Ορισμένες τοποθεσίες, όπως το νησί της Δήλου, έχουν ήδη δομικές ζημιές λόγω των αυξημένων πλημμυρών.
Πάνω από τις μισές ιστορικές τοποθεσίες που βρίσκονται κατά μήκος της ακτογραμμής της Τουρκίας και της Ελλάδας διατρέχουν «πολύ υψηλό» ή «υψηλό» κίνδυνο να βρεθούν κάτω από το νερό μέχρι το τέλος του αιώνα καθώς ανεβαίνουν τα επίπεδα της θάλασσας, σύμφωνα με νέα έρευνα.
Η παγκόσμια στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει καθώς η υπερθέρμανση του πλανήτη προκαλεί την τήξη περισσότερων παγετώνων. Ορισμένες τοποθεσίες, όπως το νησί της Δήλου κοντά στη Μύκονο, έχουν ήδη δομικές ζημιές λόγω των αυξημένων πλημμυρών. Αυτό το μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO ήταν ένα από τα σημαντικότερα θρησκευτικά ιερά στον ελληνικό και ρωμαϊκό κόσμο.
Πάνω από το ένα τρίτο των ιστορικών τοποθεσιών του Αιγαίου απειλούνται από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας Η μελέτη διεξήχθη από τον γεωεπιστήμονα Enes Zengin από το Τμήμα Πολεοδομικού και Περιφερειακού Σχεδιασμού του Πανεπιστημίου Dumlupınar χρησιμοποιώντας δεδομένα από την τεχνική έκθεση για την άνοδο της στάθμης της θάλασσας το 2022 από την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών των ΗΠΑ.
Ο Zengin δημιούργησε «χάρτες κινδύνου πλημμύρας» για πέντε διαφορετικά σενάρια με κατηγορίες κινδύνου που ποικίλλουν από πολύ υψηλό έως πολύ χαμηλό, σύμφωνα με τις παγκόσμιες και τοπικές προβλέψεις για την άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
Η μελέτη αξιολόγησε την ευπάθεια 464 ιστορικών τοποθεσιών κατά μήκος των ακτών της Ανατολικής Μεσογείου της Τουρκίας και της Ελλάδας. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι 147 αρχαιολογικοί χώροι, κάστρα, φρούρια, πύργοι, γέφυρες, νεκροπόλεις ή ερείπια κατά μήκος της ακτογραμμής θα βρίσκονται σε κάποιο επίπεδο κινδύνου τα επόμενα 50 χρόνια – ακόμη και στο καλύτερο σενάριο. Από τις 464 τοποθεσίες που αναλύθηκαν, οι 34 θεωρούνται ότι διατρέχουν «πολύ υψηλό» κίνδυνο, 19 σε «υψηλό» κίνδυνο και 27 σε «μεσαίο» κίνδυνο.
Οι πιο απειλούμενες τοποθεσίες στην Τουρκία είναι οι αρχαίες πόλεις Κνίδος, Καϋνός, στη νότια επαρχία Muğla, και το αρχαίο λιμάνι Ελαια στη δυτική επαρχία της Σμύρνης. Αυτές οι τοποθεσίες θα μπορούσαν να εξαφανιστούν υποβρύχια εν μέρει ή εντελώς μέχρι το τέλος του αιώνα, ακόμη και με μόλις ένα μέτρο άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Η έρευνα διαπίστωσε ότι ένα σενάριο που περιλαμβάνει τρία μέτρα ανόδου της στάθμης της θάλασσας θα έθετε σε κίνδυνο πολλές ακόμη τοποθεσίες, όπως το λιμάνι της Εφέσου, τη Μίλητο, το Κάστρο Güvercinada στο Αϊδίνι και τις αρχαίες πόλεις Όλυμπος και Πάταρα στην Αττάλεια.
Στην Ελλάδα, οι αρχαίες πόλεις Σίσσι, Παυλοπέτρι και Λοκρίδα θεωρούνταν ότι διατρέχουν «πολύ υψηλό» κίνδυνο.
Αν και αυτά τα αποτελέσματα είναι ανησυχητικά, η μελέτη υπογραμμίζει ότι 317 τοποθεσίες βρέθηκαν να είναι ασφαλείς από πλημμύρα ακόμη και στο χειρότερο σενάριο ανόδου της στάθμης της θάλασσας κατά πέντε μέτρα.
«Για να διαφυλαχθεί η κοινή πολιτιστική κληρονομιά της ανθρωπότητας, είναι επιτακτική ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα στην εφαρμογή αυτών των μελετών σε περιοχές υψηλού κινδύνου το συντομότερο δυνατό», καταλήγει ο Zengin. «Είναι απαραίτητη η ταχεία δράση για τον μετριασμό πιθανών απειλών όπως είναι οι φυσικές καταστροφές, οι ανθρώπινες δραστηριότητες και άλλοι παράγοντες που μπορεί να θέτουν σε κίνδυνο τους πόρους της πολιτιστικής κληρονομιάς». Πηγή
