόρευμα κρασιού από τις οινοπαραγωγικές περιοχές της Βόρειας Ελλάδος, όπως η Μένδη στη Χαλκιδική και τα νησιά των Σποράδων, Σκόπελος και Αλόννησος.
Η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτέρων ερεύνησε το ναυάγιο τα καλοκαίρια του 1992 και 1993.
