Με ανακοίνωση της στις 28 Ιανουαρίου 2021 η Commission ενέκρινε την παράταση των έκτακτων μέτρων, που έλαβε το 2020 για την αντιμετώπιση της κρίσης της πανδημίας covid-19 και για το 2021. Ουσιαστικά τα επιπλέον μέτρα πέραν αυτών στο Εθνικό Πρόγραμμα Στήριξης (στα οποία αυξάνει τα ποσοστά της ενωσιακής συμμετοχής, όπως ίσχυσε και το 2020, δηλαδή στον Πράσινο Τρύγο και στα προγράμματα Προβολής και Προώθησης οίνων), αφορούν την ενεργοποίηση της Απόσταξης Κρίσης και της Αποθεματοποίησης.
Τα δυο τελευταία μέτρα, η Commission προβλέπει ότι μπορεί να χρηματοδοτηθούν, είτε από τα τυχόν αδιάθετα κονδύλια των ΕΠΣ (Εθνικών Φακέλων), είτε από τους εθνικούς προϋπολογισμούς των Κρατών Μελών.
Η ανακοίνωση της Commission χαρακτηρίζεται από αναλγησία αφού αγνόησε τις εκκλήσεις των Κρατών Μελών (μεταξύ των οποίων και της Ελλάδας, Ισπανίας, Γαλλίας, Ιταλίας) για έκτακτη χρηματοδότηση του τομέα και αφού πολλά Κράτη Μέλη ήδη έχουν δαπανήσει τα κονδύλια των Εθνικών τους Φακέλων. Με πιθανό δεδομένο συνεπώς ότι δεν υπάρχουν αδιάθετα κονδύλια στους Εθνικούς τους Φακέλους, τα Κράτη Μέλη καλούνται να συνδράμουν στα μέτρα με Εθνικά κονδύλια. Οι εκταμιεύσεις αυτές πρέπει να γίνουν όταν η πανδημία της covid 19 έχει σε πολλά Κράτη Μέλη καταστρέψει τις εθνικές τους οικονομίες, εικόνα που αποδίδει η κάθετη πτώση του ΑΕΠ τους.
Ειδικότερα η Ελλάδα που το 2020 διέθεσε 2 εκ. € για τον Πράσινο Τρύγο και 7,5 εκ. € για την Απόσταξη κρίσης από τα αδιάθετα κονδύλια του Εθνικού της Φακέλου και 17,5 εκ. € από τον κρατικό προϋπολογισμό (σύνολο 25 εκ. € για το μέτρο της Απόσταξης), φέτος αδυνατεί να χρηματοδοτήσει με επαρκείς πόρους τα μέτρα από τον Εθνικό της Φάκελο, αφού ήδη τα περισσότερα κονδύλιά του διατίθενται στην αναδιάρθρωση, τις επενδύσεις και τα προγράμματα Προβολής – Προώθησης οίνων και εσωτερικής αγοράς.
Κατά συνέπεια θα πρέπει να χρηματοδοτήσει τα μέτρα από τον καθημαγμένο κρατικό προϋπολογισμό της, τη χρονική στιγμή που η καταβαράθρωση των οικονομικών μεγεθών δεν έχει τέλος. Το 2020 μάλιστα η Commission στις οδηγίες της, απαιτούσε για το κονδύλι της Απόσταξης Κρίσης, το 20% να προέρχεται τουλάχιστον από τον Εθνικό Φάκελο και το 80% από τους Εθνικούς προϋπολογισμούς, αναλογία που φέτος για την Ελλάδα είναι σχεδόν αδύνατο να υλοποιηθεί αφού μέχρι στιγμής μόνο 1.000.000 € είναι αδιάθετο από τον Εθνικό Φάκελο του τομέα. Με τα δεδομένα αυτά η ΚΕΟΣΟΕ εκτιμά ότι ο αμπελοοινικός τομέας, εισέρχεται σε αχαρτογράφητα νερά, αφού ο νέος υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων πρέπει να αντιληφθεί και να αντιμετωπίσει την κρισιμότητα της κατάστασης, παρεμβαίνοντας στον υπουργό Οικονομικών για εκταμίευση ικανού προϋπολογισμού για τον κλάδο.
Το οξύμωρο είναι ότι στις αιτιολογικές της εκθέσεις για την λήψη έκτακτων μέτρων η Commission περιγράφει με τα πιο μελανά τις επιπτώσεις της πανδημίας covid 19 στον ευρωπαϊκό αμπελοοινικό τομέα, παρόλ’ αυτά μεταβιβάζει τα αποτελέσματα της κρίσης, στις πλάτες των Κρατών Μελών.
Στην ανακοίνωσή της η Commission αναφέρει:
Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΠΕΚΤΕΙΝΕΙ ΤΗ ΔΕΣΜΗ ΜΕΤΡΩΝ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΜΠΕΛΟΟΙΝΙΚΟ ΤΟΜΕΑ
Σήμερα η Επιτροπή ενέκρινε την παράταση έκτακτων μέτρων στήριξης του αμπελοοινικού τομέα κατά ένα έτος, καθιστώντας τα εφαρμόσιμα έως τις 15 Οκτωβρίου 2021 και αναδρομικά από τις 16 Οκτωβρίου 2020.
«Έχοντας πληγεί από τις συνέπειες της κρίσης του κορωνοϊού Covid-19, ο αμπελοοινικός τομέας υπέστη το κλείσιμο εστιατορίων και μπαρ σε ολόκληρη την ΕΕ, τους περιορισμούς και τις ακυρώσεις των εορτασμών καθώς και τις γρήγορες αλλαγές στη ζήτηση. Επίσης, οι δασμοί των ΗΠΑ στα κρασιά της ΕΕ συνέβαλαν επίσης στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η αγορά, περιορίζοντας τις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, στο πλαίσιο της διαφωνίας Boeing / Airbus του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.
Τα μέτρα, που εγκρίθηκαν το 2020, στοχεύουν στη μεγιστοποίηση της χρήσης του διαθέσιμου προϋπολογισμού στο πλαίσιο των εθνικών προγραμμάτων στήριξης για το κρασί.
Η νέα υιοθέτηση παρατείνει τα ακόλουθα εξαιρετικά μέτρα:
-Ενίσχυση απόσταξης κρίσης, αποθεματοποίηση και προκαταβολές: τα μέτρα αυτά επιτρέπουν την απομάκρυνση οίνου από την αγορά της ΕΕ, περιορίζοντας τον αρνητικό αντίκτυπο στις τιμές και βελτιώνοντας τις ταμειακές ροές των φορέων. Τα κράτη μέλη μπορούν να παράσχουν προκαταβολές έως και 100% του κόστους, επιτρέποντάς τους να χρησιμοποιούν πλήρως τα εθνικά τους προγράμματα στήριξης και να απελευθερώνουν ταχύτερα την πίεση της αγοράς.
-Ανώτερη συνεισφορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης: η συνεισφορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε όλα τα μέτρα των εθνικών προγραμμάτων στήριξης στον αμπελοοινικό τομέα μπορεί να φτάσει το 70%, αύξηση 20%. Αυτό θα συνεχίσει να παρέχει οικονομική ανακούφιση στους δικαιούχους.
-Αυξημένη ευελιξία στο πλαίσιο προγραμμάτων στήριξης της αγοράς: αυτό περιλαμβάνει, για παράδειγμα, αυξημένη ευελιξία εργαλείων για τον έλεγχο του δυναμικού παραγωγής, το λεγόμενο εργαλείο πράσινης συγκομιδής και τη δυνατότητα για τα κράτη μέλη να προσαρμόσουν τα προγράμματα στήριξης του οίνου και για τους δικαιούχους να προσαρμόσουν τις δραστηριότητές τους ως απαιτείται.
Λόγω των άνευ προηγουμένου προκλήσεων που προκλήθηκαν από την πανδημία Covid-19, εγκρίθηκε μια πρώτη δέσμη μέτρων τον Μάιο του 2020. Τα μέτρα αυτά συμπληρώθηκαν από μια δεύτερη δέσμη για τον αμπελοοινικό τομέα που εγκρίθηκε τον Ιούλιο του 2020».
