Γράφει ο Γιάννης Παπαϊωάννου
Η πρώτη φάση της πανδημίας αποκάλυψε τις κραυγαλέες αδυναμίες και την ανικανότητα της ιδιωτικής αγοράς παροχής υπηρεσιών υγείας.
Ο μύθος του ακριβού τεμπέλικου δημόσιου ΕΣΥ καρτέρεσε όταν βγήκαμε στα μπαλκόνια για να χειροκροτήσουμε τους ήρωες ιατρούς και νοσηλευτές που εργάζονταν νυχθημερόν για να σώζουν ζωές.
Ο έτερος μύθος, αυτός του ιδιώτη παρόχου υγείας κατέρρευσε την μεγάλη ώρα της ανάγκης. Η απόλυτη ανυπαρξία -έως και σήμερα- κλινών COVID19 στα ιδιωτικά νοσοκομεία και κλινικές, κατέδειξε την αναγκαιότητα ύπαρξης ενός ισχυρού συστήματος υγείας. Ένα σύστημα υγείας το όποιο θα βρίσκεται ως εργαλείο στα χέρια της κοινωνίας.
Κατά την διάρκεια των lockdown για στήριξη όλων των «ελεύθερων αγορών» δηλαδή των κερδών των επιχειρηματιών, απαιτήθηκε ένας πακτωλός χρημάτων. Το κράτος -δηλαδή όλοι εμείς ως κοινωνία- δανειστήκαμε από το μέλλον μας για να στηρίξουμε τον ιδιωτικό τομέα που κινδύνευε!
Κι αφού ο ιδιωτικός τομέας ξεθάρρεψε, καλοταΐστηκε με δανεικά χρήματα και τα περιοριστικά μέτρα άρχισαν να ξηλώνονται, ως αντιστάθμισμα προς όλους εμάς προχώρησε σε πογκρόμ ανατιμήσεων στα είδη διατροφής, καταναλωτικών αγαθών και υπηρεσιών, οδηγώντας τον πληθωρισμό σε άνοδο ρεκόρ δεκαετιών.
Τα ίδια και χειρότερα έγιναν στην αγορά ενέργειας.
Για δεκαετίες μας πότισαν με προπαγάνδα οι νεοφιλελεύθεροι για την ακριβή δημόσια ΔΕΗ, για τα συνδικάτα και τους συνδικαλιστές, και τελικά κατάφεραν μέσα στην κρίση της προηγούμενης δεκαετίας με εκβιασμούς για χρεοκοπία και με την βοήθεια των ξένων θεσμών, να «απελευθερώσουν» την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Κατάφεραν έτσι να πάρουν ένα πολύ χρήσιμο αναπτυξιακό εργαλείο από τα χέρια της κοινωνίας.
Ως αποτέλεσμα της απελευθέρωσης δεκάδες επιχειρηματίες πάροχοι ρεύματος εμφανίστηκαν κι έφτιαξαν μια αγορά η οποία είναι πλέον σε ημιάγρια κατάσταση και την όποια η κοινωνία (δηλαδή το κράτος) δεν μπορεί να συμμαζέψει.
Εταιρίες που φτιάχτηκαν πάνω στο δημόσιο πλούτο και πάνω στα δίκτυα που είχαν χρυσοπληρώσει και κατασκευάσει με τους φόρους οι προηγούμενες και οι σημερινές γενιές, έρχονται ανεξέλεγκτες και οπλισμένες με νομικά οπλοστάσια για ρήτρα αναπροσαρμογής των τιμών στην ηλεκτρική ενέργεια., να πλήξουν την εθνική οικονομία να γονατίσουν την παραγωγική διαδικασία και τα νοικοκυριά.
Τα ίδια γίνονται και στα καύσιμα, στις τηλεπικοινωνίες που έχουμε τις ακριβότερες στην Ευρώπη.
Παλαιότερα υπήρχε ο όρος “Δημόσιες Επιχειρήσεις Κοινής Ωφέλειας” (ΔΕΚΟ) στις οποίες η κοινωνία μπορούσε να παρέμβει στην τιμολογιακή τους πολιτική προς όφελος της.
Πλέον αυτός ο όρος δεν υπάρχει. Συνολικά το ξεπούλημα των ΔΕΚΟ η απελευθέρωση κάθε είδους αγοράς που συντελέστηκε τις προηγούμενες δεκαετίες δεν επιτρέπει την δυνατότητα παρέμβασης της κοινωνίας σε κάποιο τιμολόγιο.
Η κοινωνία που δέχτηκε όλα αυτά να συμβούν σήμερα απλά πληρώνει τις ανατιμήσεις για είδη και υπηρεσίες που είναι πρώτης ανάγκης.
Όμως όλα αυτά δείχνουν να οφείλεται στο γεγονός ότι η κοινωνία έχει υποστεί ήττα στο πεδίο των ιδεών:
Ειδικότερα αξιακά η ανθρωπινή κοινωνία ως ιδέα προηγείται και κατασκευάζει εργαλεία για να προοδεύει να προστατεύεται και να ευημερεί! Το σύνολο αυτών των εργαλείων λέγεται κράτος και το κράτος έχει δημοσίους υπάλληλους και επιπλέον εκλεγόμενους πολιτικούς υπάλληλους που υπηρετούν την κοινωνία.
Στις προηγούμενες δεκαετίες μας οι ιδέες αυτές ηττήθηκαν και χάθηκε η συγκεκριμένη αλληλουχία αξιών. Έκτοτε το αξιακό μοντέλο έχει μεταβληθεί ως εξής:
Αξιακά την κορυφή του είναι ο πρωθυπουργός και γύρω του είναι το πολιτικό προσωπικό που υπηρετεί ένα συγκεκριμένο σχέδιο και νομοθετεί. Ανεξαρτήτως κόμματος αυτό το πολιτικό προσωπικό επί δεκαετίες ξηλώνει μεθοδικά τα εργαλεία της κοινωνίας δηλαδή το κράτος. Το κάνει για να φτιάξει αγορές και να τις δώσει σε επιχειρηματίες οι όποιοι θα στηρίξουν τους πολιτικούς, τον πρωθυπουργό και γενικά το μοντέλο. Συνολικά το πολιτικό προσωπικό στηρίζει επιχειρήσεις, αγορές και επιχειρηματίες δημιουργώντας χρέος στις πλάτες της κοινωνίας
Σε αυτό το νεοφλελευθερο σύστημα η κοινωνία βρίσκεται αξιολογικά πολύ χαμηλά αντιμετωπίζεται συνήθως ως εστία καθυστέρησης και υπανάπτυξης.
Αυτή η κοινωνία χωρίς εργαλεία στα χέρια της -δηλαδή χωρίς κράτος-, είναι έρμαιο της κάθε φυσικής καταστροφής, φωτιάς πλημμύρας, χιονόπτωσης ή απλά κακοκαιρίας.
Αυτή η κοινωνία μόνιμα πληρώνει κρίσεις, χρεώνεται για να στηρίζει τα κέρδη των επιχειρηματιών και των τραπεζών που στηρίζουν την κυβέρνηση και το πολιτικό προσωπικό.
Αυτή είναι η κοινωνία που τελικά χρεοκοπεί συκοφαντείται και καταλήγει να ζει με voucher και επιδόματα ελεημοσύνης καθώς συνωστίζεται στα πολιτικά γραφεία για να βολέψει τα παιδιά της.
