Ανακοίνωση του τμήματος Ανάπτυξης Λάρισας του ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ.
Με αφορμή τις τρέχουσες εξελίξεις για τη δημιουργία ζωνών πράσινης ενέργειας με φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις σε περιοχές των Δήμων Ελασσόνας, Κιλελέρ, Τεμπών ανακύπτουν ερωτήματα όπως, ενόψει του σχεδιασμού για τη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027, ποιο είναι το ολοκληρωμένο πλάνο για τις επενδύσεις σε ΑΠΕ από την Περιφέρεια Θεσσαλίας, καθώς ακόμη δεν ανέβασε το πρόγραμμά της προς Διαβούλευση όπως συνέβη με τις υπόλοιπες Περιφέρειες.
Η ανάγκη για την κάλυψη των ενεργειακών απαιτήσεων με ΑΠΕ είναι πλέον αυξανόμενη και επιτακτική έχοντας δεσμευτεί στους στόχους για την ενεργειακή ουδετερότητα μέχρι το 2050 (Συμφωνία Παρισιού, απόφαση Ε/Ε 2016/1841).
Όπως σημειώνεται στη Συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή,
¨Αναγνωρίζοντας ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί κοινό μέλημα των ανθρώπων, τα μέρη θα πρέπει, κατά τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, να σέβονται, να προωθούν και να εξετάζουν τις αντίστοιχες υποχρεώσεις τους σε σχέση με τα ανθρώπινα δικαιώματα, το δικαίωμα στην υγεία, τα δικαιώματα των αυτοχθόνων πληθυσμών, των τοπικών κοινοτήτων…των προσώπων τα οποία βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση και το δικαίωμα στην ανάπτυξη…¨
Αντιθέτως, φαίνεται να ακολουθείται η άμετρη και χωρίς ολοκληρωμένο σχεδιασμό πλειοδότηση μέσω του Δ.Ε.Σ.Ε. της ιδιωτικής κίνησης με επενδύσεις σε φωτοβολταϊκούς κυρίως σταθμούς. Να σημειωθεί ότι πανελλαδικά έχουν κατατεθεί αιτήσεις για έργα ΑΠΕ συνολικής ισχύος 54 GW, όταν για την επίτευξη του εθνικού στόχου μέχρι το 2030 προβλέπονται νέα έργα ισχύος 9 GW.
Ωστόσο, η ελλιπής τοποθέτηση από πλευράς πολιτείας, αρχικά ενός σχεδιασμένου πλαισίου-οδικού χάρτη για την ενέργεια, είναι επισφαλής για μια βιώσιμη κλιματική κοινωνία καθώς δικαίως οι πολίτες παραμένουν καχύποπτοι ως προς τα κίνητρα των δράσεων για την πράσινη ενέργεια. Ταυτόχρονα, αυξάνεται το επενδυτικό ρίσκο για τις εταιρείες και τις κοινότητες που θέλουν να ασχοληθούν μακροπρόθεσμα και κερδοφόρα με την παραγωγή και τη διαχείριση των ΑΠΕ.
Σε ό,τι αφορά στις ενεργειακές κοινότητες, στους συνεταιρισμούς ωφέλιμων συμπράξεων πολιτείας-πολιτών με στόχο τη δραστηριοποίηση στον ενεργειακό τομέα. Σύμφωνα με την έρευνα της Electra Energy Cooperative (Σεπτ. 2020) στο σύνολο των 409 ενεργειακών κοινοτήτων στην Ελλάδα, η Περιφέρεια Θεσσαλίας καλύπτει μόλις το 9% σε σχέση με Περιφέρειες όπως της Κεντρικής Μακεδονίας που καλύπτει το 35% (έρευνα σε συνεργασία με το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΕΜΠ, για την Greenpeace με τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για το Κλίμα).
Σημειώνεται ότι τον Ιούνιο του 2019, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ υπέγραψε τη Συμφωνία του Παρισίου, με στόχο την κλιματική ουδετερότητα, εκπόνησε το προσχέδιο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), θέσπισε το νόμο για τις Ενεργειακές Κοινότητες, κατάφερε να συγκρατήσει το κόστος ενέργειας, και μεταξύ άλλων να εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης.
Σε μια περιοχή που μπορεί να έχει υψηλές ενεργειακές επιδόσεις λόγω κλίματος αλλά έχει περιορισμένη έκταση σε σχέση με τις δραστηριότητες που αναπτύσσει, η Κυβέρνηση δεν έχει θέσει ακόμη ένα σαφές νομοθετικό πλαίσιο για τις προδιαγραφές που μπορούν να πληρούνται ώστε να συνυπάρχουν καλλιεργήσιμη γη υψηλής παραγωγικότητας και βοσκότοποι με την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών δικτύων (agrivoltaics) όπως σε αντίστοιχες επιτυχημένες εφαρμογές στην Ευρώπη (Ολλανδία, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία). Ταυτόχρονα, δεν έχει θεσπιστεί ακόμη πλαίσιο για τη διαχείριση και την προστασία των περιοχών Natura.
Συνοψίζοντας, η Περιφέρεια Θεσσαλίας και ο επικεφαλής της οφείλει να πάρει σαφή θέση για το πλάνο της ενεργειακής αναβάθμισης και αυτονομίας στον τόπο μας. Οφείλει να προτείνει βιώσιμες λύσεις και προοπτική μακροπρόθεσμων επενδύσεων στην ενέργεια αξιοποιώντας και προσαρμόζοντας στα τοπικά χαρακτηριστικά τις καλές πρακτικές από επιτυχείς εφαρμογές στην Ευρώπη.
Τέλος, οφείλει να πιέσει την Κυβέρνηση να λάβει μέτρα προστασίας της ιδιαιτερότητας του Θεσσαλικού Κάμπου, της δραστηριότητας στον πρωτογενή τομέα και στην κτηνοτροφία, για την προσαρμογή του επικείμενου Νόμου για το Κλίμα. Οφείλει να προτείνει εφαρμογές δίνοντας κίνητρα στους πολίτες με την προοπτική οργανωμένων επενδύσεων στην Πράσινη ενέργεια που θα λειτουργήσουν συμπληρωματικά σε μια εποχή μετάβασης σεβόμενες τα χαρακτηριστικά του τόπου, την υπάρχουσα τοπική οικονομία με γνώμονα την προστασία και την αναβάθμισή τους.
