Η ομιλία του δημάρχου Τυρνάβου στη γενική συνέλευση της ΕΔΕΥΑ που διεξάγεται στα Χανιά
Οι δυνάμεις της λαϊκής συσπείρωσης, έχοντας σταθερή τοποθέτηση για την κατοχύρωση του νερού ως κοινωνικό αγαθό, πιστεύουμε ότι οι αγώνες μας πρέπει να δυναμώσουν, ιδιαίτερα τώρα που η κυβέρνηση παίρνει νέα μέτρα για την παραπέρα εμπορευματοποίηση του νερού. Σε αυτή την κατεύθυνση καλούμε σε αγωνιστική συμπόρευση, πιστεύουμε ότι η εκπροσώπηση μας στο ΔΣ της ΕΔΕΥΑ θα έχει καθοριστική σημασία για τον προσανατολισμό και το δυνάμωμα των αγώνων που έχουμε μπροστά μας και σας καλούμε να μας ψηφίσετε.
Αγαπητοί φίλοι και φίλες, η αλήθεια είναι ότι σήμερα το νερό είναι εμπόρευμα και όχι κοινωνικό αγαθό. Το ξέρουμε όλοι πολύ καλά όταν ανοίγουμε τον λογαριασμό, το γνωρίζει όλος ο κόσμος αυτός που σε περιοχές της χώρας μας πληρώνει μεγάλα ποσά κάθε μήνα για να αγοράζει εμφιαλωμένο νερό. Και αυτό συμβαίνει σήμερα που υπάρχει κρατικός, δημόσιος έλεγχος και οι επιχειρήσεις ύδρευσης είναι κρατικές και δημοτικές. Και αυτό συμβαίνει γιατί το σημερινό κράτος και όλες οι κυβερνήσεις του, υπηρετούν τα συμφέροντα των μεγάλων ομίλων, του κεφαλαίου και όχι της κοινωνίας.
Η προσπάθεια για την παραπέρα εμπορευματοποίηση του νερού αλλά και των υπηρεσιών αποχέτευσης είναι ένα κομμάτι του πάζλ της πολιτικής που προωθείται από την Ευρωπαϊκή ένωση, την κυβέρνηση της ΝΔ και τα κόμματα του ΣΥΡΙΖΑ, του ΠΑΣΟΚ, όλους αυτούς που «πίνουν νερό» στο όνομα της επιχειρηματικότητας, της ιδιωτικής πρωτοβουλίας κλπ. Η απειλή να μετατραπεί το νερό σε όλο και πιο ακριβό εμπόρευμα δεν εμφανίστηκε τώρα για πρώτη φορά με την κυβέρνηση Μητσοτάκη, αλλά δεκαετίες πριν και οι προηγούμενες κυβερνήσεις είχαν πάρει μέτρα σε αυτή την κατεύθυνση.
Οι ΔΕΥΑ, από τη φύση τους αλλά και στα πλαίσια αυτής της πολιτικής που γίνεται ολοένα και πιο αντιλαϊκή, όπου νομοθετούνται και επιβάλλονται κανόνες τιμολόγησης νερού, μετατρέπονται σε πλήρως ανταποδοτικές επιχειρήσεις ενώ σχεδιάζεται και η εκχώρηση τους σε ιδιώτες. Δηλαδή, δεν χρηματοδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό και το βάρος της λειτουργίας, της μισθοδοσίας των εργαζομένων, της συντήρησης – εκσυγχρονισμού των υφιστάμενων εγκαταστάσεων ύδρευσης και αποχέτευσης τα σηκώνει αποκλειστικά η τσέπη του λαϊκού νοικοκυριού.
Επιβάλλεται η ανάκτηση του κόστους ύδρευσης – αποχέτευσης, η ανάκτηση κόστους κεφαλαίου και η είσπραξη του περιβαλλοντικού τέλους.
Η κατεύθυνση των “πράσινων επενδύσεων” σε ολόκληρο τον κόσμο, το Green New Deal, η “Πράσινη Κοινωνική Συμφωνία”, όχι απλά δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα, αλλά στην πραγματικότητα τα επιδεινώνουν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι πως – με πρόσχημα και τον δήθεν “περιορισμό της σπατάλης” – η Οδηγία – Πλαίσιο της ΕΕ του 2000 “για το νερό” και οι μετέπειτα Οδηγίες που την εξειδικεύουν, εμπορευματοποιεί περαιτέρω το νερό, αυξάνει το κόστος του για το λαό και προωθεί ιδιωτικές επενδύσεις στον κλάδο.
Η Οδηγία της ΕΕ οριοθετεί τη βασική κατεύθυνση της εμπορευματοποίησης του νερού και της επιχειρηματικής λειτουργίας των υπηρεσιών ύδρευσης – αποχέτευσης, χωρίς να προκρίνει την ιδιωτική, την κρατική, τη δημοτική ή τη μεικτή ιδιοκτησία των επιχειρήσεων. Θέτει σε προτεραιότητα την εξοικονόμηση της ζήτησης του νερού, σε αντιπαράθεση με τη μεγιστοποίηση της δυνατότητας προσφοράς του σε κάθε υδατικό διαμέρισμα. Η Ελληνική νομοθεσία εναρμονίστηκε ήδη από το 2003 και στα πλαίσια αυτά, επιβάλλει αντιλαϊκή πολιτική τιμολόγησης του νερού, διαμορφώνει το πλαίσιο πλήρους εμπορευματοποίησής του.
Επίσης, εστιάζει στη λεγόμενη «ανάκτηση του περιβαλλοντικού κόστους» και αυτό οδηγεί στην ενιαία τιμολόγηση για κάθε χρήση και στην αύξηση της τιμής όταν αυξάνεται η κατανάλωση.
Αντιπαραθέτει τεχνητά την προτεραιότητα της χρήσης νερού για ύδρευση, με τις χρήσεις του νερού σε κλάδους της παραγωγής, όπως των τροφίμων και της Ενέργειας, δηλαδή σε κλάδους εξίσου απαραίτητους για την κάλυψη των κοινωνικών αναγκών. Στην πραγματικότητα, με τον μανδύα της προστασίας του υδάτινου περιβάλλοντος και της καλής κατάστασης των υδατικών σωμάτων, μεθοδεύεται η αύξηση της τιμολόγησης του νερού, ιδιαίτερα στον αγροτικό τομέα και στη λαϊκή κατανάλωση στις πόλεις.
Την ίδια ώρα, έργα ζωτικής σημασίας για την προστασία της ζωής και της περιουσίας των κατοίκων της περιοχής μας που αφορούν την κατασκευή δικτύων αποχέτευσης ομβρίων και αντιπλημμυρικής προστασίας δεν χρηματοδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό και δεν είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση από ευρωπαϊκά προγράμματα γιατί δεν παράγουν έσοδα, δηλαδή κέρδος. Αυτήν την πολιτική ακολουθεί σήμερα η ΝΔ όπως και όλες οι μέχρι σήμερα κυβερνήσεις, αλλά και οι δυνάμεις τους σε δήμους και περιφέρειες παρά τις όποιες φραστικές αντεγκλήσεις ή και διαφορετικούς τρόπους εμπορευματοποίησης.
Βρισκόμαστε μπροστά σε πολύ σοβαρές εξελίξεις:
Σε αυτήν την αντιδραστική αλυσίδα, λοιπόν, ήρθε να προσθέσει νέους κρίκους η σημερινή κυβέρνηση, με τον νέο νόμο που συγκροτεί Ρυθμιστική Αρχή για το Νερό (ν.5037/2023). Ο νέος αντιδραστικός νόμος της ΝΔ στοχεύει στην πιο αποτελεσματική εφαρμογή της κοινοτικής Οδηγίας για την πλήρη εμπορευματοποίηση του νερού.
Πολύ πριν από την ψήφιση του νόμου, βουλευτές της ΝΔ δήλωναν ότι η τιμή του νερού πρέπει να γίνει φόβητρο για να περιοριστεί η σπατάλη του. Και έτσι υλοποιούνται οι κατευθύνσεις της ΕΕ και των κυβερνήσεων διαχρονικά και όπως αναφέρεται «Σκοπός του παρόντος νόμου είναι η ενσωμάτωση στην Ελληνική νομοθεσία της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου…».
Από φέτος μπήκε σε εφαρμογή ο νόμος, που θα καθορίζει και θα ελέγχει την τιμολογιακή πολιτική των ΔΕΥΑ, θα τις πιστοποιεί, θα αξιολογεί τη διαχειριστική τους επάρκεια, θα τους επιβάλλει υπέρογκα πρόστιμα. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με τις σχεδιαζόμενες συγχωνεύσεις θα δημιουργήσουν μια εκρηκτική κατάσταση που θα αλλάξει προς το χειρότερο την κατάσταση στη λειτουργία των ΔΕΥΑ στην ύδρευση και την αποχέτευση.
Αποτέλεσμα όλων αυτών των σχεδιασμών θα είναι η εκτόξευση της τιμής του νερού αλλά και των υπηρεσιών αποχέτευσης.
Έχουμε συγκεντρώσει πικρή πείρα από τις τεράστιες αυξήσεις της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος, τα χρηματιστήρια ενέργειας κλπ στα οποία η Ρ.Α.Ε έχει τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Τα ολέθρια αποτελέσματα της απαξίωσης και στη συνέχεια της εκχώρησης στους ιδιώτες τα έχουμε βιώσει με τον πιο οδυνηρό τρόπο σε μια σειρά από τομείς, όπως για παράδειγμα στους σιδηρόδρομους με τα τραγικά αποτελέσματα, στην ενέργεια όπου πληρώνουμε το ρεύμα «χρυσάφι» και δεν πρέπει να επιτρέψουμε τέτοιες εξελίξεις και στο νερό, που αποτελεί το σημαντικότερο αγαθό.
Στόχος τους είναι οι πολλοί να βάζουν όλο και πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη για να μεγαλώνει η κερδοφορία των λίγων. Κανένα μέτρο δεν έχει ληφθεί από την κυβέρνηση για την στήριξη των ΔΕΥΑ λόγω της τεράστιας αύξησης του ενεργειακού κόστους, που τις οδηγεί σε οικονομική ασφυξία, μάλιστα τα χρέη που δημιουργούνται τα χρησιμοποιεί για να προωθήσει τις αντιδραστικές αυτές αλλαγές και πιέζει έτσι ώστε αυτό το κόστος να φορτωθεί στις πλάτες των φτωχών εργατικών – λαϊκών στρωμάτων με την αύξηση στην τιμή του νερού και τις υπηρεσίες που παρέχονται.
Ακόμα χειρότερη κατάσταση θα διαμορφωθεί και για τους εργαζόμενους των ΔΕΥΑ, όπου θα αυξηθεί η εντατικοποίηση της εργασίας και οι σχετικοί κίνδυνοι, θα χτυπηθούν οι εργασιακές σχέσεις. Ήδη, λόγω της μεγάλης έλλειψης προσωπικού, μια σειρά από λειτουργίες και εργασίες περνάνε στους ιδιώτες εργολάβους και σε διάφορες εταιρείες και αυτό θα ενταθεί με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο.
Με ευθύνη της κυβέρνησης της σημερινής αλλα και της προηγούμενης, δεν εγκρίνονται οι προσλήψεις μόνιμου προσωπικού που διεκδικούν οι ΔΕΥΑ, ακριβώς γιατί υπάρχουν αυτοί οι σχεδιασμοί που φέρνει το νομοσχέδιο, στους οποίους δεν χωρούν εργαζόμενοι με μόνιμη – σταθερή δουλειά και πλήρη δικαιώματα.
Σχετικά με τους σχεδιασμούς για συγχωνεύσεις, είτε συγκροτηθούν περιφερειακές ΔΕΥΑ όπως ενημερώνει η κυβέρνηση, είτε σε επίπεδο νομού κλπ, ο στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα μεγαλύτερο αντικείμενο – πεδίο στο οποίο οι διάφοροι εργολάβοι θα μπορούν να ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα και να εξασφαλίζουν ακόμα μεγαλύτερα κέρδη.
Οι εξελίξεις αυτές είναι απολύτως αρνητικές, θα οδηγήσουν σε εκτόξευση της τιμής του νερού και των άλλων υπηρεσιών, θα οδηγήσουν σε χαμηλότερης ποιότητας νερό, υπηρεσίες, έργα, σε διάλυση των εργασιακών σχέσεων. Χρειάζεται συνεχής ετοιμότητα και να μην υπάρχει κανένας εφησυχασμός. Τα όσα λέγονται για εθελοντικές συνενώσεις ΔΕΥΑ και η σχετική συζήτηση δε βοηθούν στους αγώνες και τις διεκδικήσεις μας, αντίθετα βοηθούν την κυβέρνηση για να προχωρήσει τους σχεδιασμούς της. Αυτή την ώρα πρέπει να πούμε ένα μεγάλο όχι και να μην επιτρέψουμε την παραπέρα εμπορευματοποίηση του νερού.
Να ενημερώσουμε όλο τον κόσμο, σε κάθε δήμο σε όλη την Ελλάδα και να οργανώσουμε τις κινητοποιήσεις μας για να διεκδικήσουμε:
– Να μην συγχωνευθούν οι ΔΕΥΑ, κατάργηση του νέου νόμου και όλου του πλαισίου εφαρμογής της κοινοτικής οδηγίας για το νερό και της σχετικής επιχειρηματικής δραστηριότητας.
– Φτηνό, ελεγμένο, ποιοτικό νερό για τον λαό, με άμεση μείωση των τιμολογίων κατά 30% σε ανέργους, χαμηλόμισθους, χαμηλοσυνταξιούχους.
– Την άμεση πρόσληψη μόνιμου προσωπικού όλων των ειδικοτήτων και την χρηματοδότηση τους από τον κρατικό προϋπολογισμό
– Να δοθεί έκτακτη οικονομική ενίσχυση η οποία θα καλύπτει την οικονομική επιβάρυνση των ΔΕΥΑ από τη αύξηση του ενεργειακού τους κόστους, από τον Σεπτέμβριο του 2021 έως σήμερα. Να καταργηθεί η ρήτρα αναπροσαρμογής και να ενταχθούν οι Δ.Ε.Υ.Α. στους δικαιούχους μειωμένου ΕΤΜΕΑΡ για να αντιμετωπισθεί από τις Δ.Ε.Υ.Α. η αύξηση της τιμής του ρεύματος. Να μην πληρώσουν οι δημότες τις αυξήσεις αυτές.
– Την κατάργηση του νομοθετικού πλαισίου εφαρμογής των Οδηγιών της Ε.Ε. για το νερό και της σχετικής επιχειρηματικής δραστηριότητας. Τη συνταγματική κατοχύρωση ότι το νερό αποτελεί δημόσιο αγαθό και δεν ιδιωτικοποιείται, όχι στην εμπορευματοποίηση του νερού και των άλλων υπηρεσιών για το λαό, όχι στη λογική της ανταποδοτικότητας.
– Την κατάργηση του ΦΠΑ στη τιμή του νερού.
– Χρηματοδότηση από κοινοτικούς και εθνικούς πόρους για την κατασκευή έργων ύδρευσης – αποχέτευσης και αντιπλημμυρικής προστασίας, άμεση υλοποίηση και ολοκλήρωση των αναγκαίων έργων υποδομής, χωρίς ΣΔΙΤ και συμβάσεις παραχώρησης.
