Συνέντευξη στον Γιάννη Παιδή
Εχοντας κάνει πρόσφατα μία υπέροχη παρουσίαση στη Λάρισα του παιδικού βιβλίου «τα φτερά της φιλίας» που έγραψε, η τυρναβίτισσα συγγραφέας, φιλόλογος και οικονομολόγος Ματίνα Ζαγκότη έδειξε ότι είναι αποφασισμένη να συνεχίσει τη συγγραφή παιδικών βιβλίων και παράλληλα τον αγώνα για να γίνει το βιβλίο ο καλός φίλος των παιδιών στη δύσκολη εποχή της τεχνολογίας, του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Η κ. Ζαγκότη που ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση του paidis.com για μια εφ’ όλης της ύλης συζήτηση ανοίγει την καρδιά της και μας μιλά για το έργο της και τα σχέδιά της, αφήνοντας παράλληλα και ένα παράθυρο να επιστρέψει στη γενέτειρά της τον Τύρναβο…
Με σπουδές στη φιλολογία, την ανθρωπολογία και τα οικονομικά, φαίνεται ότι σας κερδίζει η συγγραφή και μάλιστα η συγγραφή παιδικών βιβλίων. Τί ήταν αυτό που έγειρε την πλάστιγγα προς τα εκεί;
Το ταξίδι μου στη συγγραφή ξεκίνησε όταν γεννήθηκε ο πρώτος μου γιος. Μαζί του γεννήθηκε και η επιθυμία να του μεταδώσω αξίες και γνώση, με έναν τρόπο κατανοητό και κατάλληλο για την ηλικία του. Διάλεξα λοιπόν κάτι που μου άρεσε και γνώριζα καλά, να διαβάζω και να λέω ιστορίες δηλαδή. Κοιτώντας πίσω δε νομίζω πως θα μπορούσε να είναι κάτι άλλο, δεδομένης της αγάπης μου για τα βιβλία.
Ζούμε στην εποχή της ταχύτητας και του διαδικτύου. Πόσο δύσκολο είναι να πειστεί σήμερα κάποιος νέος ή ένα μικρό παιδί να αφήσει από το χέρι του το κινητό ή το τάμπλετ και να πάρει ένα βιβλίο;
Είναι πράγματι δύσκολο ως ένα βαθμό κι αυτό γιατί εμείς οι ενήλικες πρώτοι δυσκολευόμαστε να αφήσουμε τα κινητά από το χέρι. Αν εμείς αλλάξουμε αντικείμενο, θα το κάνουν και τα παιδιά. Δεν είναι όμως ακατόρθωτο. Ως γονείς μπορούμε να εντάξουμε το βιβλίο στην καθημερινότητα μας με διάφορους τρόπους. Το βιβλίο είναι πολλά περισσότερα από ανάγνωση. Για παράδειγμα, όταν το βράδυ παίρνεις αγκαλιά το παιδί σου και του διαβάζεις μια ιστορία, δημιουργείς δεσμούς, φτιάχνεις αναμνήσεις. Το παιδί νιώθει ότι διαθέτεις χρόνο στο μαζί, στο εμείς, σε εκείνο. Δε σκέφτεται ότι απλά διαβάζεις λέξεις πάνω στο χαρτί, κάτι που από μόνο του ίσως ακούγεται βαρετό.
Επειδή κάνετε παρουσιάσεις του βιβλίου σας που κατά γενική ομολογία είναι υπέροχο τί σας λένε γονείς, παιδιά, εκδότες και βιβλιοπώλες;
Είναι ενθαρρυντικό καταρχάς που βλέπω ανθρώπους να αγοράζουν βιβλία για τα παιδιά ή τα εγγόνια τους. Σημαίνει πως υπάρχει ενδιαφέρον να καλλιεργήσουν την αγάπη για τα βιβλία. Όσον αφορά το βιβλίο μου, λαμβάνω θετικά σχόλια. Αυτό βέβαια οφείλεται και στην εξαιρετική εικονογράφηση που επιμελήθηκε η Βιβή Μαρκάτου. Νομίζω πως το καλύτερο σχόλιο που άκουσα ως τώρα ήταν από μια νηπιαγωγό που είπε ότι διάβαζε το βιβλίο στα παιδάκια της τάξης της και εκείνα άκουγαν με πολλή προσοχή γιατί τους άρεσε πραγματικά η ιστορία.
Πώς πιστεύετε ότι το βιβλίο θα κερδίσει τη μάχη με τα κινητά και τα τάμπλετ, όταν οι ήρωες των βιβλίων έχουν να συναγωνιστούν το fb, το instagram, το tik tok και ποιος ξέρει τί άλλο ακόμη;
Αμφιβάλλω αν μπορεί να κερδίσει τη μάχη. Και δε νομίζω πως χρειάζεται. Το σκέφτομαι περισσότερο σαν έναν γενναίο πολεμιστή που ρίχνεται στη μάχη παρόλο που ξέρει πως δεν έχει ελπίδες. Γιατί σημασία δεν έχει η νίκη, αλλά το να μην τα παρατάς. Δε θέλω να δαιμονοποιήσω κινητά και τάμπλετ εφόσον η χρήση τους γίνεται με μέτρο. Μπορεί το παιδί να παίξει στο τάμπλετ μισή ώρα και να διαβάσει ένα βιβλίο για την άλλη μισή. Σαφώς ζούμε στην εποχή της εικόνας, όμως το βιβλίο λειτουργεί σαν ζωντανός οργανισμός, προσαρμόζεται και εξελίσσεται. Ειδικά για τους εφήβους, τα comics που έχουν περισσότερες εικόνες και λιγότερες λέξεις, μπορούν να τους τραβήξουν την προσοχή χωρίς να προκαλούν βαρεμάρα. Τρόποι υπάρχουν, αρκεί να υπάρχει θέληση.
Τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει στο σπίτι και στο σχολείο;
Θεωρώ πως στο σχολείο γίνεται αξιόλογη προσπάθεια. Στο νηπιαγωγείο τα παραμύθια αξιοποιούνται ως εργαλείο στην εκπαιδευτική διαδικασία. Στις πρώτες τάξεις του δημοτικού επίσης τα παιδικά βιβλία χρησιμοποιούνται για την ενίσχυση της μάθησης. Ακόμη, υπάρχουν βιβλιοθήκες εντός των σχολείων με δυνατότητα δανεισμού. Στο σπίτι, επαφίεται στον κηδεμόνα αν θα ανοίξει τον δρόμο της ανάγνωσης στα παιδιά. Γενικότερα, πιστεύω πως είναι περισσότερο συλλογική προσπάθεια. Όλοι μαζί, γονείς, σχολείο, πολιτεία, είμαστε υπεύθυνοι να προωθήσουμε το βιβλίο ως μέσον διασκέδασης, ως έναν τρόπο να διευρύνουμε τους ορίζοντές μας, να μάθουμε, να νιώσουμε, να φανταστούμε. Δυστυχώς, συγχέουμε τα λογοτεχνικά βιβλία με τα βιβλία του σχολείου και ίσως εκεί είναι που στραβώνει η διαδικασία.
Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας και τί βιβλίο να περιμένουμε;
Έχω κάποιες ιδέες, αν θέλει ο Θεός, θα μετατραπούν σε λέξεις. Θα παραμείνω όμως στην ίδια ηλικιακή ομάδα, σε παιδικό βιβλίο με ζωηρή εικονογράφηση.
Ας αφήσουμε τα βιβλία και ας κλείσουμε με κάτι ποιο προσωπικό, Τί θυμάστε από τα παιδικά και τα μαθητικά σας χρόνια στον Τύρναβο και αν σκέφτεστε να επιστρέψετε υπό ποιες προϋποθέσεις θα επιστρέφατε;
Ήμουν τυχερό παιδί και θυμάμαι ως επί το πλείστον όμορφα πράγματα. Πολύ παιχνίδι και καλούς φίλους. Εκείνα τα χρόνια μαζευόμασταν στα πάρκα και ξεχνούσαμε να γυρίσουμε σπίτι. Ήμασταν τυχεροί που δεν είχαμε κινητά και τάμπλετ, μεγαλώσαμε διαφορετικά. Κάποτε με ενοχλούσε που ο Τύρναβος είναι μικρή πόλη. Τώρα το σκέφτομαι από την οπτική της μαμάς, ότι δηλαδή είναι καλύτερα για να μεγαλώνουν τα παιδιά. Φυσικά, θα επέστρεφα. Ποτέ δεν ξέρεις τι σου επιφυλάσσει η ζωή.
