Έχει 5.000 χιλιάδες ζώα σταβλισμένα, αλλά και ζώα που βόσκουν ελεύθερα, καθώς και άλογα, που, όπως λέει, «τα αγαπάω κι έτσι ούτε τα εμπορεύομαι, ούτε τα διαπραγματεύομαι». Οι χοίροι και τα κατσίκια δεν μπορούν να μείνουν έξω τον χειμώνα, ενώ οι βίσονες είναι πάντα έξω και ανεβαίνουν για βοσκή μέχρι και σε 1.000 μέτρα υψόμετρο. Όλα τα ζώα είναι βιολογικής εκτροφής, όπως βέβαια και τα προϊόντα που παράγουν (γάλα και αλλαντικά).
Η περιφραγμένη έκταση της «Douma Vital Farm» καλύπτει 8.000 στρέμματα και περιλαμβάνει σταβλικές εγκαταστάσεις 4,5 στρεμμάτων. Για να φτάσεις μέχρι εκεί περνάς στροφές και χωματόδρομους, λοφάκια και ανηφοριές, μοναχικές πλαγιές και τοπία άγριας φύσης.
Ο Θωμάς Ντούμας μπροστά από το σπίτι της φάρμας του. Photo: Νίκος Κόκκας
Μαύροι χοίροι στις σταβλικές εγκαταστάσεις. Photo: Νίκος Κόκκας
Η είσοδος της φάρμας σηματοδοτείται με ένα κρανίο βίσονα. Ο Θωμάς στέκεται στη μέση, ευθυτενής και νευρώδης, με ένα καουμπόικο καπέλο και μπότες: αυτόματα, η ματιά σου αναζητά τους Ινδιάνους, όμως συνέρχεσαι ακαριαία. Το σπίτι είναι ένα σύμπλεγμα από έναν σωρό κτίσματα –άλλα ημιτελή, άλλα χρησιμεύουν ως αποθηκευτικοί χώροι. Ο κυρίως χώρος δείχνει εντελώς ακατέργαστος, στρωμένος με χαλιά, έχοντας τζάκι και μια μικρή κουζίνα. Φοβερή η θέα στις γύρω πλαγιές, ενώ ακούγεται και κλασική μουσική σε συνεχή υπόκρουση. Πάρα πολλά αντικείμενα τριγύρω, εντωμεταξύ: κρανία από βίσονες, φλοκάτες, σέλες.
«Το σπίτι φτιάχτηκε πριν 25 χρόνια», μας λέει ο Θωμάς, «κάποια από αυτά τα αντικείμενα έχουν χρησιμοποιηθεί για τη δουλειά, κάποια άλλα είναι πολύ παλαιότερα, ενθύμια από τη μητέρα μου και τη γιαγιά μου. Βέβαια τις κεφαλές των βισόνων, όπως και τα κέρατα, επειδή είναι σχετικά σπάνια ζώα, τα πουλάμε σε όποιους ενδιαφέρονται. Υπάρχει μια μυθολογία γύρω από τους βίσονες: έχουν συνδεθεί πολύ με την Άγρια Δύση, με τα γουέστερν και τους Ινδιάνους, οπότε υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για αυτό το ζώο». Το σπίτι λέγεται «Καταφύγιο» –όπως και όλη η περιοχή– διότι εδώ κατέφευγαν όσοι ήθελαν να κρυφτούν, ιδιαίτερα την εποχή του Εμφυλίου Πολέμου. Από εδώ πάνω βλέπεις ολόκληρη σχεδόν τη Θεσσαλία.
Ο κυρίως χώρος του σπιτιού είναι εντελώς ακατέργαστος. Photo: Νίκος Κόκκας
Οι βίσονες ήρθαν από τη Βόρεια Ντακότα. Photo: Νίκος Κόκκας
Ρωτάμε τον Θωμά αν μένει μόνιμα εδώ πάνω, μόνος του. «Ναι, μένω μόνιμα εδώ», μας απαντά, «μπορεί και να καθίσω 20 μέρες χωρίς να κατέβω στην πόλη. Επέλεξα αυτόν τον τρόπο ζωής από αγάπη για τη φύση και τις επιλογές μου τις υποστηρίζω. Από παιδί αγαπούσα τη φύση, αγαπούσα τα ζώα κι έτσι γεννήθηκε η ιδέα να δω και επιχειρηματικά αυτό το κομμάτι. Ο πατέρας μου, άλλωστε, ήταν κτηνοτρόφος και ζωέμπορος. Είχα επομένως από μικρός επαφή με το αντικείμενο. Και την αγάπησα από πολύ νωρίς αυτή τη δουλειά. Δεν κάνω τίποτα αν δεν το αγαπήσω. Και που παντρεύτηκα, αγάπησα».
Ο Θωμάς ξυπνάει στις πέντε το πρωί, χειμώνα καλοκαίρι –αν τον πιάσει η τεμπελιά, το πολύ να ξυπνήσει στις έξι. Ποιο είναι, όμως, το πρόγραμμά του; «Πίνω δύο ώρες καφέ ακούγοντας μουσική», μας λέει. «Πάντα Τρίτο Πρόγραμμα και τους ευχαριστώ που υπάρχουν, όπως ευχαριστώ και την ΕΡΤ γενικά, που έχει βγάλει όλα αυτά τα διαδικτυακά ραδιόφωνα με την τζαζ και την κλασική μουσική. Μετά πάω για πόλεμο».
Οι βίσονες βόσκουν ελεύθεροι, έξω από τη φάρμα. Photo: Douma Vital Farm
Η φάρμα παράγει βιολογικά αλλαντικά και γάλα. Photo: Douma Vital Farm
Δηλαδή; «Κοιτάμε πού υπάρχει ανάγκη να υποστηρίξουμε τα κοπάδια. Θα είναι στους βίσονες; Θα πάω στους βίσονες. Θα είναι στα κατσίκια; Θα πάω στα κατσίκια. Θα είναι στους χοίρους; Θα πάω στους χοίρους. Η εκτατική μορφή κτηνοτροφίας που υπηρετούμε, συνεπάγεται μια σειρά προβλημάτων. Οι μαύροι χοίροι, λ.χ., κάνουν τρύπες στους φράχτες –και από εκεί μπορεί να φύγουν και τα κατσίκια. Δημιουργείται κίνδυνος λοιπόν να τα αρπάξουν οι λύκοι. Έχει πάρα πολλούς λύκους εδώ».
Δεν φοβάται, όμως, να κυκλοφορεί ολημερίς και ολονυχτίς με τους λύκους τριγύρω; «Δεν φοβάμαι, διότι έχω μάθει στη ζωή μου εδώ πάνω να σέβομαι κι έτσι να με σέβονται. Ο λύκος δεν επιτίθεται στον άνθρωπο, εκτός κι αν έχει γεννήσει και πας να του πάρεις, να του πειράξεις τα κουλούκια του (κουτάβια)». Η καθημερινότητα του Θωμά δεν ορίζεται από ωράριο. Σε μια μέρα χωρίς προβλήματα θα επιστρέψει στο σπίτι το μεσημέρι. Αλλά, αν οι βίσονες έχουν σπάσει τους φράχτες κι έχουν ανέβει στα ορεινά και πρέπει να τους μαζέψει, μπορεί να γυρίσει και σε 24 ώρες. Τις οποίες θα περάσει μαζί με τους συνεργάτες του στα βουνά, οποιαδήποτε εποχή του χρόνου.
Κρανία βισόνων που χρησιμοποιούνται ως διακοσμητικά. Photo: Νίκος Κόκκας
«Δεν υπάρχει άλλος τρόπος», λέει, «τα ζώα πρέπει να τα επιστρέψω στις συγκεκριμένες εκτάσεις όπου εκτρέφονται. Οι βίσονες είναι απρόβλεπτα και άγρια ζώα, ιδιαίτερα όταν ζευγαρώνουν και όταν γεννάνε. Έχουν ύψος γύρω στα 2 μέτρα και το βάρος τους μπορεί να ξεπεράσει τον έναν τόνο. Και μπορούν να διασχίσουν μεγάλες αποστάσεις: κάποτε είχαν φθάσει μέχρι την Κοζάνη, όπου τα βρήκαμε και τα φέραμε πίσω».
Το καλοκαίρι οι βίσονες υποφέρουν από τη ζέστη. Τα ζώα αυτά, από τη φύση τους, ανέβαιναν το καλοκαίρι στη Βόρεια Ντακότα και τον χειμώνα κατέβαιναν στο Μεξικό. Τώρα, όμως, βρίσκονται εγκλωβισμένοι. Και το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να φτάσουν μέχρι τα 1.000-1.200 μέτρα υψόμετρο, για να βρουν δροσιά. «Αν σπάσουν οι βίσονες τους φράχτες, μπορεί να φτάσουν και στον Όλυμπο», τονίζει ο Θωμάς. «Πρόγραμμα λοιπόν δεν υπάρχει», προσθέτει, «όλα γίνονται σύμφωνα με τις ανάγκες που έχει το κτήμα, το πόσο θα μείνουμε έξω ή το πού θα πάμε».
Η φάρμα διατηρεί και εστιατόριο στη Λάρισα. Photo: Νίκος Κόκκας
Το εστιατόριο σερβίρει πιάτα με κρέας βίσονα και μαύρου χοίρου. Photo: Νίκος Κόκκας
Ο Θωμάς ζει τη ζωή του με βάση τρεις άξονες: την ελευθερία, το να κάνει μόνο ό,τι αγαπάει και την αυθεντικότητα. Η πληθωρική του προσωπικότητα παράγει συνεχώς νέες δράσεις και η κόρη του Βίκυ Ντούμα είναι το επιχειρηματικό του alter ego.
Η Βίκυ τρέχει το οικογενειακό εστιατόριο «Douma Vital Farm» στη Λάρισα και ασχολείται με την παραγωγή, την τυποποίηση και τη διάθεση των αλλαντικών που παράγει η φάρμα: λουκάνικα μαύρου χοίρου με ροζ πιπέρι και ελαιόλαδο, σαλάμι καπνιστό μαύρου χοίρου με πράσινο πιπέρι, σινάπι και ελαιόλαδο, σαλάμι μαύρου χοίρου για παιδιά με ελαιόλαδο, φιλέτο, μπούτι και μπριζόλα μαύρου χοίρου καπνισμένα σε φυσικό ξύλο οξιάς και λουκάνικα βίσονα με μυρωδικά. Όλα αυτά τα εξαιρετικά ντελικατέσεν μπορείτε να τα αγοράσετε στο εστιατόριο, όπου θα δοκιμάσετε βέβαια και ευρηματικά πιάτα με κρέας βίσονα και μαύρου χοίρου.
