Τη σύσταση Οργανωτικής Επιτροπής όπως για το 1821 ζητά από την υπουργό Πολιτισμού ο Μ. Χαρακόπουλος
«Με τη Μικρασιατική Καταστροφή έχουμε τον ξεριζωμό των Ελλήνων της Ανατολής και, ουσιαστικά, παύει να υφίσταται ο ανατολικός “πνεύμονας” του ελληνισμού. Νομίζω ότι χρέος της ελληνικής πολιτείας είναι η διοργάνωση εκδηλώσεων μνήμης και προβληματισμού με στόχο τον εθνικό αναστοχασμό. Πιστεύω ότι το έτος που ήδη ξεκίνησε μπορεί να είναι ένα επετειακό έτος, στο οποίο θα έχουμε έναν γόνιμο διάλογο, με στόχο, πρώτα απ’ όλα, να γίνουν κοινωνοί της ιστορίας μας οι νεότερες γενιές, τα παιδιά μας».
Τα παραπάνω τόνισε ο Βουλευτής Λαρίσης της Νέας Δημοκρατίας, κ. Μάξιμος Χαρακόπουλος, στη συζήτηση της Επίκαιρης Ερώτησής του στην υπουργό Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη με θέμα: «Δράσεις για την επέτειο των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή».
Ο μικρασιατικής καταγωγής βουλευτής πρότεινε την ανάληψη δράσεων σε τρεις κατευθύνσεις:
Πρώτον, την παρουσίαση «αυτών καθ’ αυτών των ιστορικών γεγονότων, των γεγονότων που οδήγησαν στη μικρασιατική εκστρατεία και στη Μικρασιατική Καταστροφή, στο περιβάλλον του εθνικού διχασμού, προκειμένου να διδαχθούμε από λάθη και παραλείψεις, ιδιαίτερα σε μία εποχή που και πάλι αντιμετωπίζουμε τον τουρκικό αναθεωρητισμό».
Δεύτερον, την ανάδειξη «του τρισχιλιετούς πολιτισμού και της ιστορίας του Μικρασιατικού Ελληνισμού, από την εποχή του Ομήρου, του Θαλή, του Ηρακλείτου και του Ηροδότου μέχρι τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους που η Μικρά Ασία ανέδειξε τους μεγάλους πατέρες της Εκκλησίας, όπως ο Μέγας Βασίλειος, ο Γρηγόριος ο Θεολόγος, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, τη βυζαντινή μας χιλιετή χριστιανική αυτοκρατορία που έγραψε, επίσης, λαμπρές σελίδες και, βεβαίως, τα τελευταία έτη του 19ου αιώνα και τις αρχές του 20ου αιώνα με την άνθηση των ελληνικών κοινοτήτων».
Τρίτον, την εστίαση στο «έπος της αποκατάστασης των προσφύγων. Και πρόκειται πραγματικά για έπος αυτό που συνέβη τα πρώτα χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και τον ξεριζωμό ενάμισι σχεδόν εκατομμυρίου Ελλήνων από τη Μικρά Ασία. Όπως εύστοχα είχε πει ο Ελευθέριος Βενιζέλος, “η έλευση των προσφύγων αποδείχθηκε ευλογία για το ελληνικό κράτος”».
Σύσταση Οργανωτικής Επιτροπής όπως για το 1821
Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος επισήμανε ότι «η Μικρασιατική Καταστροφή είναι ένα εθνικό τραύμα στο συλλογικό υποσυνείδητο και ως τέτοιο θα πρέπει να τύχει της δέουσας προσοχής από την ελληνική πολιτεία, με στόχο την εθνική αυτογνωσία». Αναγνώρισε ότι είναι «πολύ σημαντικές οι δράσεις που ήδη μας έχει ανακοινώσει η Υπουργός Πολιτισμού. Ωστόσο, πιστεύω ότι συνολικά, ως πολιτεία, θα πρέπει να αναδείξουμε το επετειακό αυτό έτος, την ιστορία, τον πολιτισμό και τη συμβολή του μικρασιατικού ελληνισμού». Γι’ αυτό και είπε ότι θεωρεί «αναγκαία τη συγκρότηση μιας οργανωτικής επιτροπής αντίστοιχης με αυτήν που υπήρχε για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, σε συνεργασία με τα προσφυγικά σωματεία. Είναι εκατοντάδες τα μικρασιατικά σωματεία, οι μικρασιατικοί σύλλογοι σε όλη την Ελλάδα και βεβαίως υπάρχουν τα τριτοβάθμια όργανά τους, όπως η Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος, η Ομοσπονδία Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδος, η Πανελλήνια Ένωση Καππαδοκών».
Ο κυβερνητικός βουλευτής υπογράμμισε, επίσης, ότι θεωρεί αυτονόητο το υπουργείο Παιδείας, στο πλαίσιο του επετειακού έτους, να προσφέρει σε κάθε μαθητή ένα αντίτυπο του βιβλίου του Βενέζη, το “Νούμερο 31328” ή τα “Ματωμένα χώματα” της Διδώς Σωτηρίου.
Δράσεις του Υπουργείου Πολιτισμού σε βάθος τριετίας
Από την πλευρά της η υπουργός Πολιτισμού σημειώσε, μεταξύ άλλων, ότι «η τραγωδία που βίωσε ο ελληνισμός με την καταστροφή της Μικράς Ασίας και τον ξεριζωμό των Ελλήνων από τις εστίες τους είναι ένα γεγονός βαθιά ριζωμένο στην ιστορική μας μνήμη». Αναφέρθηκε σε δράσεις σε βάθος τριετίας κάνοντας λόγο για «μια τριετία μνήμης, άμεσα συνδεδεμένης με την παρουσία του προσφυγικού ελληνισμού, καθώς το 1922 συνέβη το τραγικό γεγονός της Μικρασιατικής Καταστροφής, το 1923 υπεγράφη η Συνθήκη της Λοζάνης και το 1924 ολοκληρώθηκε η έλευση στη μητροπολιτική Ελλάδα των ξεριζωμένων Ελλήνων».
Υποστήριξε ότι «στόχος μας είναι να αναπτύξουμε ένα πρόγραμμα το οποίο θα συνδιαμορφωθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού, τις δευτεροβάθμιες οργανώσεις των προσφυγικών σωματείων και τους αρμόδιους επιστημονικούς φορείς.
Η ανάπτυξη του προγράμματος από πλευράς Υπουργείου διαμορφώνεται σε τρεις άξονες: Ο πρώτος αφορά στις εκδηλώσεις των φορέων που θα χρηματοδοτηθούν από το Υπουργείο. Ο δεύτερος αφορά στις δράσεις που θα υλοποιήσουν οι ίδιες οι υπηρεσίες και οι εποπτευόμενοι φορείς του Υπουργείου και ο τρίτος αφορά σε συνέργειες για την ίδρυση νέων μουσειακών χώρων, αφιερωμένων στον προσφυγικό ελληνισμό, καθώς και σε έργα ανάδειξης μνημείων που συνδέονται έμμεσα ή άμεσα με το προσφυγικό στοιχείο». Όπως είπε «οι συμμετέχοντες στις δράσεις ενθαρρύνονται από το Υπουργείο Πολιτισμού να διερευνήσουν μέσω των προτάσεών τους ολόκληρο το φάσμα των επιδράσεων του ιστορικού πλέγματος του 1922 στα πεδία της ζωής, της σκέψης και του πολιτισμού, καθώς και τις άνευ προηγουμένου ωσμώσεις και μετατοπίσεις που έθεσε σε λειτουργία».
