Γράφει ο Τάσος Ψύρρας πρώην πρόεδρος εμπορικού συλλόγου Τυρνάβου και πρόεδρος δημοτικού συμβουλίου
Μια πρώτη ιστορική καταγραφή των περιπτέρων του Τυρνάβου είναι αυτή που ακολουθεί.
Θα μου πείτε, γιατί ασχολούμαι με κάτι που πιθανώς να μην έχει άμεση σχέση με την εστίαση. Και μόνο που πουλούσαν καραμέλες και μήλα -φιρίκια στο καλαμάκι τυλιγμένα με κόκκινη καραμέλα, καθώς και τα υπέροχα Ευζωνάκια τότε αξίζει μια αναφορά.
Πρέπει όμως πρώτα να κάνουμε μια ιστορική καταγραφή της πορείας του περιπτέρου στην Ελλάδα μιας και ήταν ελληνική πατέντα. Η επιλογή των χρονολογιών έγινε με βάση το άρθρο του Δημήτρη Κυριαζή στο LIFO
1828
Οι ρίζες των περιπτέρων βρίσκονται στα μικρά καπνοπωλεία που εμφανίζονται μετά την απελευθέρωση στο Ναύπλιο και στη συνέχεια στην Αθήνα.
1889
Τα πρώτα περίπτερα εμφανίζονται στην επαρχία ως μορφή οικονομικής βοήθειας σε τραυματίες και ανάπηρους στρατιώτες.
1897
Μετά τον καταστροφικό για την Ελλάδα πόλεμο με την Τουρκία, τα περίπτερα αρχίζουν να πληθαίνουν.
Φοροεισπρακτικός μηχανισμός
Στα περίπτερα δόθηκε αποκλειστικό δικαίωμα πώλησης καπνοβιομηχανικών προϊόντων, κάτι που λειτούργησε στην αρχή ως φοροεισπρακτικός μηχανισμός για να εξασφαλίζει το κράτος έσοδα από την πώληση του καπνού. Πριν από την εμφάνισή τους, χύμα τσιγάρα και καπνό πωλούσαν πλανόδιοι που δεν μπορούσαν να ελεγχθούν αποτελεσματικά.
1914
Η όψη των περιπτέρων γίνεται ομοιόμορφη σε όλη τη χώρα: 0,70×0,70 μ.
1922
Όλα τα περίπτερα της χώρας παραχωρούνται στην «Πανελλήνιον Ένωσιν Τραυματιών Πολέμου 1912-1921» από το υπουργείο Περιθάλψεως. Τα περίπτερα δεν μπορούν να πωληθούν, να μεταβιβαστούν, να υποθηκευτούν η να υπομισθωθούν. Μετά τον θάνατο του δικαιούχου παραχωρούνται για πέντε έτη στα παιδιά ή στη γυναίκα του. Το ποσό μισθώσεως ξεκινούσε από τις 20 δραχμές και έφτανε μέχρι τις 250. Τα έσοδα αυτά πήγαιναν στο ειδικό «Ταμείο προικοδοτήσεως θυγατέρων και τραυματιών πολέμου».
Μεσοπόλεμος
Κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου στα περίπτερα πωλούνταν μόνο εφημερίδες, χύμα τσιγάρα και κάποια υποτυπώδη ζαχαρώδη προϊόντα. 1940
Ξεκίνησε η πώληση «ζαχαρωδών» (κυρίως από την εταιρεία ΙΟΝ), αναψυκτικών (λεμονάδες και γκαζόζες ΗΒΗ), φύλλων τσίχλας με γεύση δυόσμο και έπειτα σοκολάτας.
1943-’44
Εισέρχονται και άλλες κατηγορίες δικαιούχων: θύματα πολέμου και θύματα ειρηνικής περιόδου.
1950
Αυτήν τη δεκαετία εγκαθίστανται τηλέφωνα στα περίπτερα.
1970
Έως τη δεκαετία αυτή οι διαστάσεις είχαν μεγαλώσει (1,30×1,50 μ.), ενώ είχαν εγκατασταθεί ρολά και ψυγεία
1980
Αρχίζει να παραχωρείται κοινόχρηστος χώρος στα περίπτερα από την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
2002
Επιτρέπεται και σε ανάπηρους του άμαχου πληθυσμού, π.χ. άνθρωποι που τραυματίστηκαν από νάρκες, να αποκτήσουν άδεια περιπτέρου. Είχαν ενταχθεί ήδη από τη δεκαετία του 1980 οι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, οι ανάπηροι του Δημοκρατικού Στρατού.
Προϊόντα
Τα προϊόντα που πωλούνται στο περίπτερο έχουν φτάσει τους 2.500 κωδικούς.
2006
Οι διαστάσεις των περιπτέρων αυξήθηκαν κατά 20 πόντους. Οι καινούργιες είναι 1,50×1,70. Το εμβαδόν είναι 2,55 τ.μ.
2007
Δίνεται άδεια και σε βετεράνους του πολέμου στην Κύπρο και σε άτομα με σοβαρή αναπηρία.
2012
Το υπουργείο Άμυνας αποφάσισε την απελευθέρωση των αδειών, εκχωρώντας το 70% των περιπτέρων στους δήμους και το 30% σε άτομα με ειδικές ανάγκες και πολύτεκνους με βάση εισοδηματικά κριτήρια. Ο νόμος 4046/2012 προβλέπει ότι οι υφιστάμενες άδειες περιπτέρων διατηρούνται σε ισχύ, αλλά δεν μεταβιβάζονται, ούτε κληρονομούνται.
Η παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης των υπόλοιπων θέσεων (εκτός δηλαδή του 30%) παραχωρούνται με δημοπρασία. Ο χρόνος παραχώρησης του δικαιώματος χρήσης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 10 χρόνια. Απαγορεύεται η αναμίσθωση ή υπεκμίσθωση, μια πρακτική δεκαετιών.
Κατάργηση περιορισμών
Την ίδια χρονιά καταργήθηκαν πρακτικά οι περιορισμοί με βάση πληθυσμιακά κριτήρια, η ύπαρξη περιορισμένου αριθμού προσώπων που τα εκμεταλλεύονται, ο περιορισμός της μόνιμης κατοικίας, ο περιορισμός της εκμίσθωσης μόνο σε φυσικά πρόσωπα
Δανεισμένο Από (κείμενο του Δημήτρη Κυριαζή στη LIFO στις 3/8/2019)
Φωτογραφία που δείχνει την πλατεία με τα δυο περίπτερα δεξιά και στο βάθος αριστερά που έχουν τις τότε προτεινόμενες διαστάσεις από το υπουργείο. Επίσης όλα ήταν βαμμένα στα χρώματα της ελληνικής σημαίας λόγω του ότι τα δούλευαν ανάπηροι πολέμου .Εδώ οι διαστάσεις είναι 0,70χ0,70,με απόφαση του 1914
Ιστορικά λοιπόν τα περίπτερα εμφανίστηκαν στον Τύρναβο στην αρχές του 20ου αιώνα μετά το 1915 και ήταν τότε περίπου 15 οι νόμιμες αναπηρικές άδειες που είχαν δικαίωμα να αποκτήσουν περίπτερο.
Αυτές, μπορούσαν να νοικιαστούν από τον κάτοχο αδείας που ήταν ανάπηρος του ατυχούς πολέμου του 1897, του Α παγκοσμίου πολέμου, του Β παγκοσμίου πολέμου και του εμφυλίου αργότερα.. Αυτές οι άδειες σε περίπτωση θανάτου μεταφέρονταν τιμής ένεκεν στην σύζυγο του θανοντος και μετά μόνο στην ανύπαντρη κόρη. Αν υπήρχε γιος στην οικογένεια δεν είχε δικαίωμα να αποκτήσει την αναπηρική άδεια του πατέρα του.
Άδεια απόκτησης περιπτέρου είχαν αυτοί που κατείχαν τον μεγαλύτερο βαθμό αναπηρίας. Προηγούνταν πάντα, και όταν έχαναν το δικαίωμα, λόγω θανάτου η μη ύπαρξης διαδόχου, την έπαιρνε ο επόμενος στην κλίμακα αναπηρίας. Τις άδειες στην αρχή τις έδινε το υπουργείο Eθνικής Aμύνης σε συνεργασία με την Πανελλήνια Ένωση αναπήρων και τις νομαρχίες. Την δεκαετία του 90 πήραν τα δικαιώματα εκμετάλλευσης οι δήμοι, με την υποχρέωση ότι όσο υπάρχουν ανάπηροι η απόγονοι αυτών που έχουν δικαιώματα να παρέχονται , αλλιώς ο δήμος είχε δικαίωμα να βγάλει το περίπτερο σε δημοπρασία .
Θα χαρτογραφήσουμε το οδοιπορικό των θέσεων των περιπτέρων στον Τύρναβο από τις αρχές του 20ου αιώνα
1.Στον «Νέο Δρόμο»(λέγοντας νέο δρόμο εννοούμε τον δρόμο που έρχεται από τα εξοχικά μέχρι την κεντρική πλατεία, σήμερα λεωφόρος Ηρώων Πολυτεχνείου, ο δρόμος αυτός φτιάχτηκε επι δικτατορίας Μεταξά και είναι χαρακτηριστικός για την ευθεία του, που ξεχωρίζει στην πόλη-μην παραβλέπετε το γεγονός ότι ήταν δικτατορία, μιας και το «αποφασίζουμε και διατάσσουμε» ηταν το σύνθημα της εποχής, γι αυτό και έγινε ευθεία). Περίπτερο υπήρχε μπροστά από το σπίτι του Κωνσταντα (καταργήθηκε)
2.Απέναντι από το σπίτι του Μανώλη Αρίδα, στην πολυκατοικία της Ιωάννας Τσιποτη- σύζυγος Ιάσωνα Χατζηκρανιωτη, (καταργήθηκε)
3.Θέση απέναντι από το ουζερί του Στατήρη, (καταργήθηκε)
4.Θέση στο παλιό το δημαρχείο, (δημοτική άδεια)
5. Μπροστά στην σημερινή Τράπεζα Άλφα (καταργήθηκε)
6.Θέση που τώρα είναι ο κος Χρήστος Σταύρου,(δημοτική αδεια)
7.Απέναντι από τον Τσίκο , (δημοτική άδεια)
8.Απέναντι από την στάση του ταξί, Μπροστά σχεδόν από το ΚΕΠ, (καταργήθηκε)
9.Θέση στην Αγία Παρασκευή(καταργήθηκε)
10.Απέναντι από το φαρμακείο του Τσάλτα. (καταργήθηκε)
11.Αδεια περιπτέρου εκεί που είχε τα φάρμακα ο Χρήστος Πατσιαούρας Γωνία Κιλελέρ (καταργήθηκε).
12.Στον Άγιο Γεώργιο (αναπηρική άδεια )
13.Τελευταία είχε δοθεί στον Άγιο Νικόλαο (αναπηρική άδεια) είναι ακόμη εν ενεργεία
14.θεση απέναντι από το Παπιγιόν καταργήθηκε η θέση περιπτέρου αλλά είναι ενεργή η δημοτική άδεια
14.Στην πλατεία αγοράς.(δημοτική άδεια)
15.αδεια περιπτέρου υπήρχε και στο δρόμο που πήγαινε στο τεχνικό λύκειο.(καταργήθηκε)
16.αδεια περιπτέρου υπήρχε και στην Αγία Ανάληψη.(καταργήθηκε)
17.αδεια περιπτέρου στο β γυμνάσιο (καταργήθηκε)
Τώρα σε ισχύ έχουμε άδειες για 6 περίπτερα εκ των οποίων οι τέσσερις λειτουργούν με δημοτική άδεια ενώ οι άλλες 2 υπάρχουν σαν αναπηρικές, αλλά δεν λειτουργούν τα περίπτερα.
Το πιο ιστορικό περίπτερο σαν θέση χρονολογικά είναι αυτό που έχει τώρα η κυρία Βασιλική Ζέρβα γνωστή σαν Σούλα, απέναντι από τον Τσίκο. Από φωτογραφία της πλατείας του 1920 φαίνεται το περίπτερο με τον κώνο επάνω. Το περίπτερο ,όχι όπως είναι σήμερα, ήταν το πρώτο που στήθηκε στην κεντρική πλατεία.
Ο Χαρίλαος Ρογιαννης(1924-1942) (αναπηρική άδεια) παππούς του γνωστού στην πιάτσα ελαιοχρωματιστή Χαριλου ήταν ο δεύτερος που είχε αυτό το περίπτερο. Δυστυχώς δεν έχω εντοπίσει τον πρώτο. Ίσως τα αρχεία της παλιάς νομαρχίας και του υπουργείου βοηθήσουν. Μετα τον θάνατο του Ρογιάννη η άδεια πέρασε στον Νίκο Κατσαρό(1922-2003) (αναπηρική άδεια).
Το περίπτερο αυτό το νοίκιασε ο Βασίλης Παπαδόπουλος. Ο Βασίλης Παπαδόπουλος ήταν ο πρώτος περιπτεράς που έβαλε ρολά στο περίπτερο για καλλίτερη ασφάλεια και διέθετε τον ημερήσιο και περιοδικό τύπο. Τώρα με δημοτική άδεια είναι στην κυριότητα της κυρίας Βασιλικής (Σούλας) Ζέρβα.
Το αμέσως επόμενο ιστορικά είναι αυτό του Αντώνη Καναβού (1909-1981)(αναπηρική άδεια). Με τον θάνατο του Αντώνη η άδεια πέρασε στη σύζυγο Δέσποινα (1916-1995).Το περίπτερο βρισκόταν επι της πλατείας και στο σημείο που τώρα έγινε περίπου το σιντριβάνι. Η ιδιαιτερότητα αυτού του περιπτέρου ήταν ότι πουλούσε μεταχειρισμένα περιοδικά της εποχής, τα οποία αγόραζε και τα μεταπωλούσε .Τα περιοδικά τα αγόραζε 50 λεπτά και τα μεταπωλούσε με 2 δραχμές. Εμείς σαν πιτσιρικάδα κάναμε οικονομία από το χαρτζιλίκι που μας έδιναν οι γονείς για να αγοράσουμε τα μεταχειρισμένα ΚΛΑΣΣΙΚΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΑ ,τον ΜΙΚΥ ΜΑΟΥΣ ,την “Μασκούλα”,τον “Μικρό Ήρωα” τον Τζιμ Ανταμς με τον Μικρό Σερίφη τον ΓΚΑΟΥΡ ΤΑΡΖΑΝ , τον ΟΜΠΡΑΞ , τον ΣΕΡΑΦΙΝΟ, τον ΠΟΠΑΥ, τον ΤΕΝ-ΤΕΝ την ΜΙΚΡΗ ΛΟΥΛΟΥ, λίγο αργότερα τον ΜΠΛΕΚ, τον Τιραμόλα ,την ΚΑΤΕΡΙΝΑ ,την ΜΑΝΙΝΑ και η πιο μεγάλοι έπαιρναν τα ΒΙΠΕΡ-ΝΟΡΑ . Μετα η αναπηρική άδεια πέρασε στην Καναβου Ανδρονίκη που με την σειρά της το νοίκιασε στην Μαρία Ρογι;aννη. Στη συνέχεια πέρασε στον Θεόδωρο Ψύρρα (1922-2005) (αναπηρική άδεια) και μετά στην Βασιλική Ψύρρα (σύζυγος Θεόδωρου )1926-2020 που το νοίκιασε στον Γιάννη και Γιώργο Αγριμάνη από το 2005-2008, στην Ζωή Σαπουνά από το 2008-2014, μετρά στον Πάντο Απόστολο 2015 και στην Μαρία Καραλή από το 2015-2019 ,από το 2020 το νοίκιασε η Χασαμπαλιώτου Χαρούλα με την αναπηρική άδεια της συζύγου του Θεοδώρου Ψύρρα και με τον θάνατο της , πέρασε στον δήμο.
Ακόμη Υπάρχει δημοτική άδεια χρήσης εν ενέργεια χωρίς ύπαρξη περιπτέρου.
Η τρίτη θέση ήταν του Τάσου Γεωργίου(1917-1977)(αναπηρική άδεια) στο σημείο που τώρα είναι ο κος Χρήστος Σταύρου απέναντι από το ΡΟΥΑΓΙΑΛ (το πήρε από το δήμο λόγω κατάργησης των αναπηρικών θέσεων
Στη φωτογραφία βλέπουμε κάτω δεξιά Το περίπτερο του Τάσου Γεωργίου στην πλατεία όπως παρέμεινε και μετα την ανακατασκευή της πλατείας το 1994
Με το θάνατο του Τάσου Γεωργίου, πέρασε στην Ιουλία Γεωργίου ανύπαντρη αδερφή αναπήρου πολέμου.
Αυτό το περίπτερο το είχε νοικιάσει ο Αλέκος Τρελλοπουλος από το 1977 μέχρι το 1993,μετα πέρασε στην Τρελλοπουλου Κατερίνα μέχρι το 2003. Για λίγο το νοίκιασε ο Λάκης Κουμανζέλης και με τον θάνατο της Ιουλίας η άδεια πέρασε στην κυρία Δήμητρα Παπάζογλου(1927-2008) γιαγιά της Άννας Μαρίας Γαντζουδη . Με τον θάνατο της Παπάζογλου η άδεια πέρασε στην Γκασιωνη Ευαγγελία . Τώρα λειτουργεί με δημοτική άδεια στον Χρήστο Σταύρου
Η τέταρτη θέση είναι στην πλατεία του παλαιού Δημαρχείου και το περίπτερο εκεί, το έχει η Βικτωρία Ρίζου (δημοτική άδεια). Πιο πριν το είχε ο Παναγιώτης η Πάντος Κακατωσης η Κακαταης,(1920-1981) ανάπηρος πολέμου, που έχει γιο τον αστυνομικό Δημήτρη Κακατωση .
Η άδεια δόθηκε το 1957 μέχρι το 1981 και μέχρι το 1981 ήταν στο όνομα του Πάντου, ύστερα λόγω θανάτου η άδεια μεταφέρθηκε στην σύζυγο Αντιγόνη μέχρι το 2003. Από κει μεταβιβάστηκε στην Μαίρη Κυρούλη(1930-2022) .Τωρα πέρασε στην Βικτωρία Ρίζου(Δημοτική άδεια).Το περίπτερο του Πάντου ήταν πολύ οργανωμένο και ειδικευμένο, θα μπορούσα να πω για την εποχή του, γιατί
Πουλούσε είδη ραπτικής, μασούρια, καρούλια, φουρκέτες, παραμάνες , καρφίτσες, και ρογοβιζια για τα αρνιά
Στη φωτογραφία βλέπουμε τον Πάντο μπροστά στο περίπτερο, με την απαραίτητη διαφήμιση της εποχής. Χαρακτηριστικό είναι το καλντερίμι που υπήρχε μπροστά,του οποίου τμήμα διατηρήθηκε σαν αισθητική παρέμβαση από το παρελθόν στην πλατεία του Παλαιού Δημαρχείου.(πλατεία Μανδηλαρά).Έτσι ήταν ο Τύρναβος στρωμένος τουλάχιστον πριν 60 με 70 χρόνια.
Το περίπτερο του Πάντου ήταν σημείο αναφοράς για την εποχή του. Ήταν τότε το στέκι για τους πιτσιρικάδες που άρχιζαν να καπνίζουν το πρώτο τους τσιγάρο .
Εξ ίσου στέκι για τέτοιο σκοπό ήταν και το περίπτερο του Χριστόφορου Ζαγκοτη(1912-1989) στο παλιό ΚΤΕΛ,(απέναντι από το σπίτι του Θανάση Μπεντικουγια και του φαρμακείου Τσάλτα) η για τους παλιότερους στα Δημοτικά Λουτρά, που είναι τώρα τα γραφεία- ΙΚΑ και εφορίας στον πεζόδρομο Σταύρου Καράσσου -Μαξιμ. Στο περίπτερο του Χριστόφορου Ζαγκοτη μαζεύονταν η πιτσιρικάδα της εποχής που έκανε τσιγάρο «λούφα» όπως το έλεγαν ,μιας και μπορούσαν να αγοράσουν έστω και ένα τσιγάρο για να το καπνίσουν. Το περίπτερο του Πάντου και του Ζαγκοτη ήταν αυτά που όχι μόνο πουλούσαν τσιγάρα χύμα, αλλά άνοιγαν και πακέτο της αρεσκείας. Το ΕΘΝΟΣ, τα ΜΑΤΣΑΓΓΟΣ τα ΚΕΡΑΝΗΣ και το πλακέ του Παπαστράτου με το ΣΑΝΤΕ σκέτο . Η πιτσιρικαδα έκανε συχνές επιδρομές στην αποθήκη αναψυκτικών του Χασιώτη που ήταν από πίσω και λόγω μαγκιάς έπαιρναν πορτοκαλάδες Κλιάφα η αναψυκτικό ΝΕΡΟΥ ΒΡΥΣΗΣ ΑΓΙΑΣ ΑΝΝΗΣ ΤΥΡΝΑΒΟΥ (παραγωγής Ζαραγκοτα )που τις είχε στο στενό οικόπεδο πίσω από τα λουτρά. Η άδεια του Χριστοφόρου Ζαγκοτη μεταφέρθηκε υπό μορφή ενοικίασης στην Κοκοτση Βάσω σύζυγο Θεοδώρου. Χρησιμοποιήθηκε για ίδρυση περιπτέρου στο β Γυμνάσιο . Αργότερα δόθηκε από την εφορία καπνού στην κυρία Κοκοτση ειδική άδεια για μια πενταετία, λόγω βέβαια θανάτου του Χριστόφορου Ζαγκοτη .Το περίπτερο έκλεισε το 2012.Ηταν απέναντι από το δεύτερο γυμνάσιο. (καταργημένη άδεια.)
Κάποια στιγμή δημιουργήθηκε θέση στον Άγιο Γεδεών αλλά δεν κράτησε πολύ. Ο τελευταίος που είχε άδεια ήταν η Θώμου Τσουκαλά Ζωή . Η θέση αυτή δόθηκε στον Λάκη Μπαγκουα όμως καταργήθηκε το περίπτερο, και μεταφέρθηκε επι δημαρχίας Κιτσίδη στην Αγία Παρασκευή λειτουργώντας με άδεια της Παλιού Κατερίνας το οποίο κι αυτό καταργήθηκε από το δήμο.
Εδώ βλέπουμε το περίπτερο με τις διευρυμένες διαστάσεις 1,3X1,50,αποφαση γύρω στα 1950. Ενώ εκεί που λέει ΚΤΕΛ και έχει την διαφήμιση του ΕΘΝΟΣ, είναι το περίπτερο «μαγαζάκι» του Τσιάκα Πέτρου.
Σημαντική θέση στην πλατεία είχε το περίπτερο ανάμεσα στο ΑΣΤΟΡΙΑ και την ΣΥΛΒΑΝΑ επι της τράπεζας όχι σαν κλασσικό περίπτερο αλλά σαν μαγαζί, άλλωστε οι παλιοί το έλεγαν «Μαγαζάκι». Το «Μαγαζάκι» είχε άδεια πώλησης σιγαρέτων και δεν είχε αναπηρική άδεια. (Άλλωστε λόγω πολιτικών φρονημάτων δεν υπήρχε περίπτωση να πάρει). Κατ’ αρχάς το είχε ο Πέτρος Τσιάκας(1895-1974) πατέρας του Λάκη και του Κώστα. Στην πορεία μπήκε μέσα και ο γιος Λάκης(1928-1985). Ο Πέτρος Τσιάκας πέθανε το 1973 και το «μαγαζάκι» συνέχισε την λειτουργία του συνεταιρικά με τον αδερφό Κώστα Τσιάκα(1925-1999) .Μένουν μαζί μέχρι το 1986 οπότε επέρχεται ο θάνατος του Λάκη και το «μαγαζάκι» συνεχίζει την πορεία του με τον Κώστα. Η σύζυγος του Λάκη Ευαγγελία αυτονομείται και παίρνει άδεια και ανοίγει μαγαζί μόνη της στην πλατεία αγοράς απέναντι από το εστιατόριο του Μαχαίρα. Ο Κώστας στον χώρο που είναι η τράπεζα μένει ως το 1990. Τότε ήταν που η τράπεζα έβγαλε όλους τους μαγαζάτορες γιατί το αγόρασε και έπρεπε να το αναπαλαιώσει για να γίνει πρώτα η ΑΓΡΟΤΙΚΗ και ύστερα η Πειραιώς. Ο Κώστας Τσιάκας νοικιάζει την άδεια του Νίκου Σακουτσιου που είχε περίπτερο στην γωνία επι της Κιλελέρ. Το περίπτερο αυτό δούλεψε έως το 1999 με τον Κώστα και την οικογένειά του. Με τον θάνατο του Κώστα τον Ιούνιο του 1999 σταματάει και η χρήση αδείας του Νίκου Σακουτσιου. Έτσι η άδεια αυτή καταργήθηκε το 1999.
Επίσης στον Άγιο Γεώργιο είχε περίπτερο η χήρα Ελένη Γκουνη(1916-2002) {σύζυγος αναπήρου πολέμου) με γιο τον δικηγόρο Θανάση Γκουνη. Με τον θάνατο της Ελένης Γκουνη η αναπηρική άδεια μεταβιβάστηκε στην τελευταία των αναπήρων Μπλακου Βασιλική από Αργυροπουλι . Τελευταίος το δούλεψε ο Σακαβιτσης Δημήτρης. Η άδεια είναι ακόμα ενεργή σαν αναπηρική.
Στην γωνία απέναντι από το φαρμακείο Κουκουβίτη ήταν το περίπτερο του Νίκου του Σακούτσιου (1911-2000) .Ο Τέγος ,ο γνωστός σερβιτόρος (από την ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου) θυμάται ότι πήγαινε καφέδες το 1960 σαν» τσιουράκι» στο περίπτερο και σε όλη την αγορά .
Η φωτογραφία αυτή είναι δανεισμένη από μια ανάρτηση του Γιώργου Χατζητέγα και δείχνει το περίπτερο του Νίκου Σακουτσιου (Γιώργο συγνώμη που δανείστηκα την φωτογραφία και δεν σε ρώτησα. ) Ο δρόμος είναι η Κιλελέρ.
Στην περιοχή της Αγίας Φανερωμένης υπήρχε πριν το 1957 το περίπτερο του Νίκου Ζαρκάδα από το Πανόραμα , στην γωνία απέναντι από τον ΟΤΕ. Ήταν χαρακτηριστικός τύπος με μια τεράστια μουστάκα. Αυτή η θέση καταργήθηκε και η άδεια του Νίκου Ζαρκάδα μεταφέρθηκε στην πλατεία στο περίπτερο που ήταν μπροστά στην ΑΓΡΟΤΙΚΗ τράπεζα.
Η άδεια πέρασε ύστερα στον Σαμαντζή Θανάση η Γκόρτσα (1916-2002) και στην πορεία το νοίκιασε ο Θόδωρος Γκούνης ,ο πατέρας του Θανάση Γκούνη που είχε το σούπερ μάρκετ στο παρθεναγωγείο. Είναι τώρα ο παππούς του Θοδωρή που έχει το Παπιγιόν. Μετά τον Γκούνη το πήρε ο Γιώργος Μακρής, «Κουϊκαρας» όπως είναι γνωστός.
Απέναντι από το ουζερί του Στατήρη ήταν το περίπτερο της Μαρίας Γκόγκου που στην πορεία πέρασε στον Αθανάσιο Γκόγκο ,τον γνωστό ΣΑΜ. Ο ΣΑΜ είχε άδεια λειτουργίας απόρου. Ο ΣΑΜ ήταν χαρακτηριστικός τύπος της αγοράς και όταν διαχειριζόταν αυτός το περίπτερο γινόντουσαν διάφορα ευτράπελα. Επειδή ο εφοδιασμός του περιπτέρου του δεν ήταν συνεχής και υπήρχαν ελλείψεις ειδικά στα τσιγάρα όταν του ζητούσες πχ Μαλμπορο σου έλεγε. Αν κρίνω από το στυλ σου , και πως σε «κόβω» σου προτείνω να πάρεις Καμελ, γιατί μόνο αυτό είχε. Ο ΣΑΜ ήταν ένας μορφωμένος κλοσαρ και ήταν επιλογή του ο τρόπος που ζούσε, είχε δε, μεγάλη αδυναμία στον σκιτσογράφο και γελοιογράφο MORDILLO. Όταν πλέον δεν μπορούσε να δουλέψει το περίπτερο ,το νοίκιασε στον Στράτο τον Μαντά που το δούλεψε από το 1994-1998.μετα το πήρε ο Παπαστέργιου Βασίλης στο όνομα της γυναίκας του Μαρίας. Έκλεισε το 2014( κατάργηση θέσης από δήμο.)
Πάνω από τον «νέο δρόμο» εκεί που είχαν Σούπερ Μάρκετ οι αδερφοί Κεχαγιά υπήρχε το περίπτερο του Βουλγαράκη Γιάννη που το δούλεψε και η Μαρία σύζυγος του Γιάννη (είχε άδεια πώλησης σιγαρέτων) απέναντι από το σπίτι του Πέτρου Περπερα.
Στον «Νέο δρόμο» που λέγανε στον Τύρναβο ψηλά προς τα εξοχικά ήταν το περίπτερο του Πατάτα η αλλιώς του Θόδωρου Αργυρούλη.
Ποιος από τους παλιούς δεν θυμάται την ιστορία με την εκδρομή Τυρναβιτων στο Τσαγεζι όπου ήταν παρών και ο Θόδωρος Αργυρούλης. Ξεκίνησαν λοιπόν από τον Τύρναβο χαραι -χαραι με την σούστα να πάνε θάλασσα. Μετα από ώρες όταν φτάσανε στο ψήλωμα που έβλεπαν αγνάντι την θάλασσα στο Τσαγεζι , έδειξαν την θάλασσα στον Θόδωρο. Κι αυτός είπε το παροιμιώδες «θάλασσα θάλασσα μες το νιρο ισι». Και δεν έφτανε αυτό αλλά όταν έφτασαν δίπλα στην θάλασσα συμπλήρωσε με περίφημο «μπομπο νιρο».
Στην πλατεία αγοράς ήταν το περίπτερο του Νίκου Γιώτα η Γαλάνη, μετά πέρασε στον Τζιαμιτα Θόδωρο τον λαχειοπώλη ο οποίος είχε άδεια αναπήρου και μετέφερε την άδεια του στην Αγία Ανάληψη .Το περίπτερο στην Αγία Ανάληψη δούλεψε και ο Γιώργος Τζιαμιτας, γιος του λαχειοπώλη. Υπάρχει ακόμα το περίπτερο -δείγμα περιπτέρου της δεκαετίας του 50 σφηνωμένο ανάμεσα σε μια αυλή.(καταργημένη άδεια)
Όταν πέθανε ο Γιώτας το πήρε ο Ψαθάς Αποστόλης(1917- 1980 ) το κράτησε ως το 1980 που πέθανε. Μετα πέρασε στην σύζυγο του Ζωή Ψαθα έως το 2003 .Όλο αυτό το διάστημα το δούλευε η κόρη της Ζωής και του Αποστόλη η γνωστή και αγαπημένη για το χιούμορ της, Λολα Ψαθά. Το 2003 έκλεισε και πέρασε στον δήμο που έδωσε την άδεια στον Γιώργο Σιώμο .(άδεια παιδιού με ειδικές ικανότητες. Τώρα πέρασε στον δήμο που το νοίκιασε τελευταία φορά στην Χαραλαμπίδη Ευαγγελία (Δημοτική άδεια).Τώρα είναι κλειστό.
Για τον Νίκο Γιώτα η Γαλάνη υπάρχει μια ιστορία πως σώθηκε όταν ηταν αιχμάλωτος πολέμου. Ο Γιώτας είχε συλληφθεί από τους Τούρκους σαν αιχμάλωτος πολέμου στον ατυχή πόλεμο του 1897. Λίγο πριν το εκτελεστικό απόσπασμα ο Τούρκος διοικητής ρωτούσε τον κάθε αιχμάλωτο στρατιώτη από που είναι. Όταν έφτασε στον Γιώτα του είπε πως ήταν από τον Τύρναβο. Ο διοικητής θεωρώντας ότι μπλοφάρει ο Τυρναβιτης γιατί ο Τούρκος υπήρξε στρατιωτικός διοικητής στον Τύρναβο και ίσως το ήξερε ο αιχμάλωτος, του είπε πως θα τον αφήσει ελεύθερο αν του πει πόσες καμάρες έχει η γέφυρα του Τυρνάβου. (η γέφυρα κατασκευάστηκε μεταξυ1890 και 1900 και έχει ανακηρυχθεί διατηρητέο μνημείο από το υπουργείο Πολιτισμού.) Αυτό είναι κουΐζ και για τους σημερινούς Τυρναβιτες που οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν τον ακριβή αριθμό.. Του απάντησε σωστά (10 καμάρες) ,και ο διοικητής μπεσαλίδικα τον άφησε ελεύθερο. Όταν επέστρεψε στον Τύρναβο πήρε τιμής ένεκεν άδεια περιπτέρου.
Στον Άγιο Νικόλαο έγινε επι δημάρχου Σταύρου Δόβα έγινε το περίπτερο του Καλούπα Νίκου(1914-1995) , του πατέρα του Γιάννη, το οποίο είχε άδεια κατά πρώτοις για το γυμνάσιο. Το περίπτερο αυτό είχε άδεια επάνω στον Μπαλιακα ( τον ανοιχτό υπόνομο) , Για όσους θυμούνται υπήρχε τσιμεντένια εξέδρα όπου ήταν στημένο και πίσω από το περίπτερο υπήρχε ο ανοιχτός υπόνομος. Κάποια στιγμή , εκεί μεταφέρθηκε η άδεια του Θανάση Σαμαντζή από την πλατεία, αυτή η κίνηση μεταφοράς έγινε από το Δήμο. Στον Άγιο Νικόλα το δούλεψε ο Παπαναστασίου γαμπρός του Νίκου Καλούπα και τελευταίος ο Χρήστος Λιάκος και η Κατερίνα Λιάκου . Υπάρχει ακόμα η άδεια της Ντόβα Στάμου , γυναίκα του Θόδωρου Ντόβα .(άδεια εν ενεργεία)
Μπροστά στην Εμπορική Τράπεζα υπήρχε περίπτερο του Θεοχάρη Θανάση(καταργημένη θέση).Σύμφωνα με διηγήσεις παλιών τυρναβιτων αλλά δεν μπόρεσα να εντοπίσω άλλα στοιχεία.
ο Γιώργος Σαμαντζής (1958-2022)γιος του Θανάση Σαμαντζή η Γκορτσα που είχε στην πλατεία (έγινε μεταφορά από την πλατεία στο χώρο του γυμνάσιου. Μετα τον Γιώργο Σαμαντζη την άδεια πήρε η κυρία Ευαγγελία Ταρλαη σύζυγος αναπήρου πολέμου. Με τον θάνατο της, δόθηκε δημοτική άδεια Στον Ταρλαη Κώστα.
Άδεια πώλησης τσιγάρων είχε δοθεί κι στο μπακάλικο του Ντούμτα Θωμά . Θα κάνουμε στην πορεία, ειδική αναφορά στα μπακαλο -καπηλειά του Τυρνάβου.
Περίπτερο είχε και ο Τάκης Μαχαίρας μεταξύ του μπακάλικου του Κιτσίδη και του εστιατορίου του Μαχαίρα .Τώρα κατάστημα Αγραφιώτη με τα κοτόπουλα και κατάστημα WIND-NOVA
Φίλοι συμπατριώτες η συνάντηση μας θα είναι τακτή και θα ενημερώνεστε συνεχώς . Για να έχουμε μια πλήρη εικόνα της εποχής βασίζομαι και στις δικές σας αναμνήσεις και τις πιθανές φωτογραφίες που έχετε κρυμμένες στα συρτάρια του σπιτιού σας. Μαζί θα φτιάξουμε το καλλίτερο βιβλίο με καταγεγραμμένα στοιχεία των αναμνήσεών μας από την πόλη μας που αγαπήσαμε και αγαπάμε, που ερωτευτήκαμε και γιατί όχι ,που μεθύσαμε και γλεντήσαμε.
Περιμένω στο e-mail psiras@otenet.gr φωτογραφίες και ιστορίες ,η να επικοινωνήσουμε τηλεφωνικά στο 6937147899 στέλνοντας μηνύματα η επικοινωνώντας δια ζώσης.
Σας ευχαριστώ και για την ανταπόκριση και την αγάπη που δείξατε με την πρώτη μας ανάρτηση για τις πλατείες της πόλης. Ήδη πολλά νέα στοιχεία προέκυψαν που θα ενσωματωθούν στην πληρέστερη καταγραφή για τις πλατείες, και θα παρουσιαστούν αργότερα..
