Πρός
Τόν Ἱερό Κλῆρο καί τόν
Εὐσεβῆ Λαό τῆς καθ᾽ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως
Ἀγαπητοί μου,
Καί πάλι Χριστούγεννα, μέσα σέ ἕναν κόσμο ἀντιθέσεων, προκλήσεων καί ἀνομίας, πού ἐπιμένει νά γιορτάζει μέν τήν γιορτή μέ σχήματα ἐξωτερικά, νά τήν ἀγνοεῖ δέ οὐσιαστικά, πορευόμενος σέ κατεύθυνση ἀντίθετη ἀπό αὐτήν πού ὁ νεογέννητος Λυτρωτής μας ὑποδεικνύει. Κι ἐμεῖς ἐπικοινωνοῦμε μαζί σας, τούς ἀδελφούς μας, ὄχι γιά νά διδάξουμε καί νά ὑποδείξουμε, ἀλλά γιά νά συμμερισθοῦμε, νά συμβιώσουμε καί νά συγκοινωνήσουμε τήν κοινή χαρά, τήν κοινή Πίστη, τόν κοινό θησαυρό πού παραθέτει μπροστά μας συνέχεια, ἰδίως ὅμως μέ τήν σημερινή Ἑορτή, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας.
Σήμερα, τά λόγια εἶναι φτωχά καθώς ἀποκαλύπτονται στά μάτια μας τό Θεῖο Βρέφος καί ἡ Παναγία Μητέρα Του. Σήμερα, μόνον ἡ ἐπίκληση τοῦ ὀνόματος τοῦ γλυκύτατου Ἰησοῦ καί τῆς Κυρίας Θεοτόκου κατορθώνουν νά δώσουν τό μέτρο τῆς πανηγύρεως. Σήμερα, οἱ ψυχές χαίρονται καθώς κοινωνοῦν μυστικά καί μυστηριακά τόν Σαρκωθέντα Λόγο. Σήμερα, ἡ ἀγαλλίαση ἀπό τήν Θεία Ἐπιφάνεια μᾶς κάνει νά σκιρτᾶμε μέ συναισθήματα μοναδικά καί ἀνώτερα. Σήμερα, βιώνουμε τήν ταπείνωση τοῦ ταπεινούμενου Θεοῦ κι ὅσοι συμμερίζονται αύτήν τήν ταπείνωση ταπεινούμενοι οἱ ἴδιοι, βλέπουν καθαρότερα τήν δόξα καί τό φῶς πού διαυγάζει τόν κόσμο ἀπό τό σπήλαιο τῆς Βηθλεέμ.
Κυρίαρχο στοιχεῖο τῆς σημερινῆς Ἑορτῆς ἡ ταπείνωση τοῦ Σαρκωθέντος Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, πού στήν Ἁγία Γραφή καί τήν Ἱερά μας Παράδοση περιγράφεται ὡς πτωχεία, οἰκονομία, φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ, ἄπειρη συγκατάβαση καί κένωσις, δηλαδή ἄδειασμα. Ἀπό τί ἄδειασε ὁ Χριστός; Χωρίς νά χωριστεῖ ἀπό τήν Θεότητα, χωρίς νά ἀποχωριστεῖ τόν Θεό-Πατέρα, μένοντας ἀδιάστατος, ἀδειάζει ἀπό τήν δόξα τῆς Θεότητας γιά νά ἀναλάβει τήν πτωχεία τῆς ἀνθρωπότητας. Γίνεται ὁ Ἰησοῦς, ὁ Θεός τῶν ταπεινῶν. Καί τοῦτο διότι οἱ ὑπερήφανοι δέν μποροῦν νά ἔχουν σχέση μαζί Του, δέν Τόν κατανοοῦν, δέν Τόν ἀποδέχονται, οὔτε κἄν Τόν ἀνέχονται. Τό δυστύχημα γιά ὅλους εἶναι ὅτι ὁ σύγχρονος κόσμος καλλιεργεῖ τόν ἐγωισμό καί τήν ὑπερηφάνεια στόν ἄνθρωπο τοῦ σήμερα. Ἡ μετανεωτερικότητα ἀμφισβητῶντας σταθερές ἀξίες, ἔμαθε τόν ἄνθρωπο ὄχι μόνον νά ἀμφιβάλει γιά ὅλα, ἀλλά καί νά ἀρνεῖται καί νά ἀποστρέφεται τά πάντα, ἰδἰως ὅταν δέν τόν συμφέρουν. Ὁ ἄνθρωπος ἔχει μάθει νά παραδέχεται μόνον τόν ἑαυτό του, ἤ καλύτερα τό νομιζόμενο συμφέρον του, ὡς τόν μόνον ὁδηγό στή ζωή του, μέ ἀποτέλεσμα νά ἔχει αὐτοθεοποιηθεῖ. Δέν ἀνέχεται νά τόν ἀμφισβητοῦν, διεκδικεῖ μόνον νά ἀμφισβητεῖ. Δέν ἀνέχεται νά τόν ἀπορρίπτουν, διεκδικεῖ μόνον νά ἀπορρίπτει. Δέν ἀνέχεται νά ἀκούει, πολλῷ μᾶλλον νά ὑπακούει, διεκδικεῖ μόνον νά μιλᾶ καί νἀ ἀποφασίζει. Ὁ Χριστός ὅμως, δἐν μπορεῖ νά γεννηθεῖ στίς καρδιές πού κατακλύζονται ἀπό ἐγωισμό, σκληρότητα, ματαιοδοξία, ἀπληστία ἤ ὑπερηφάνεια. Στόν ὑπερήφανο πολιτισμό μας συνεχίζει νά μήν ὑπάρχει κατάλυμμα γιά τόν ἐρχόμενο ταπεινό Ἰησοῦ.
Ἕνα ἀμόκ πλεονεξίας καί ἀδικίας ἔχει καταλάβει τίς ἀποχριστιανοποιημένες δυτικές καπιταλιστικές κοινωνίες. Καί μιά ἐπιδημία βίας καί μίσους μαστίζει ὅλες τίς ὑπόλοιπες. Τί θά γίνει; Ποιό εἶναι τό μέλλον τοῦ ἀνθρώπου καί τοῦ πολιτισμοῦ του; Ποιός μπορεῖ νά μᾶς σώσει; Ἡ ὑψοποιός ταπείνωση πού ὁδηγεῖ στήν ἀγάπη καί τήν θυσιαστική διάθεση καί προσφορά. Ποιός τήν διδάσκει αὐτήν τήν ταπείνωση πού μᾶς κάνει νά μήν θεωροῦμε κέντρο τοῦ κόσμου τόν ἑαυτό μας, ἀλλά νά ὑπολογίζουμε καί ὅλους τούς ἄλλους; Ὁ ταπεινούμενος Χριστός, ἰδίως ὅπως ἐμφανίζεται στό ὗψος τοῦ Σταυροῦ, ἀλλά καί ὅπως φανερώνεται κατά τήν Ἑορτή τῶν Χριστουγέννων.
Ταπείνωση δέν σημαίνει ταπεινοσχημία, ἐξωτερική συμπεριφορά μισοκακόμοιρη πού ὅμως, ὁδηγεῖ σέ σκληρότερο κρυφό ἐγωισμό. Ταπείνωση σημαίνει ξεκάθαρο ἀγαπητικό φρόνημα, «καρδία συντετριμμένη καί τεταπεινωμένη», ἱκανότητα νά κρύβεις τόν ἑαυτό σου γιά νά μήν γίνεται ἐπίκεντρο ἀλλά ἀθέατο. Εἶναι ὁ μοναδικός δρόμος πού ὁδηγεῖ στόν Ἅγιο Θεό, καθώς τόν ἄνοιξε ὁ ἴδιος ἐρχόμενος στήν γῆ ταπεινούμενος. Εἶναι τό βῆμα πρός τά πίσω πού κάνει ὁ ἀθλητής γιά νά φύγει μέ μεγαλύτερη ὁρμή πρός τά ἐμπρός. Εἶναι ἡ ἰσχυρή πίεση πρός τά κάτω πού δέχεται τό ἐλατήριο γιά νά ἐκτοξευτεῖ στή συνέχεια πρός τά ἐπάνω. Εἶναι ὁ κόπος πού πρέπει νά καταβληθεῖ γιά νά κερδηθοῦν τά πάντα, γιατί ἡ ταπείνωση εἶναι ἡ προϋπόθεση καί ἡ ἐκκίνηση ὅλων τῶν ἄλλων ἀρετῶν. Ἡ ζωή τοῦ Χριστοῦ καί τό μήνυμα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας αὐτό διδάσκουν ὡς καταστάλλαγμα σοφίας, ὅτι ἡ ἀρχή εἶναι ἡ ταπείνωση. Αὐτή θά μᾶς κάνει νά αἰσθανθοῦμε οἰκεῖοι μέ τόν Θεόν καί τά πλάσματά Του, τούς ἀνθρώπους. Αὐτή μᾶς ὁδηγεῖ στήν ἀγάπη, μᾶς χαρίζει τήν ειρήνη καί μᾶς δωρίζει τήν βαθεῖα καί ἀναφαίρετη ούράνια χαρά. Αὐτή ὁριοθετεῖ τήν συμπεριφορά μας καί διευκολύνει στό νά ἀποφεύγονται μίση, ἀντιπαλότητες, ἐχθροπάθεια.
«Λέγει Κύριος· ἐπὶ τίνα ἐπιβλέψω, ἀλλ᾿ ἢ ἐπὶ τὸν ταπεινὸν καὶ ἡσύχιον» (Ἠσ. ξστ´,2). Ἡ Παλαιά Διαθήκη μᾶς παρουσιάζει τόν Θεό νά ἀναρωτιέται: Ποιόν θά κοιτάω καί θά προσέχω, ὅπως ὁ πατέρας τό παιδί; Γιά νά δώσει τήν ἀπάντηση ὁ ἴδιος ὁ Θεός: ποιόν ἄλλον; Τόν ταπεινό πού ἔχει εἰρήνη στήν ψυχἠ. Ἄν θέλουμε νά εἴμαστε στά μάτια τοῦ Θεοῦ, ἄν ἐπιθυμοῦμε τήν πατρική Του ἀγκαλιά, ἄς ταπεινωθοῦμε ὄλοι μας ἀδελφοί! Ἄς πάρουμε τό μάθημά μας ἀπό τό Βρέφος τῆς Βηθλεέμ καί τήν Παναγία Μητέρα Του κι ἄς ἄντιγράψουμε τό θεϊκό παράδειγμα στήν ψυχή, τἤν καρδιά καί τό νοῦ μας. Ἄς κάνουμε ἀγῶνα ζωῆς καί ὑπόθεση βιωματική τήν ὑψοποιό ταπείνωση. Γιά νά ἀποκτήσει νόημα ἡ ζωή μας. Γιά ν᾽ ἀνοίξουν τά μάτια μας καί νά καταλάβουμε τά γνήσια καί οὐσιαστικά τῆς ζωῆς αὐτῆς. Γιά νά ζήσουμε μιά ζωή κατά Χριστόν, μέ νόημα καί ἀξία.
Δεῦτε ἴδωμεν πιστοί ποῦ ἐγεννήθη ὁ Χριστός. Καί κυρίως ἄς παρατηρήσουμε τό πῶς γιά νά βγάλουμε καταλυτικά συμπεράσματα, ἰσχυρά διδάγματα, ὑποθῆκες ζωῆς.
Καλά κι εὐλογημένα Χριστούγεννα.
Μέ πατρικές εὐχές.
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
†Ὁ Λαρίσης καί Τυρνάβου Ἱερώνυμος
