Γράφει ο Αναστάσιος Ελευθέρογλου*
Με αφορμή το προολυμπιακό τουρνουά και τη συμμετοχή πολλών χωρών σ’ αυτό πρόσεξα πως οι φίλοι μιας συγκεκριμένης εθνικής έκαναν ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία τους στα social media με το σύνθημα “gilas”. Μετά από μια μικρή έρευνα έμεινα άφωνος συνειδητοποιώντας ότι ανακάλυψα την πιο μπασκετική χώρα που δε θα φανταζόταν κανείς: τις Φιλιππίνες!
“Gilas Pilipinas” είναι η εθνική ομάδα μπάσκετ των Φιλιππίνων, μια ομάδα που πριν από πολλά χρόνια είχε επιτυχίες αρκετές ώστε να “μπολιάσει” το μπάσκετ στις καρδιές των ντόπιων. Σύμφωνα με έρευνες, 40 εκατομμύρια εκ των 108 που ζουν στο νησιωτικό κράτος, παίζουν ή έχουν παίξει μπάσκετ, το 81% του πληθυσμού δηλώνει φαν του μπάσκετ και 51% φανατικοί με το μπάσκετ. Κι αν τα νούμερα δεν εντυπωσιάζουν, ας δούμε την αναλογία στη μεγαλύτερη ποδοσφαιροχώρα, τη Βραζιλία. Σύμφωνα με έρευνα της Statista, το 45% του πληθυσμού δηλώνει φαν του ποδοσφαίρου, ένα 50% δεν ενδιαφέρεται και ένα 5% δηλώνει ότι το μισεί.
Πως όμως φτάσαμε ως εδώ, γιατί μια χώρα που δεν έχει εκπροσώπους στο NBA ούτε πρόσφατες επιτυχίες της Εθνικής έχει τόση αγάπη για το άθλημα; Εν αρχή ην ο James Naismith. Ο Καναδός καθηγητής γυμναστικής ανακάλυψε το μπάσκετ το 1891, χρονιά κατά την οποία στο νησιωτικό κράτος του Ειρηνικού σφυρηλατούνταν η επανάσταση των Φιλιππίνων και ο αγώνας για την ανεξαρτησία τους απέναντι στην Ισπανία, η οποία θα γινόταν πράξη το 1896. Δύο χρόνια αργότερα ήρθε ο Ισπανοαμερικανικός Πόλεμος, με τις περισσότερες χώρες της πρώην Ισπανικής Αυτοκρατορίας να ανεξαρτητοποιούνται και να περνάνε στη σφαίρα επιρροής των αμερικανικών συμφερόντων.
Οι Φιλιππίνες πέρασαν στην κατοχή της Αμερικής μέχρι την εισβολή της Ιαπωνίας και με το τέλος του πολέμου, το 1946, τελικά ανεξαρτητοποιήθηκαν. Η επιρροή της αμερικανικής κουλτούρας ήταν σημαντική, οι Φιλιππίνες ήταν άλλωστε ένα νησιωτικό κράτος, μια πολυπολιτισμική κοινωνία με φύλα με διαφορετικά έθιμα και παραδόσεις, που χρειάζονταν έναν κοινό πολιτισμικό παρονομαστή.
Μετά την προσάρτηση των Φιλιππίνων, η αμερικανική οργάνωση YMCA (Young Men Christian Association, η αντίστοιχη ΧΑΝ, Χριστιανική Αδελφότητα Νέων) προώθησε το μπάσκετ και το baseball μέσω του σχολικού συστήματος. Το 1913 ήρθε η πρώτη επιτυχία, με την κατάκτηση του πρώτου Ασιατικού πρωταθλήματος. Το 1936 στην πρώτη τους Ολυμπιάδα τερμάτισαν 5οι, που παραμένει μέχρι σήμερα η καλύτερη θέση που έχει κατακτήσει ασιατική ομάδα. Η μεγαλύτερη επιτυχία ήρθε το 1954 στο Παγκόσμιο πρωτάθλημα, με την κατάκτηση του χάλκινου μεταλλίου, την καλύτερη θέση που έχει κάνει ομάδα εκτός Ευρώπης και Αμερικής. Οι επιτυχίες έκαναν τους Φιλιππινέζους να αγαπήσουν το μπάσκετ αλλά αυτός δεν ήταν ο μόνος λόγος που επικράτησε αντί άλλων αθλημάτων όπως το baseball.
Οι Φιλιππίνες δεν ήταν ποτέ πολύ πλούσια χώρα με μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού της να ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Δεν ήταν εύκολο για κάποιον να αγοράσει τον εξοπλισμό του Baseball ή του Tennis, να χτίσουν μεγάλα στάδια και εγκαταστάσεις αλλά ήταν πολύ εύκολο να στήσουν μια μπασκέτα σε έναν χωματόδρομο και να παίξουν ακόμα και ξυπόλητοι. Πέρα από το οικονομικό ζήτημα, τα διάφορα νησιά από τα οποία απαρτίζονται οι Φιλιππίνες πολλές φορές δεν είχαν κατάλληλο έδαφος και ανοιχτές πεδιάδες για αθλήματα μεγάλου σταδίου, με αθλήματα όπως το μπάσκετ και το βόλεϊ να επωφελούνται από αυτό.
Τέλος, η αμερικανική κουλτούρα που είχε αφομοιωθεί στις Φιλιππίνες βοήθησε κι αυτή με τη σειρά της να αναδειχθεί το μπάσκετ ως κυρίαρχο σπορ στη χώρα. Οι Φιλιππίνες είναι από τις πρώτες χώρες που υιοθέτησαν το σύστημα του Fast Food, ενώ τους αρέσει ιδιαίτερα η αμερικανική τηλεόραση. Παρά την πτώση της δυναμικής της Gilas Pilipinas, το ενδιαφέρον καλά κρατεί, ενώ όνειρο τους είναι να στείλουν έναν Φιλιππινέζο στο NBA.
Ο Jordan Clarkson των Utah Jazz και το νο 2 του φετινού draft Jaylen Green έχουν μακρινή Φιλιππινέζικη καταγωγή αλλά ο καημός τους είναι να παίξει παίκτης που έχει μεγαλώσει και έχει μάθει μπάσκετ στις Φιλιππίνες. Ένας καλός υποψήφιος είναι ο Kai Sotto, ένας 19χρονος center με ύψος 2,18 που παίζει στην λίγκα της Αυστραλίας, το επίπεδο της οποίας έχει ανέβει τα τελευταία χρόνια (εκεί ήταν η τελευταία στάση του Lamelo Ball πριν το NBA).
Οι Φιλιππίνες σήμερα είναι μια αναπτυσσόμενη χώρα που η αστικοποίηση έχει μεταφέρει την προσοχή της από την παραγωγή υλικών αγαθών και προϊόντων στην παραγωγή υπηρεσιών. Όλο και περισσότεροι Φιλιππινέζοι έχουν πια τη δυνατότητα να παίξουν στις σωστές συνθήκες και να αναδείξουν παίκτες και, γιατί όχι, να στείλουν τον πρώτο βέρο Φιλιππινέζο στο NBA.
Μόνο και μόνο για την ιδιαίτερη αγάπη τους για το μπάσκετ τους αξίζει!!
ΦΩΤΟ: Asiasociety.org // Culture trip
*Φοιτητής στη Νομική Σχολή Κομοτηνής, εισακτέος 2010, επί πτυχίω.
Πτυχίο Profficiency του Michigan στα Αγγλικά.
Πτυχίο ECDL στην πληροφορική, με γνωστικά πεδία σε Excel, Powerpoint, Access, Word κλπ.
Επαγγελματική εμπειρία: 2015 έως και σήμερα, διοικητικό στέλεχος της οικογενειακής επιχείρησης Σουπερμάρκετ Ελευθέρογλου, ιδιοκτήτης μειοψηφίας από το 2020.
