Μια συνάντηση με τον συγγραφέα Δημήτρη Βλαχοπάνο για το Ολοκαύτωμα
Όταν μαθητές και εκπαιδευτικοί συναντούν την ιστορία του Ολοκαυτώματος στη συζήτηση με έναν συγγραφέα… Με τον Δημήτρη Βλαχοπάνο, στη Βιβλιοθήκη του 5ου Γυμνασίου Λάρισας…
Κοπέλες του ‘Αουσβιτς/Του Νταχάου κοπέλες/Μην είδατε την αγάπη μου
Κοπέλες του Μαουτχάουζεν/Κοπέλες του Μπέλσεν/Μην είδατε την αγάπη μου
Την είδαμε στην παγερή πλατεία/Μ’ ένα αριθμό στο άσπρο της το χέρι
Με κίτρινο άστρο στην καρδιά…
Εικόνες…Εικόνες…Εικόνες… Και λόγια για μια ανείπωτη τραγωδία που περίμενε τα εκατομμύρια Εβραίων… Για μια θηριωδία, ένα έγκλημα, μέσω του οποίου συνθλίφτηκε η οντολογική έννοια του ανθρώπου… Και μετά το βίντεο, σιγή…
Αντί η παραγγελία ενός λεπτού σιγή από τον παρουσιαστή-συγγραφέα, η σιγή έρχεται αυθόρμητα για να φύγει ο κόμπος από τον λαιμό, για να δημιουργήσεις εικόνες μέσα από την εικόνα, για να δεις σε ποια πλευρά της Ιστορίας θα καθίσεις… Για να σκεφτείς και ποια είναι η Ιστορία…
Πώς προσεγγίζεται λοιπόν διδακτικά για τους μαθητές το Ολοκαύτωμα των Εβραίων(και μαζί μ’ αυτό η εξόντωση από τους Ναζί ομοφυλόφιλων, Ρομά, ατόμων με αναπηρία, κομμουνιστών), μια τραυματική ιστορική περίοδος; Πώς προσεγγίζεται διδακτικά η αναπαράσταση του ανείπωτου βιώματος του ολοκαυτώματος των θυμάτων, αλλά και πώς διδάσκεται η δολοφονική εκτροπή του δυτικού πολιτισμού με την απάνθρωπη συμπεριφορά που δεν σέβεται ως και αυτήν την ανθρώπινη ύπαρξη;
Και ποια η σχέση της διδασκαλίας για τον αγώνα της μνήμης ενάντια στη λήθη με αυτό που συμβαίνει πραγματικά σήμερα; Σήμερα που ζούμε την επανεμφάνιση του ναζισμού, σήμερα που γεννιούνται άλλες θηριωδίες;
Μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να προσεγγιστούν διδακτικά τα ολοκαυτώματα, είχαμε εκπαιδευτικοί και μαθητές του προγράμματος «Δημοκρατία και Εκπαίδευση: Εχθρός της Δημοκρατίας ο Ναζισμός», του 5ου Λυκείου και 5ου Γυμνασίου Λάρισας, μέσω της συνάντησης και αλληλεπίδρασης με τον πολυγραφότατο συγγραφέα Δημήτρη Βλαχοπάνο, από το Μαρτυρικό χωριό Κομμένο της Άρτας. Ενός συγγραφέα με χάρισμα στην παρουσίαση, όντας φιλόλογος. Ενός συγγραφέα που κουβαλά τη συλλογική μνήμη του χωριού του, με 317 θύματα της ναζιστικής θηριωδίας μέσα σε τρεις ώρες, από τα οποία τα 97 μικρά παιδιά, την επομένη του πανηγυριού του Δεκαπενταύγουστου του 1943.
Με αναφορά στο βιβλίο του, «Ισαάκ Μιζάν-αριθμός βραχίονα 182641», συζητήσαμε μαθητές, εκπαιδευτικοί, συγγραφέας, για το ολοκαύτωμα των Εβραίων. Ένα ολοκαύτωμα που δεν έχει προηγούμενο ως προς τη σύλληψη, τη μέθοδο και την εκτέλεση. Μια μεθόδευση, ένα σχέδιο αξιωματικών των SS και του Ναζιστικού Κόμματος της Γερμανίας που είχε τον τίτλο “Τελική Λύση”.
Μέσα από το οδοιπορικό του Ισαάκ Μιζάν, υπαρκτού προσώπου (1927-28 Μαΐου 2021), Εβραίου από την Άρτα, ο οποίος επέζησε βιώνοντας όλη τη φρίκη της ναζιστικής κτηνωδίας στα στρατόπεδα ομήρων Άουσβιτς – Μπιρκενάου, Μπέργκεν – Μπέλζε, αισθανθήκαμε τη φρίκη της κοινής τραγικής πορείας εκατομμυρίων Εβραίων, μιας κτηνωδίας του ναζισμού που κάνει την ιστορία να ντρέπεται για τον άνθρωπο και τον πολιτισμό του.
Στη συνάντηση πήραν μέρος οι εκπαιδευτικοί του προγράμματος: Αρχοντία Γιαννακάκη (από το Λύκειο), συντονίστρια του προγράμματος, Ζωή Δεληζώνα, Αποστολία Καρρά, Καλυψώ Μπούμπα, Εύα Μωυσιάδου (από το Γυμνάσιο).
Τι πήραμε από αυτή τη συζήτηση:
Μηνύματα για την ευαισθητοποίηση των νέων σε περιπτώσεις απάνθρωπης συμπεριφοράς ή αδιαφορίας προς αυτήν…
Μηνύματα για την καλλιέργεια της κριτικής αντίληψης για το πώς γράφεται (πώς κατασκευάζεται δυστυχώς) και μεταδίδεται ή αποκρύπτεται η Ιστορία…
Μηνύματα για τη συνειδητοποίηση ότι το Ολοκαύτωμα, δεν υπήρξε τυχαίο γεγονός…
Μηνύματα για τη συνειδητοποίηση πως τα Ολοκαυτώματα των εκατοντάδων μαρτυρικών τόπων δεν ήταν αντίποινα…
Μηνύματα για το πόσο οι μαθητές ανταποκρίνονται στην άτυπη εκπαίδευση και σε τέτοιου είδους δράσεις για τη διδασκαλία της Ιστορίας.
Εντυπωσιακό το, με πόσον ενθουσιασμό οι μαθητές ζήτησαν βιβλία από τον συγγραφέα να τα διαβάσουν…
Ερχόμενοι στο τώρα, δεν μπορέσαμε να αποφύγουμε τη διαπίστωση και να μην διαμαρτυρηθούμε: Δεν μπορεί εγκλήματα να εκλογικεύονται, να δικαιολογούνται ή να αγνοούνται.
Ερχόμενοι στο τώρα, σε μια νέα γενοκτονία που εξελίσσεται, αυτή των Παλαιστινίων, το μήνυμα-σύνθημα «Ποτέ ξανά», που αβίαστα βγαίνει από τα χείλη μας, δυστυχώς καθίσταται ειρωνικό και υποκριτικό σαν μάθημα και συμπέρασμα!
Ο κ. Δημήτρης Βλαχοπάνος, έχει κυκλοφορήσει 15 βιβλία (5 ποιητικές συλλογές και 7 μυθιστορήματα, μια συλλογή διηγημάτων και δύο χρονικά) και είναι ένας εκ των ιδρυτών του Όμιλος Μελέτης Ολοκαυτώματος Κομμένου.
Η συνάντηση μαζί του δρομολογήθηκε από τα Καλάβρυτα, όταν τα δύο σχολεία ταξίδεψαν ως αυτή τη μαρτυρική πόλη, για να πάρουν μέρος, με την κοινή χορωδία του προγράμματος, στις εκδηλώσεις μνήμης για τα 80 χρόνια από το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων και να ακολουθήσουν όλο το τελετουργικό που είχε ετοιμάσει ο Δήμος. Ο συγγραφέας Δημήτρης Βλαχοπάνος, σε εκείνη τη συνάντηση, εντυπωσιάστηκε από την ενασχόληση των παιδιών με την τοπική ιστορία, τα ολοκαυτώματα των μαρτυρικών χωριών, τις έννοιες όπως ο ναζισμός και ο φασισμός, καθώς και για τη μουσική τους παιδεία.
