ΓΡΑΦΕΙ Ο Βαγγέλης Μπουντουλούλης, μέλος της θεατρικής ομάδας του Συλλόγου με αφορμή τις 3 παραστάσεις που δόθηκαν στο ΜΑΞΙΜ
Μια κωμωδία της Πένυς Φυλακτάκη, εξαιρετικής θεατρικής συγγραφέως, την οποία τελευταία ανακαλύπτει ολοταχώς το ελληνικό θέατρο.
Κωμωδία με στοιχεία από την μαύρη κωμωδία, καθώς και με στοιχεία σάτιρας και κοινωνικού, πολιτικού και υπαρξιακού δράματος, που αναφέρεται εμμέσως πλην σαφώς στην νεότερη ελληνική ιστορία και κοινωνία, μέσα από την ιστορία της οικογένειας Μπεζενόγλου – τυχαίο άραγε το ..ογλου; – σε τέσσερις γενιές.
Οι Στέλιος, Θύμιος, Θάνος και Μιχάλης Μπεζενόγλου είναι οι αρσενικοί γόνοι της οικογένειας. Αντιστοιχούν στις τέσσερις τελευταίες περιόδους της ελληνικής κοινωνίας του 20ου και 21ου αιώνα, από την προπολεμική και μεταπολεμική αγροτική μέχρι τη σημερινή.
Και στις τέσσερις γενιές υπάρχουν κάποια κοινά στοιχεία τα οποία ορίζονται στο έργο ως ΜΑΛΑΝΤΙ, γαλλική λέξη που σημαίνει αρρώστια – έμμεση αναφορά στην ξενομανία(;) των νεοελλήνων. Στοιχεία όπως ψέματα, κατανάλωση, ΧΡΕΟΣ – της χώρας και των πολιτών της-, κουκουλώματα, διαφθορά, αποφυγή των φόρων κ.α.
Η Μαλαντί βέβαια, ΔΕΝ οφείλεται στην εξ αίματος συγγένεια και στη φυλετική συνέχεια, αφού κανένας δεν είναι πραγματικός γιός του προηγούμενου, αλλά οφείλεται κυρίως στις συνθήκες και στο κοινωνικοπολιτικοικονομικό περιβάλλον, λέξη σύνθετη που δεν μπορεί να προφέρει και άρα ούτε και να αναλύσει ο κατά συνθήκην “πολιτικού τζακιού” πρωθυπουργός στην τελευταία σκηνή του έργου και παύει να υπάρχει αμέσως μόλις περάσει κάποιος τα σύνορα…. είναι δηλαδή εθνικό προϊόν.
Το έργο έχει τη δομή τριών ανεξάρτητων φαινομενικά ιστοριών, τις οποίες αφηγείται και ενδιάμεσα εξηγεί ο 4ος και νεότερος σύγχρονος γόνος της οικογένειας, Μιχάλης Μπεζενόγλου, με τη βοήθεια ενός κλητήρα-εκπροσώπου του κράτους.
Στην 1η ιστορία, με σαφή αναφορά στην αγροτική προ- και μετά-πολεμική ελληνική κοινωνία της υπαίθρου, η οικογένεια Μπεζενόγλου με τις πολλές εκτάσεις σταφίδας, ψάχνει εναγωνίως τον γιό απόγονο-κληρονόμο που δεν έρχεται, για να μη χαθεί η κληρονομιά και το όνομα. Επειδή ο κάπως αγαθός γιός της πανέξυπνης και κυριαρχικής μάνας του Γιαννούλας Στέλιος δεν είναι ικανός να τεκνοποιήσει, φροντίζει η μαμή του χωριού (και της Ιστορίας) να φέρει παιδί νόθο ή μπάσταρδο από το διπλανό χωριό. Η επιχείρηση “κληρονόμος” στέφεται φυσικά από απόλυτη επιτυχία, αφού το ψέμα είναι πια απαραίτητο, για να υπάρξει η ιστορική συνέχεια.
Στη 2η ιστορία του έργου, με αναφορά στην Ελλάδα που αστικοποιείται- τα χωράφια δίνουν ως αξία τη θέση τους στα αστικά ακίνητα -. στην εκκλησία που εμπορικοποιείται, στο νέο τρόπο ζωής, στα γλέντια στα κέντρα διασκέδασης, στην κατανάλωση κ.α., έχουμε την κηδεία του Θύμιου Μπεζενόγλου, τον τρόπο που ζούσε και τη γέννηση του Θάνου, όχι από τον Θύμιο, αλλά από ένα τυχαίο έρημο και φτωχό κορίτσι που μεγαλώνει σε ίδρυμα, που τυχαίνει να έχει το ίδιο επώνυμο Μπεζενόγλου, που η πεθερά του Θύμιου, με περιουσία αστική, ψάχνει εναγωνίως να βρει για να αποκτήσει κληρονόμο κι αυτή, μια και οι κόρες της δεν…
Στην 3η ιστορία, με αναφορά πια στην μετά το 1980 περίοδο, έχουμε το Θάνο, ως παρά τω πρωθυπουργώ σημαίνον άτομο και βοηθό, να αποκτάει ανορθόδοξα γιό, τον Μιχάλη, (και μάλιστα δίδυμο) με τη γραμματέα και λογογράφο του πρωθυπουργού, “ανορθόδοξος” ερωτικά ων και ο ίδιος.
Φυσικά κι εδώ μια γυναίκα, η πρώην πρώτη κυρία της χώρας και μητέρα του νέου πρωθυπουργού «γεννάει» τις εξελίξεις. Είμαστε στην εποχή της φαινομενικά εισόδου των μαζών στην πολιτική, όπου όμως εμφανίζεται η κυριαρχία της εικόνας και του “φαίνεσθαι”, οι λογογράφοι των πολιτικών, οι απάτες και τα σκάνδαλα, η διαφορετικότητα με ανοχή, ο ρόλος της δημοσιογραφίας ως κομμάτι της πολιτικής ισχύος, ο ρόλος του χρήματος σ αυτή.
Στο έργο ακόμα :
Κυριαρχεί το θηλυκό στοιχείο και στις τρεις ιστορίες, κυρίως με το ρόλο της μάνας-μήτρας της συνέχειας και της ζωής.
Ο κλητήρας-κράτος από τη μια προσπαθεί να επιβάλει το νόμο, από την άλλη αδυνατεί να κατανοήσει το “γίγνεσθαι” και μένει παρατηρητής, στο τέλος ενδίδει συναισθηματικά (μόνο άραγε;) και χαρίζει τα χρέη της ιστορικής” οικογένειας, και ακόμα ψάχνει τον τρόπο για το σταμάτημα της μαλαντί, χωρίς να δεχτεί απόλυτα την λύση της εξόδου από τη χώρα. Προφητικό του brain drain…
Τελικά αυτή η εξαιρετική κωμωδία τα έχει όλα.
Γελάς, σκέφτεσαι, αναρωτιέσαι. Είναι γεμάτη ευφυείς ανατροπές.
Αποκαλύπτονται μυστικά ψέματα, μύθοι, νόθες καταστάσεις, σκάνδαλα, πάθη, ήθη.
Ο καθένας μας βρίσκει σ αυτήν στοιχεία του εαυτού του, των γύρω του, της κοινωνίας μας.
ΑΥΤΗ Η ΚΩΜΩΔΙΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΜΕΙΣ ΟΛΟΙ.
