ΓΡΑΦΕΙ Ο Παναγιώτης Νταής – Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Λαρισαίων, Οικονομολόγος, Μέλος της Γραμματείας του Τμήματος Οικονομικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ
Η πανδημική κρίση, η οικονομική καθώς και η κοινωνική κρίση που ακολουθεί, είναι προφανές ότι δημιουργούν άμεσες ανάγκες οικονομικού χαρακτήρα, στήριξης των επιχειρήσεων για να μη κλείσουν οριστικά.
Τα προγράμματα της απευθείας ενίσχυσης των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων που ενέκρινε η Κομισιόν και υλοποιούνται από τις Περιφέρειες όλης της χώρας, με την μορφή της Μη Επιστρεπτέας Προκαταβολής, δηλαδή άμεσης επιχορήγησης, είναι η απάντηση στην τεράστια οικονομική κρίση, με την παροχή άμεσης ρευστότητας προς τις επιχειρήσεις και την μη συσσώρευση δανείων και υποχρεώσεων, έστω και αν αποπληρώνονται σταδιακά από το επόμενο έτος.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δείχνει να συνειδητοποιεί ότι ο μόνος τρόπος να αντιμετωπιστεί η πρωτοφανής κρίση που βιώνουμε, είναι η εγκατάλειψη των περιοριστικών πολιτικών στις οποίες ήταν προσηλωμένη τα προηγούμενα χρόνια και η άσκηση στοχευμένων ( ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας ) πολιτικών ανακούφισης των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, ούτως ώστε οι πολίτες να μην έρθουν αντιμέτωποι με μια πιο βαθιά και παρατεταμένη ύφεση.
Από την αρχή της υγειονομικής κρίσης ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, τοποθετήθηκε και πρότεινε ένα σχέδιο άμεσων και κοστολογημένων παρεμβάσεων για την οικονομία και την μικρομεσαία επιχείρηση.
Μεταξύ των μέτρων που έχουν προταθεί είναι και η Μη Επιστρεπτέα Ενίσχυση.
Σύμφωνα με την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, η ενίσχυση αυτή είναι μη επιστρεπτέα, δεν συνιστά δηλαδή δάνειο (καθαρή επιχορήγηση που δεν επιστρέφεται), χρησιμοποιείται ως κεφάλαιο κίνησης καθώς και για την κάλυψη πάγιων δαπανών (ενοίκια, απαξίωση αγαθών, τηλεπικοινωνίες, ενέργεια, κ.α.), με προϋπόθεση την διατήρηση του συνόλου των εργαζομένων για ένα χρονικό διάστημα καθώς και των όρων εργασίας τους. Στον σχεδιασμό θα λαμβάνονται υπ΄ όψιν και οι ειδικές ανάγκες κάθε κλάδου.
Κρίσιμος παράγοντας για την ομαλή επαναλειτουργία των επιχειρήσεων, είναι η ελαχιστοποίηση των υποχρεώσεων που συσσωρεύτηκαν κατά τη διάρκεια των δύο lockdown καθώς και της υπολειτουργίας των .
Το χρηματοδοτικό πρόγραμμα «Ενίσχυση μικρών και πολύ μικρών Επιχειρήσεων που επλήγησαν από τον covid-19 στη Θεσσαλία» – “ ΑΝΑΣΑ ” ποσού 30 εκ. Ευρώ, το οποίο υλοποιείται στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020, είναι γενικώς στην σωστή κατεύθυνση, μην παραβλέποντας τις επισημάνσεις που έγιναν από Επιμελητήρια και Επαγγελματικές Οργανώσεις, για την μη ύπαρξη όλων των ΚΑΔ στην πρόσκληση, πράγμα το οποίο, δεν θα άλλαζε κάτι στην τελική επιλογή των δικαιούχων, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρατίθενται.
Το μείζον είναι ότι, ενώ στο πρόγραμμα “ ΑΝΑΣΑ ” ήταν θεωρητικά επιλέξιμη η πλειοψηφία των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο Εμπόριο, την Μεταποίηση και τις Υπηρεσίες, εν τούτοις θα καταλήξει, μένει να αποδειχθεί, ως εάν ασκείται κλαδική πολιτική.
Ακόμη και η Εστίαση που ανέμενε μία άμεση ενίσχυση ρευστότητας, έχει υποστεί σημαντική μείωση δραστηριότητας (την μεγαλύτερη στην χώρα μετά τον κλάδο καταλυμάτων) τόσο κατά την διάρκεια των δύο lockdown όσο και κατά το ενδιάμεσο διάστημα υπολειτουργίας της, έχει δε ενοχοποιηθεί όσο κανένας άλλος κλάδος της οικονομίας, στην μεγάλη πλειοψηφία φαίνεται ότι θα μείνει εκτός προγράμματος.
Να θυμίσουμε, ότι το κριτήριο με την μεγαλύτερη βαρύτητα (60 βαθμοί), για την αξιολόγηση των αιτήσεων, αποτελεί το ποσοστό μείωσης του τζίρου το Β΄ τρίμηνο του 2020 έναντι του Β΄ τριμήνου του 2019.
Τα στοιχεία που παρατίθενται σε επίπεδο Περιφέρειας Θεσσαλίας και ανά Περιφερειακή Ενότητα , μπορούν να αναδείξουν, σε αναλυτικό τοπικό επίπεδο, την δραματική μείωση των επιδόσεων, σε όρους κύκλου εργασιών, των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στους κλάδους Υπηρεσιών Εστίασης και Παροχής Καταλυμάτων .
Οι κλάδοι αυτοί τίθενται διαχρονικά στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος λόγω της βαρύτητας που έχουν στη διαμόρφωση των επιδόσεων της ελληνικής οικονομίας συνολικά, αλλά και της εκτεταμένης διασποράς τους, με σημαντική παρουσία σε όλες τις περιφερειακές ενότητες και σημαντική συμβολή στις αντίστοιχες τοπικές οικονομίες της χώρας, συχνά συσχετιζόμενη ή και όχι (βλέπε εστίαση), με το τουριστικό προϊόν της.
Ειδικότερα,
- Στο σύνολο των επιχειρήσεων της Περιφέρειας Θεσσαλίας του κλάδου υπηρεσιών εστίασης, ο κύκλος εργασιών το δεύτερο τρίμηνο 2020 σημείωσε μείωση 56,9 % σε σχέση με το δεύτερο τρίμηνο 2019.
Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ
- Στο σύνολο των επιχειρήσεων της Περιφέρειας Θεσσαλίας του κλάδου παροχής καταλυμάτων, ο κύκλος εργασιών το δεύτερο τρίμηνο 2020 σημείωσε μείωση 87 % σε σχέση με το δεύτερο τρίμηνο 2019 .
Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ
- Στον κατωτέρω πίνακα παρουσιάζεται το πλήθος επιχειρήσεων και το ποσοστό συμμετοχής στον ετήσιο κύκλο εργασιών 2019 στον κλάδο των Καταλυμάτων και Υπηρεσιών Εστίασης (κλάδοι 55,56 ), ανά Περιφερειακή Ενότητα στην Περιφέρεια Θεσσαλίας.
Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ
Σημειωτέον ότι οι κλάδοι αυτοί, εκτός της μεγάλης συμβολής των στην τοπική οικονομία, διατηρούν και τον μεγαλύτερο αριθμό απασχολουμένων στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, μετά το χονδρικό & λιανικό εμπόριο.
Λαμβάνοντας υπ΄ όψιν το πλήθος των επιχειρήσεων ανά γεωγραφική ενότητα, το ποσοστό μείωσης του τζίρου των 2 τριμήνων 2020/2019, και χωρίς βέβαια να γνωρίζουμε το ύψος των δαπανών για το 2019, μπορεί να διαπιστώσει κάποιος κατ΄ αρχάς ότι το Εμπόριο, η Μεταποίηση και οι λοιπές Υπηρεσίες ( εκτός των προαναφερόμενων και ιδιαίτερα των καταλυμάτων) φαίνεται να μένουν στην μεγάλη πλειοψηφία εκτός του χρηματοδοτικού προγράμματος.
Αλλά και η Εστίαση φαίνεται επίσης, στην μεγάλη πλειοψηφία να μένει ΄΄ εκτός νυμφώνος ΄΄. Λαμβάνοντας υπ΄ όψιν ότι ακόμη και πτώση τζίρου 50-60%, λαμβάνει 12-15 βαθμούς στο κριτήριο της μείωσης του κύκλου εργασιών με την μεγαλύτερη βαρύτητα (60 βαθμοί).
Η πρόταση που συζητήθηκε για αύξηση του Π/Υ, δεν θα οδηγούσε σε μεγάλη αλλαγή στην μονοθεματική επιλογή, για τους άλλους κλάδους της τοπικής οικονομίας.
Ο σχεδιασμός της Περιφέρειας φαίνεται να είναι σε λάθος κατεύθυνση, μόνη διέξοδος η προκήρυξη νέου προγράμματος, η χρονική παράταση άλλωστε του αναθεωρημένου προσωρινού πλαισίου για τον covid-19 από την Κομισιόν δίνει αυτή την δυνατότητα, με πολύ μεγαλύτερους διαθέσιμους πόρους, σοβαρό σχεδιασμό και ουσιαστική διαβούλευση με τους παραγωγικούς φορείς.
Άραγε όμως και οι δικαιούχοι του χρηματοδοτικού προγράμματος, με τυχόν οφειλές προς το Ελληνικό Δημόσιο ή τα ασφαλιστικά ταμεία, δεν έχουν να αντιμετωπίσουν την παρακράτηση του 30% του ποσού της τελικής πληρωμής ;
Σύμφωνα με σχετική διάταξη νόμου ΄΄ Οι τελικές πληρωμές των ανωτέρω δικαιούχων, μετά την ολοκλήρωση του έργου, δύνανται να κατάσχονται, να υπόκεινται σε παρακράτηση και να συμψηφίζονται, με τυχόν οφειλές του δικαιούχου προς το Ελληνικό Δημόσιο ή τα ασφαλιστικά ταμεία και καταβάλλονται με την υποχρεωτική προσκόμιση αποδεικτικών φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας. Το συνολικό ποσό που κατάσχεται, παρακρατείται ή συμψηφίζεται σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο δεν μπορεί να υπερβαίνει το 30% του ποσού της τελικής πληρωμής. ΄΄.
Οι κλαδικές πολιτικές ασκούνται από το κεντρικό κράτος, πράγμα που η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη δεν το έχει κάνει και αρκείται στο περιβόητο 800αρι.
Η κυβέρνηση σήμερα πρέπει να απαντήσει γιατί δεν υλοποίησε τέτοιες προτάσεις, αξιοποιώντας την πρωτοφανή ευελιξία του ΕΣΠΑ 2014-2020, καθώς και τις νέες δυνατότητες που προβλέπονται στο Αναθεωρημένο Προσωρινό Πλαίσιο για τον covid-19.
Η κυβέρνηση πρέπει να αφήσει τα επικοινωνιακά ΄΄ τερτίπια ΄΄ , εν μέσω του δεύτερου και σφοδρότερου κύματος της πανδημίας, και να σχεδιάσει στοχευμένα προγράμματα στήριξης των επιχειρήσεων.
Ένα τέτοιο πρόγραμμα ενίσχυσης πρέπει να σχεδιασθεί και στον κλάδο της εστίασης, αξιοποιώντας τα νέα εργαλεία του αναθεωρημένου πλαισίου ΄΄ περί Ενισχύσεων για μη καλυπτόμενες πάγιες δαπάνες”. Γιατί αλλιώς, όπως λένε και οι άνθρωποι της εστίασης, με θερμάστρες και δάνεια, ο κλάδος οδηγείται στην κατάρρευση αβοήθητος, συσσωρεύοντας συνέχεια χρέη.
Παναγιώτης Νταής – Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Λαρισαίων, Οικονομολόγος, Μέλος της Γραμματείας του Τμήματος Οικονομικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ.
