Τις προϋποθέσεις και τον “οδικό χάρτη” συζήτησε με τον γ.γ. του υπουργείου Εσωτερικών ο Μ. Χαρακόπουλος
Πρωτοβουλία για την αναγνώριση του Ελευθέριου ως «μαρτυρικό χωριό» ανέλαβε ο πρόεδρος της Διαρκούς Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής, βουλευτής Λαρίσης της Νέας Δημοκρατίας κ. Μάξιμος Χαρακόπουλος, ο οποίος είχε συνεργασία γι αυτό με τον αρμόδιο Γενικό Γραμματέα του υπουργείου Εσωτερικών κ. Μιχάλη Σταυριανουδάκη.
Ο Θεσσαλός πολιτικός μετά από πρόσκληση του δημάρχου Κιλελέρ κ. Θανάση Νασιακόπουλου παραβρέθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2021 στις εκδηλώσεις μνήμης για τους εκτελεσθέντες πατριώτες, από τους Γερμανούς κατακτητές, στο Ελευθέριο, όπου και απηύθυνε χαιρετισμό, υπογραμμίζοντας την ανάγκη της ιστορικής μνήμης. Με δεδομένο τον μεγάλο αριθμό των εκτελεσθέντων πατριωτών, που ανέρχονται σε 43, ο Μάξιμος Χαρακόπουλος συζήτησε με τον πρόεδρο της κοινότητας κ. Ηλία Αράπη το ενδεχόμενο αναγνώρισης του Ελευθέριου ως «μαρτυρικό χωριό».
Μετά από αυτό επικοινώνησε με τον πρόεδρο του «Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών», δήμαρχο Καλαβρύτων κ. Θανάση Παπαδόπουλο, γνώριμο του από την προηγούμενη θητεία του στη Βουλή. Ο πρόεδρος του δικτύου, του έκανε μια πρώτη ενημέρωση για τους σκοπούς τους, την ανάδειξη των ολοκαυτωμάτων αλλά και τη διεκδίκηση των γερμανικών αποζημιώσεων και επανορθώσεων, ενώ τον παρέπεμψε στον αρμόδιο Γενικό Γραμματέα του υπουργείου Εσωτερικών για τις προϋποθέσεις και τις διαδικασίες αναγνώρισης ενός χωριού ως «μαρτυρικό», προκειμένου να ενταχθεί ακολούθως στο δίκτυο.
Κατόπιν τούτων, ο Μάξιμος Χαρακόπουλος είχε συνεργασία στο υπουργείο Εσωτερικών με τον κ. Μιχάλη Σταυριανουδάκη, υποστηρίζοντας ότι το μέγεθος των εκτελεσθέντων συνηγορεί στην αναγνώρισή του ως «μαρτυρική κοινότητα».
Χαρακτηρισμός Μαρτυρικών Χωριών
Ο αρμόδιος Γενικός Γραμματέας ενημέρωσε τον κυβερνητικό βουλευτή ότι σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 18 του ν.2503/1997 προβλέπεται, με απόφαση του υπουργού Εσωτερικών, σύσταση τριμελούς επιτροπής, η οποία έχει ως αντικείμενο την υποβολή αιτιολογημένης πρότασης για το χαρακτηρισμό των πόλεων και των χωριών εκείνων που έχουν υποστεί μεγάλες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και υλικές ζημιές, κατά την αντίσταση εναντίον των δυνάμεων κατοχής 1941-1944, ως «μαρτυρικών πόλεων» και «μαρτυρικών χωριών».
Με απόφαση του υπουργού Εσωτερικών και σε εφαρμογή των προαναφερόμενων διατάξεων, όταν συγκεντρωθεί ικανός αριθμός αιτημάτων, συγκροτείται η Επιτροπή, η οποία αποτελείται από έναν καθηγητή Νεοελληνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, έναν εκπρόσωπο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας -ο οποίος είναι Δήμαρχος μιας χαρακτηρισμένης ως μαρτυρικής πόλης- και από τον προϊστάμενο της Διεύθυνσης Διοικητικής Υποστήριξης του Υπουργείου Εσωτερικών.
Τα αιτήματα υποβάλλονται προς το Υπουργείο Εσωτερικών με απόφαση του οικείου Δημοτικού Συμβουλίου και συνοδεύονται από την απαιτούμενη στοιχειοθέτηση του αιτήματος.
Η Επιτροπή, κατά τη διάρκεια των εργασιών της, επεξεργάζεται, αναλύει και εξετάζει τα αιτήματα των φορέων σύμφωνα με συγκεκριμένα κριτήρια, τα οποία παραμένουν τα ίδια από την αρχική συγκρότησή της, προκειμένου να διασφαλίζεται η ισότιμη και δίκαιη αντιμετώπιση όλων των αιτημάτων και στη συνέχεια υποβάλλει στον υπουργό Εσωτερικών την πρότασή της. Ακολούθως, εκδίδεται με πρόταση του υπουργού Εσωτερικών σχετικό Προεδρικό Διάταγμα, το οποίο είναι σύμφωνο προς την πρόταση της Επιτροπής.
Τα κριτήρια τα οποία έχουν τεθεί και προσδιορίζουν το έργο της Επιτροπής, είναι τα εξής:
- Ολική καταστροφή κατοικιών από πυρπόληση ή ανατίναξη ή βομβαρδισμό.
- Απώλεια του 10% επί του συνόλου του τοπικού πληθυσμού της περιόδου από ομαδικές ή μεμονωμένες εκτελέσεις, καθώς και από άλλες αιτίες, όπως τυφλοί πυροβολισμοί άμαχου πληθυσμού κλπ.
- Καταστροφή των κατοικιών που να προσεγγίζει το 80% επί του συνόλου τους από πυρπόληση, ανατίναξη ή βομβαρδισμό και απώλεια του πληθυσμού της περιόδου 1941-1944 που να προσεγγίζει το 10% επί του συνόλου, από ομαδικές ή μεμονωμένες εκτελέσεις, καθώς και από άλλες αιτίες, όπως τυφλοί πυροβολισμοί άμαχου πληθυσμού κλπ, λαμβανομένων υπόψη και των απολύτων μεγεθών των ανωτέρω στοιχείων.
Εθνικό καθήκον η μνήμη
Μετά τη συνάντηση ο Μάξιμος Χαρακόπουλος υπογράμμισε ότι «η διαφύλαξη της ιστορικής μας μνήμης συνιστά εθνικό καθήκον απέναντι στο παρελθόν μας και κυρίως απέναντι στις μελλούμενες γενιές. Με δεδομένο ότι με 43 εκτελεσθέντες το Ελευθέριο πληροί το κριτήριο του 10% της απώλειας του πληθυσμού του χωριού, πιστεύω ότι είναι εύλογο το αίτημα των κατοίκων του και δικαίως θα πρέπει να αναγνωριστεί ως μαρτυρική κοινότητα και να ενταχθεί στο Δίκτυο των Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών.
Ήδη, ενημέρωσα σχετικά τον πρόεδρο της κοινότητας και τον δήμαρχο Κιλελέρ. Αναμένουμε τα επόμενα θεσμικά βήματα, την λήψη απόφασης της Τοπικής Κοινότητας και την υιοθέτησή της από τον Δήμο με την αποστολή του αιτήματος στον υπουργό Εσωτερικών. Θέλω να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τον φίλο Γενικό Γραμματέα του υπουργείου Εσωτερικών για την εποικοδομητική συνεργασία».
Υπενθυμίζεται ότι ως μαρτυρικά χωριά στον νόμο της Λάρισας έχουν αναγνωριστεί το Δομένικο για το ολοκαύτωμα στις 16.02.1943 και η Τσαριτσάνη για τις εκτελέσεις πατριωτών στις 12.03.1943 από τις ιταλικές δυνάμεις κατοχής.
