Το ένα μετά το άλλο «μετακινούνται» τα χρονοδιαγράμματα για την έναρξη των έργων αποκατάστασης του σιδηροδρόμου και του οδικού δικτύου στη Θεσσαλία, ενώ και σε επίπεδο αντιπλημμυρικής θωράκισης στην περιοχή έχουν προχωρήσει μόνον οι παρεμβάσεις προσωρινής αποκατάστασης.
Έναν χρόνο μετά το χτύπημα του Daniel, το οποίο προκάλεσε βιβλική καταστροφή στην περιοχή, η πολύπαθη Περιφέρεια παραμένει σχεδόν απροστάτευτη στο ενδεχόμενο μιας νέας κακοκαιρίας ακόμα και με ηπιότερα χαρακτηριστικά απ΄αυτά του Daniel. Βαθύτατα «λαβωμένος» λειτουργεί ο σιδηρόδρομος, ενώ ακόμα αγνοείται η τύχη των οδικών έργων, καθώς οι προκηρύξεις των διαγωνισμών μετατίθενται από μήνα σε μήνα.
Το κόστος των έργων που θα απαιτηθούν για να ανακάμψει και να θωρακιστεί η Θεσσαλία θα φτάσει τα 3 έως 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ εκ των οποίων, όμως έχει ήδη ανακοινωθεί, ποσό 1,4 εκ. ευρώ θα κατευθυνθεί στα οδικά και σιδηροδρομικά έργα, ενώ στο ποσό συμπεριλαμβάνεται και το κεφάλαιο των αποζημιώσεων των πληγέντων.
Τα αντιπλημμυρικά έργα: Προϋπολογισμός και χρονοδιάγραμμα
Σε ό,τι αφορά τα αντιπλημμυρικά έργα στην περιοχή, τέσσερα είναι τα μεγάλα εξ αυτών, τα οποία έχουν προταχθεί και θα προχωρήσουν, όπως επεσήμανε ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης στο πλαίσιο της εκδήλωσης για την παρουσίαση του στρατηγικού σχεδίου για την ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας.
Πρόκειται για τα φράγματα σε Πύλη και Μουζάκι και τα έργα στη λίμνη Κάρλα, ενώ σε αυτά προσέθεσε και το έργο του φράγματος του Ενιπέα, το οποίο έχει ήδη δρομολογηθεί. Τα τρία πρώτα εντάχθηκαν την περασμένη Παρασκευή στο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας για την επικαιροποίηση και αναβάθμιση μελετών έργων αντιπλημμυρικής θωράκισης και αποκατάστασης στην Θεσσαλία.
Το έργο αφορά στην επικαιροποίηση και αναβάθμιση παλαιότερων υφιστάμενων προμελετών για την αντιπλημμυρική θωράκιση και την αντιμετώπιση της λειψυδρίας στην Θεσσαλία, καθώς και την έναρξη της κατασκευής της διώρυγας στην Γυρτώνη με σκοπό τη μεταφορά νερού στον ταμιευτήρα της Κάρλας.
Τα βασικά έργα των οποίων οι μελέτες θα αξιολογηθούν είναι αυτά της Κάρλας και της διώρυγας Γυρτώνης – Κάρλας, καθώς και των φραγμάτων Πύλης και Μουζακίου. Οι υφιστάμενες μελέτες απαιτούν επικαιροποίηση και αναβάθμιση καθότι είναι προγενέστερες της θεομηνίας Daniel.
Η εταιρεία HVA που έχει εκπονήσει ήδη το Στρατηγικό Σχέδιο (master plan) για την ανασυγκρότηση της διαχείρισης υδάτων της Θεσσαλίας, έχει υποβάλει προσφορά με την οποία προτίθεται να αναλάβει την επικαιροποίηση και αναβάθμιση των μελετών για τα τέσσερα ως άνω έργα και επιπλέον συνοδά έργα.
Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου εκτιμάται σε 32 έως 49 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων ο προϋπολογισμός του μελετητικού σκέλους υπολογίζεται στα 7 εκατ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), ενώ υπάρχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από δωρεά της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών. Η δωρεά θα καλύψει το μελετητικό σκέλος, καθώς και την έναρξη της κατασκευής της διώρυγας Γυρτώνης – Κάρλας.
Η έναρξη του μελετητικού έργου θα είναι άμεση, με τη διάρκεια υλοποίησής του να προσεγγίζει τους 10-12 μήνες, όπως ανέφερε κατά τη χθεσινή παρουσίαση και ο εκπρόσωπος της HVA.
Οι τρεις πυλώνες αντιπλημμυρικών έργων
Τα αντιπλημμυρικά έργα στη Θεσσαλία χωρίστηκαν σε τρία επίπεδα από τον κ. Μητσοτάκη. Στο πρώτο επίπεδο ενέταξε τα έργα τα οποία διεξάγει η Περιφέρεια. Πρόκειται για προσωρινές αλλά σημαντικές παρεμβάσεις που αφορούν χειμάρρους, ρέματα και αναχώματα,, τα οποία προχωρούν με χρηματοδότηση του κράτους. Είναι τα μόνα που έχουν προχωρήσει σε 432 θέσεις με προϋπολογισμό 75,7 εκ. ευρώ και καθ’ υπόδειξη των ειδικών και της HVA, την οποία υπερασπίστηκε σθεναρά ο Πρωθυπουργός στον απόηχο της σφοδρής κριτικής που είχε δεχτεί το Στρατηγικό Σχέδιο που είχε εκπονήσει.
«Χρειαζόμαστε βαριά τεχνοκρατική και επιστημονική υποστήριξη από εταιρείες και από ανθρώπους οι οποίοι γνωρίζουν πολύ καλά το αντικείμενο και οι οποίοι συνεργάζονται απόλυτα -και θέλω να το τονίσω αυτό- με τους δικούς μας επιστήμονες και με την Περιφέρεια. Διότι όλα αυτά τα έργα τα οποία έχουμε δρομολογήσει δεν είναι έργα τα οποία τα σχεδιάσαμε σε κάποιο γραφείο, είναι έργα τα οποία συζητήθηκαν στο πεδίο με εκτεταμένες επισκέψεις και τα οποία βρίσκουν απολύτως σύμφωνη και την Περιφέρεια και τους ειδικούς τους οποίους έχουμε εδώ».
Το δεύτερο πεδίο παρέμβασης, για το οποίο μίλησε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης αφορά πολλά, μικρά έργα ορεινής υδρονομίας που στόχο έχουν να συγκρατήσουν το νερό και να καθυστερήσουν την ορμή του όταν έρχεται από τα βουνά προς τα πεδινά. «Εδώ και πολύ καιρό ειδικοί επιστήμονες στην Ελλάδα φώναζαν για τα έργα ορεινής υδρονομίας, ότι έχουν πολύ καλή σχέση κόστους-οφέλους. Έχει έρθει η ώρα τα έργα αυτά επιτέλους να τα υλοποιήσουμε. Είναι και έργα τα οποία εμπλέκουν σε μεγάλο βαθμό και την τοπική κατασκευαστική κοινότητα, διότι είναι μικρά, σχετικά απλά έργα, δεν απαιτούν μεγάλη μελετητική ωριμότητα», τόνισε ο κ. Μητσοτάκης.
Οσο για τα τέσσερα μεγάλα έργα της Πύλης, του Μουζακίου και της Κάρλας, τα οποία θα μελετηθούν με πόρους της Ενωσης Ελληνικών Τραπεζών, ο Πρωθυπουργός τα χαρακτήρισε “προίκα” για τη Θεσσαλία. Ανέφερε πως υπάρχει εξασφαλισμένη δαπάνη και ταχύτητα ταυτόχρονα, «έτσι ώστε να μπορούμε μέσα σε έναν χρόνο να έχουμε μελετητική ωριμότητα».
Ο ίδιος συμπλήρωσε πως προχωρά και Οργανισμός Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας, ο οποίος έχει θεσμοθετηθεί και πλέον «τρέχει» η φάση της αξιολόγησης των προτάσεων και των βιογραφικών που έχουν υποβληθεί για την ηγεσία του Οργανισμού.
Καθυστερεί η αποκατάσταση των υποδομών
Την ίδια στιγμή καθυστέρηση περίπου 4 μηνών «γράφει» ήδη η αποκατάσταση του οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου της Θεσσαλίας. Αν και ο αρχικός σχεδιασμός του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για τις οδικές υποδομές μιλούσε για εκκίνηση της διαδικασίας από τον περασμένο Μάιο, το χρονοδιάγραμμα της προκήρυξης των διαγωνισμών μετατέθηκε στη συνέχεια για τις αρχές Αυγούστου χωρίς ωστόσο να υπάρχει εξέλιξη, την ώρα που έχουμε πλέον εισέλθει στο φθινόπωρο.
Υπενθυμίζεται ότι το κόστος των έργων που αφορούν την αποκατάσταση οδικών και σιδηροδρομικών μεταφορών που έχει αναλάβει το υπουργείο φτάνει το 1,4 δισεκ. ευρώ. Από αυτά τα 900 εκ. αφορούν στα οδικά έργα και ποσό ύψους 463 εκατομμυρίων ευρώ θα απαιτηθεί για τις παρεμβάσεις στο σιδηροδρομικό δίκτυο, για τις οποίες υπάρχει ακόμα μεγαλύτερη ασάφεια ως προς τον χρόνο εκκίνησής τους.
Μιλώντας στη Βουλή πριν από περίπου 1,5 μήνα ο υφυπουργός Υποδομών, Νίκος Ταχιάος είχε επιχειρήσει να δικαιολογήσει τις καθυστερήσεις στα έργα αποκατάστασης επισημαίνοντας ότι για να γίνουν αυτοί οι διαγωνισμοί δεν αρκούσαν τα 600 εκατομμύρια ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που είχαν διασφαλιστεί. Για το λόγο αυτό χρειάστηκε να απενταχθούν από το Ταμείο μια σειρά άλλων έργων για τα οποία όμως, όπως είπα, έχουν βρεθεί πόροι για να ολοκληρωθούν.
Υπενθυμίζεται ότι έως σήμερα έχει γίνει γνωστό ότι τα οδικά έργα θα προχωρήσουν με τέσσερεις εργολαβίες, το αντικείμενο των οποίων έχει ήδη εγκρίνει με απόφασή του ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας.
Εργολαβίες και διαγωνισμοί
Οι εργολαβίες ομαδοποιήθηκαν με κριτήρια που αφορούν την κρισιμότητα των βλαβών, την ασφάλεια των μετακινήσεων, την εγγύτητα καθώς επίσης και την ομοιογένεια των αστοχιών. Συνολικά αφορούν σε 1.007 θέσεις παρέμβασης, στις οποίες εμφανίζονται ζημιές στο οδικό δίκτυο, κατολισθήσεις πρανών, διάβρωση εδαφών, κατάρρευση και υποσκαφή γεφυρών, καταστροφές οχετών.
Οι διαγωνισμοί θα προχωρήσουν με τη διαδικασία της fast track εκτέλεσης έργων σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας με τη συμμετοχή μόνο των μεγάλων τεχνικών ομίλων της χώρας, οι οποίοι θα κληθούν με κλειστή πρόσκληση σε διαπραγμάτευση.
Το αντικείμενο των τεσσάρων οδικών εργολαβιών για τα κατεπείγοντα έργα αποκατάστασης βλαβών των υποδομών ομαδοποιήθηκε εξής:
- Αποκατάσταση βλαβών Δήμων: Ζαγοράς – Μουρεσίου, Νοτίου Πηλίου, Βόλου και Ρήγα Φεραίου, με προϋπολογισμό: 278.200.000 €.
- Αποκατάσταση βλαβών Δήμων: Αργιθέας, Λίμνης Πλαστήρα, Μετεώρων και Πύλης, με προϋπολογισμό: 267.500.000 €.
- Αποκατάσταση βλαβών Δήμων: Τεμπών, Τυρνάβου, Ελασσόνας, Αγιάς, Λαρισαίων, Φαρκαδόνας, Κιλελέρ, Παλαμά, Μουζακίου, Τρικκαίων και Καρδίτσας, με προϋπολογισμό: 184.000.000 €.
- Αποκατάσταση βλαβών Δήμων: Ιστιαίας – Αιδηψού, Μαντουδίου Λίμνης – Αγίας Άννας, Δομοκού, Λαμίας, Αλμυρού, Φαρσάλων και Σοφάδων, με προϋπολογισμό: 170.000.000 €
Σε ό,τι αφορά το κόστος των σιδηροδρομικών έργων, έχει αποτιμηθεί σε 463 εκατομμύρια ευρώ για τον κεντρικό άξονα και τους δύο καθέτους, Λάρισα – Βόλος και Καλαμπάκα – Παλαιοφάρσαλος.
Μαρία Λιλιοπούλου – ethnos.gr
