Συμπληρώνονται σήμερα 203 χρόνια από την Επανάσταση του 1821, το μεγαλύτερο ιστορικό γεγονός της Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας. Το ξέσπασμα της επανάστασης που οδήγησε στη δημιουργία του ελληνικού κράτους ύστερα από έναν εννιάχρονο επικό αγώνα εναντίον αντίπαλου, ασύγκριτα ισχυρότερου.
Ο Αγώνας του ’21 προετοιμάστηκε μεθοδικά ύστερα από προηγούμενα αποτυχημένα κινήματα που πνίγηκαν στο αίμα από τους Οθωμανούς και στηρίχτηκε στη βούληση και στην πίστη φωτισμένων πατριωτών Ελλήνων. Βέβαια η λογική έλεγε ότι οποιαδήποτε προσπάθεια εξέγερσης απέναντι στην πανίσχυρη Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν εκ των προτέρων καταδικασμένη σε αποτυχία, όπως άλλωστε είχε γίνει και στο παρελθόν. Η σύγκριση των αριθμητικών και ποσοτικών δεδομένων σε ανθρώπους, όπλα και εφόδια μεταξύ των δύο αντιμαχόμενων πλευρών ήταν συντριπτική υπέρ των Τούρκων. Το εκπληκτικό που άφησε άφωνους τους ξένους παρατηρητές, ήταν πως κατόρθωσε η ελληνική ψυχή να παραμείνει αδούλωτη για τετρακόσια χρόνια και όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου, να ξεσηκωθεί και να διεκδικήσει τα δίκαιά της.
Η αλήθεια είναι πως οι Έλληνες ηττήθηκαν αλλά δεν αποδέχθηκαν ποτέ την ήττα. Το ρόλο να κρατήσουν άσβεστη τη σπίθα της Λευτεριάς, τον ανέλαβαν κάποιοι αφανείς ήρωες με την καλλιέργεια της γλώσσας και της εθνικής συνείδησης. Έτσι ο Ρήγας Φεραίος, οι Έλληνες διαφωτιστές του εξωτερικού και η Φιλική Εταιρία βρήκαν πρόσφορο έδαφος για να ριζώσει και να βλαστήσει ο σπόρος της Ελευθερίας στους υπόδουλους Έλληνες.
Αυτό που θα μπορούσε να τονιστεί είναι ότι οι Έλληνες της Διασποράς δημιούργησαν ένα κίνημα φιλελληνισμού που στήριξε ηθικά, οικονομικά και ουσιαστικά την Επανάσταση. Πολλοί ισχυρίσθηκαν ότι οι Έλληνες διανοούμενοι αντέγραψαν τους Ευρωπαίους Διαφωτιστές, παραγνωρίζοντας το γεγονός ότι η αντιγραφή δεν οδηγεί σε Επαναστάσεις και δημιουργία Εθνών αν δεν υπάρχουν ισχυρά εσωτερικά ερείσματα.
Σίγουρα οι Έλληνες εμπνεύστηκαν από επαναστάσεις όπως η Αμερικανική και η Γαλλική, αλλά ταυτόχρονα ενέπνευσαν άλλους λαούς να αποτινάξουν τους ζυγούς και να διεκδικήσουν την αυτοδιάθεσή τους. Δε θα πρέπει να παραβλεφθεί το γεγονός πως η Ευρώπη, οι Μεγάλες Δυνάμεις της Ιεράς Συμμαχίας ήταν εχθρικές γενικότερα απέναντι στα επαναστατικά κινήματα που θα μπορούσαν να ξεσηκώσουν τους υπόδουλους λαούς και να διαλύσουν τις Αυτοκρατορίες. Οι Έλληνες όμως τόλμησαν να αμφισβητήσουν το συντηρητισμό που επικρατούσε τότε στην Ευρώπη, με καθεστώτα φοβικά και συνάμα εχθρικά στις αλλαγές, με λαούς και κοινωνίες που διψούσαν για περισσότερη δημοκρατία, για μεγαλύτερο σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα.
Ο αγώνας των Ελλήνων απέδειξε ότι η πίστη στην ελευθερία, η αγωνιστικότητα και η ισχυρή θέληση ενός λαού μπορούν να αλλάξουν την ιστορική του μοίρα. Το έχουμε δει στο παρελθόν. Το βλέπουμε να συμβαίνει και στις μέρες μας, στη σημερινή εποχή, στην ίδια μας τη γειτονιά. Σήμερα εκατομμύρια άνθρωποι ξεσηκώνονται και πάλι, και διεκδικούν την ελευθερία τους, την πραγματική δημοκρατία, το δικαίωμά τους σε μια καλύτερη ζωή.
Και η ελευθερία πάντα, σε κάθε εποχή και σε κάθε της έκφανση, «θέλει αρετήν και τόλμην», όπως έγραψε ο Ανδρέας Κάλβος.
