Η ανακοίνωση της Αριστερής Παρέμβασης στη Θεσσαλία – Ανταρσία για την Ανατροπή
Ποιος είναι ο λόγος που η κυβέρνηση έχει μετατρέψει τα πανεπιστήμια σε campus ασκήσεων καταστολής για πάνω από ένα χρόνο τώρα; Δύσκολα μάλλον απαντάνε στο ερώτημα τα επιχειρήματα για τα περιβόητα κέντρα ανομίας που προπαγανδίστηκαν επί σειρά ετών από τα κυβερνητικά κέντρα. Προς τι λοιπόν η επιμονή για τη δημιουργία ενός σκληρού μηχανισμού ελέγχου, καταστολής και επιτήρησης και κυρίως για την απαλοιφή του παλλαϊκού κοινωνικού χαρακτήρα των πανεπιστημιακών χώρων;
Για να απαντηθεί το ερώτημα πρέπει κανείς να δει τον προσανατολισμό της αστικής πολιτικής στα χρόνια της κρίσης. Η καπιταλιστική κρίση ώθησε το πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο στην αναζήτηση και ανάπτυξη νέων μορφών κερδοφορίας. Με αυτό τον τρόπο το κεφάλαιο και οι νόμοι της αγοράς εισήλθαν σε τομείς μέχρι πρότινος λιγότερο αλωμένους ή σε πεδία που η καπιταλιστική αναδιάρθρωση είχε καθυστερήσει κυρίως λόγω των κοινωνικών αντιστάσεων. Πάνω σε αυτή την προτεραιότητα τομείς όπως η υγεία, η ενέργεια, το φυσικό περιβάλλον, η εκπαίδευση και η έρευνα ολοκλήρωσαν τη μετάβασή τους από κοινωνικά αγαθά σε εμπορεύματα πρώτης αιχμής για τα κέρδη του κεφαλαίου.
Το παράδειγμα μετεξέλιξης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (ΠΘ) σε επιχειρηματικό τσιφλίκι, με την πανταχού παρούσα σφραγίδα της Περιφέρειας Θεσσαλίας, δεν αφήνει καμία αμφιβολία για το ποιον έρχονται να προστατεύσουν οι κατασταλτικές δυνάμεις και το σύστημα ελέγχων και περιορισμών στα πανεπιστήμια. Ας ρίξουμε μια ματιά μόνο σε κάποια στιγμιότυπα αυτής της πορείας:
• Το Σεπτέμβρη του 2017 συγκροτείται από την περιφέρεια Θεσσαλίας το Περιφερειακό συμβούλιο καινοτομίας απαρτιζόμενο από μεγαλοκαθηγητάδες του ΠΘ και ανθρώπους επιχειρήσεων με πεδίο δραστηριότητας στη Θεσσαλία σε μία προσπάθεια σύγκλισης του πανεπιστημίου με τις απαιτήσεις της αγοράς.
• Το Δεκέμβρη του 2017 το τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας υπογράφει μνημόνιο συνεργασίας με το ΓΕΣ. Τα πολεμικά επιχειρηματικά σχέδια εισέρχονται και με τη βούλα στον χώρο των πανεπιστημίων της περιοχής.
• Τον Αύγουστο του 2017 ο νόμος Γαβρόγλου για την ανώτατη εκπαίδευση προβλέπει ότι: τα ερευνητικά εργαστήρια μιας σχολής μπορούν να παρέχουν τις υπηρεσίες τους σε οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο! Οποιοσδήποτε ιδιώτης ή επιχειρηματίας, αντί να ξοδέψει χρήματα για δικό του εξοπλισμό και έρευνα, μπορεί όχι μόνο να εκμεταλλευτεί τον εξοπλισμό και την έρευνα που παράγεται στα πανεπιστήμια, αλλά και τους εργαζόμενους που δουλεύουν σ’ αυτά σαν φθηνό ή και απλήρωτο εργατικό δυναμικό.
• Τον Ιούνιο του 2019 ο κ. Αγοραστός δηλώνει: «στο πλαίσιο του RIS – της Περιφερειακής Στρατηγικής για την Καινοτομία – έχουν προκηρυχθεί και θα προκηρυχθούν προγράμματα ύψους 40 εκατ. ευρώ, στα οποία μπορούν να συμμετέχουν συμπράξεις Πανεπιστημίων και επιχειρήσεων»
• Το Γενάρη του 2022 «λανσάρετε» το “κέικ αποκατάστασης Feed Back (=ανατροφοδότηση)”, που αποτελεί ερευνητική πατέντα στο όνομα του καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (ΠΘ) και επικεφαλής της περιφερειακής παράταξης “Πρωτοβουλία” Δ. Κουρέτα. Ένα προϊόν συλλογικής γνώσης και εργασίας, αλλά με συγκεκριμένα δικαιώματα αξιοποίησης. Η προσπάθεια επίλυσης ενός περιβαλλοντικού προβλήματος (τα υπολείμματα τυρογάλακτος των τυροκομείων), μετατράπηκε σε “bussiness plan” στα πλαίσια του επιχειρηματικού πανεπιστημίου.
• Το Μάιο του 2022 και ενώ η συζήτηση για την πανεπιστημιακή αστυνομία μετατρέπεται σε άγρια βία εναντίον των φοιτητών του ΑΠΘ, το ΠΘ υπογράφει σύμφωνο συνεργασίας με εκπροσώπους του ΣΕΒ και εγκαινιάζει τα «επιχειρηματικά μεταπτυχιακά», που θα επικυρώσει και επίσημα ο νέος νόμος πλαίσιο. Η συμφωνία στοχεύει στην υλοποίηση κοινών πρωτοβουλιών για τη διευκόλυνση της συνεργασίας ανάμεσα σε επιχειρήσεις και σε ακαδημαϊκά «προϊόντα» που χειρίζονται μεγαλοκαθηγητάδες, την προσαρμογή των αποφοίτων του ΠΘ στις απαιτήσεις της αγοράς, και την υποστήριξη της «πράσινης ανάπτυξης», των εκχερσωμένων για αιολικά βουνών, των σπαρμένων με φωτοβολταϊκά κάμπων και των «μυρωδάτων» πόλεων από την καύση σκουπιδιών.
Το σύγχρονο επιχειρηματικό πανεπιστήμιο απαιτεί την προσαρμογή όλων μας στην εύρυθμη λειτουργία του αγοραίου του χαρακτήρα. Αυτός είναι ο πυρήνας της συζήτησης και των παρεμβάσεων που γίνονται για την εγκαθίδρυση διαφόρων μορφών ελέγχων. Σε αυτό το πεδίο ενοποιείται το ακαδημαϊκό κατεστημένο, οι επιχειρηματικοί κύκλοι και τα κόμματα τις αστικής πολιτικής, ανεξάρτητα από τις επιμέρους δημοκρατικοφανείς τους αποκλίσεις. Σε συνδυασμό με την υποχρηματοδότηση, τον αποκλεισμό χιλιάδων από την τριτοβάθμια εκπαίδευση μέσω της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής, την ήδη νομοθετημένη ισοτιμία των πτυχίων με εκείνα των ιδιωτικών κολεγίων, οδηγούν σε πανεπιστήμια που θα πρέπει να υποτάσσονται πλήρως στις επιχειρηματικές απαιτήσεις, αλλιώς δε θα υπάρχουν.
Στο νέο επιχειρηματικό πανεπιστήμιο που δημιουργήθηκε και συνεχώς βαθαίνει, διαμορφώθηκαν όμως και οι υλικοί όροι για μια πραγματική κοινωνική διάσπαση. Είναι από τη μια μεριά το μειοψηφικό κομμάτι που έχει οικονομικό και πολιτικό συμφέρον από την επιχειρηματικοποίηση του Π.Θ. και από την άλλη η τεράστια πλειοψηφία που πετιέται στο περιθώριο, ή δουλεύει για ένα κομμάτι ψωμί. Η κοινωνική και οικονομική αυτή διάσπαση διατρέχει κάθετα όλο το Π.Θ. Από τους φοιτητές και τους εργαζόμενους ως τους ερευνητές και το κατώτερο τμήμα της βαθμίδας του ΔΕΠ. Η διαφοροποίηση αυτή πια δεν μπορεί να κρυφτεί. Βγαίνει στο προσκήνιο. Αυτή την νέα κοινωνική συμμαχία είναι που φοβούνται περισσότερο και θέλουν να διασπάσουν. Γιατί η κοινωνικοπολιτική της ενότητα και η θέληση για αγώνα μέχρι τη νίκη μπορεί να τους ανατρέψει.
Πριν από μερικές μέρες, στις 10 του Ιούνη, αυτή η ενότητα των «από τα κάτω» των σχολών και της κοινωνίας, των σπουδαστών και των εργαζομένων έδωσε μια σημαντική μάχη στις πύλες μεγάλων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων ενάντια στην εμπέδωση του επιχειρηματικού καθεστώτος λειτουργίας των πανεπιστημίων. Ο πόλεμος αυτός θα είναι παρατεταμένος και θα έχει πολλά στιγμιότυπα ακόμα. Είναι ένα πεδίο σύγκρουσης που τελικά δεν αφορά μόνο τον κόσμο των πανεπιστημίων, αλλά το σύνολο της κοινωνίας, καθώς εκεί διαμορφώνονται θεμελιώδεις όροι επεξεργασίας, εμπέδωσης, ανάπτυξης και πραγμάτωσης βασικών προτεραιοτήτων της αστικής πολιτικής.
Από αυτή τη σκοπιά ο αγώνας ενάντια στο επιχειρηματικό πανεπιστήμιο, ο αγώνας για την κατοχύρωση χώρων ασύλου των κοινωνικών αγώνων, ο αγώνας για την ελευθερία, είναι αγώνας όλων μας και ως τέτοιον οφείλουμε να τον δώσουμε.
