Δείτε τί προβλέπει για τις συγχωνεύσεις των ΔΕΥΑ, για τον τρόπο υπολογισμού του κόστους ύδρευσης και αποχέτευσης, για τον ασφυκτικό έλεγχο της Ρυθμιστικής Αρχής, Ρ.Α.Α.Ε.Υ.
Νομοσχέδιο που θα φέρει τα πάνω κάτω και θα τινάξει στον αέρα τους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών αναμένεται να φέρει άμεσα προς ψήφιση το υπουργείο Περιβάλλοντος προωθώντας τη συνένωση των ΔΕΥΑ, την εγκαθίδρυση ασφυκτικού ελέγχου για τα οικονομικά των νέων δημοτικών επιχειρήσεων που θα λειτουργούν ως νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, κ.λπ.
Βάσει του νομοσχεδίου σε κάθε περιφερειακή ενότητα θα λειτουργεί μία ΔΕΥΑ που πλέον θα ονομάζεται Με.Δ.Ε.Υ.Α. (Μειζόνα Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης)
Στην Περιφέρεια Θεσσαλίας συστήνονται οι ακόλουθες Με.Δ.Ε.Υ.Α.:
εα) Με.Δ.Ε.Υ.Α. Καρδίτσας, με έδρα τον Δήμο Καρδίτσας, στην οποία εντάσσονται οι Δ.Ε.Υ.Α. Καρδίτσας, Μουζακίου, Παλαμά και Σοφάδων και οι υπηρεσίες των Δήμων Αργιθέας και Λίμνης Πλαστήρα,
εβ) Με.Δ.Ε.Υ.Α. Λάρισας, με έδρα τον Δήμο Λαρισαίων, στην οποία εντάσσονται οι Δ.Ε.Υ.Α. Αγιάς, Ελασσόνας, Κιλελέρ, Λαρισαίων, Τεμπών, Τυρνάβου και Φαρσάλων,
εγ) Με.Δ.Ε.Υ.Α. Μαγνησίας, με έδρα τον Δήμο Βόλου, στην οποία εντάσσονται οι Δ.Ε.Υ.Α. Βόλου, Αλμυρού, Ρήγα Φεραίου, Σκιάθου και Σκοπέλου και οι υπηρεσίες των Δήμων Αλοννήσου, Ζαγοράς -Μουρεσίου και Νοτίου Πηλίου,
εδ) Με.Δ.Ε.Υ.Α. Τρικάλων, με έδρα τον Δήμο Τρικκαίων, στην οποία εντάσσονται οι Δ.Ε.Υ.Α. Μετεώρων, Πύλης, Τρικκαίων και Φαρκαδόνας.
Τα κυριότερα σημεία του νομοσχεδίου που έχει δυσμενείς προβλέψεις και για τους εργαζόμενους είναι τα παρακάτω:
1. Στην περιοχή ευθύνης της, κάθε Με.Δ.Ε.Υ.Α., Δ.Ε.Υ.Α., Τ.Ε.Υ.Α. και δημοτική υπηρεσία ύδρευσης, αποχέτευσης και διαχείρισης δικτύων ομβρίων υδάτων, αντιστοίχως, είναι αρμόδια για:
α) την παραγωγή και διανομή στους καταναλωτές του προϊόντος που καλείται «νερό ανθρώπινης κατανάλωσης», όπως αυτό ορίζεται στην ισχύουσα νομοθεσία,
β) τη συλλογή των λυμάτων από τους εγκεκριμένους καταναλωτές του οικείου ή των οικείων δήμων και την παραγωγή του προϊόντος που καλείται «επεξεργασμένα αστικά λύματα, κατάλληλα για ασφαλή διάθεση στο περιβάλλον», όπως αυτό ορίζεται στην ισχύουσα νομοθεσία,
γ) τη μελέτη, κατασκευή, συντήρηση, εκμετάλλευση, διοίκηση και λειτουργία των έργων υδροληψίας, έργων επεξεργασίας νερού, δικτύων μεταφοράς νερού, δικτύων διανομής ύδρευσης, δικτύων αποχέτευσης ακάθαρτων και ομβρίων υδάτων, μονάδων επεξεργασίας αστικών υγρών αποβλήτων, μονάδων διάθεσης του προϊόντος της περ. β΄, καθώς και μονάδων επεξεργασίας και διάθεσης του υπολείμματος των ανωτέρω διαδικασιών,
δ) τη διαχείριση ομβρίων υδάτων, καθώς και
ε) κάθε άλλη δραστηριότητα, την οποία έχουν ήδη αναπτύξει οι Δ.Ε.Υ.Α. , κατά τον χρόνο δημοσίευσης του παρόντος.
2. Με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου (Δ.Σ.) κάθε Με.Δ.Ε.Υ.Α., Δ.Ε.Υ.Α. και Τ.Ε.Υ.Α., αντιστοίχως, που εγκρίνεται από τον Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, οι αρμοδιότητες τους μπορεί να διευρύνονται και να περιλαμβάνουν, εκτός από την ύδρευση και αποχέτευση, και άλλες συναφείς δραστηριότητες, όπως ιδίως:
α) την εμφιάλωση και εμπορία νερού,
β) την ανάπτυξη τηλεπικοινωνιακών και ενεργειακών δραστηριοτήτων, και ενδεικτικά τη μελέτη, κατασκευή, εγκατάσταση, λειτουργία, συντήρηση, αναβάθμιση, επέκταση και εκμετάλλευση έργων παραγωγής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της εγκατάστασης, λειτουργίας και συντήρησης φωτοβολταϊκών συστημάτων,
γ) την παραγωγή ύδατος προς επαναχρησιμοποίηση, καθώς και την εκμετάλλευση μη πόσιμου ύδατος ιδίως για αρδευτικούς σκοπούς, για τον εμπλουτισμό υπόγειων υδροφορέων, για βιομηχανική και δημοτική χρήση, καθώς και την κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση δικτύων άρδευσης.
Οι Δ.Ε.Υ.Α. εντάσσονται αυτοδικαίως στις Με.Δ.Ε.Υ.Α., μετά την παρέλευση έξι (6) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος.
Με απόφαση του Δ.Σ., που λαμβάνεται με αυξημένη πλειοψηφία τριών πέμπτων (3/5) του συνολικού αριθμού των μελών του Δ.Σ. και με συγκέντρωση ψήφων με συντελεστή βαρύτητας ποσοστού τουλάχιστον εξήντα πέντε τοις εκατό (65%), κάθε ΜεΔΕΥΑ δύναται να προτείνει τη συνένωσή της με όμορη Με.Δ.Ε.Υ.Α.
Με την επιφύλαξη των ειδικότερων διατάξεων του παρόντος, η κυριότητα των πάσης φύσεως κινητών και ακινήτων περιουσιακών στοιχείων, δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των Δ.Ε.Υ.Α, των δημοτικών υπηρεσιών ύδρευσης αποχέτευσης και διαχείρισης ομβρίων υδάτων, καθώς και των Συνδέσμων Ύδρευσης, περιέρχεται στις Με.Δ.Ε.Υ.Α., , αντιστοίχως, χωρίς υποχρέωση καταβολής οιουδήποτε τιμήματος, φόρου, τέλους, ή άλλου δικαιώματος.
Οι Με.Δ.Ε.Υ.Α. του άρθρου 3, υπεισέρχονται, ως καθολικοί διάδοχοι, σε όλα τα περιουσιακά στοιχεία, δικαιώματα και υποχρεώσεις των Δ.Ε.Υ.Α. και των δημοτικών υπηρεσιών, που εντάσσονται σε αυτές.
1. Το Δ.Σ. κάθε Με.Δ.Ε.Υ.Α., του άρθρου 3, συγκροτείται από:
(α) Έναν (1) εκπρόσωπο των εργαζομένων στην Με.Δ.Ε.Υ.Α., με τον αναπληρωτή αυτού, που ορίζονται από την πλέον αντιπροσωπευτική συνδικαλιστική οργάνωση των εργαζομένων στην επιχείρηση, ή, εφόσον ελλείπει τέτοια, από το σύνολο των εργαζομένων στην επιχείρηση, τους οποίους ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Με.Δ.Ε.Υ.Α. συγκαλεί σε γενική συνέλευση για τον σκοπό αυτόν,
(β) ένα (1) μέλος, με τον αναπληρωτή του, που ορίζονται από το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο της οικείας Περιφέρειας,
(γ) ένα (1) μέλος, με τον αναπληρωτή του, που ορίζεται με απόφαση του αρμόδιου Περιφερειάρχη, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, και
(δ) έναν (1) αντιπρόσωπο, μαζί με τον αναπληρωτή του, από κάθε Δήμο της γεωγραφικής αρμοδιότητας της Με.Δ.Ε.Υ.Α. Αντιπρόσωπος κάθε Δήμου είναι είτε ο Δήμαρχος, είτε εκπρόσωπός του, που ορίζεται με πράξη Δημάρχου.
2. Η ψήφος των μελών του Δ.Σ. των περιπτώσεων (α), (β) και (γ) της παρ. 1 έχει συντελεστή βαρύτητας επτά τοις εκατό (7%) εκάστη. Ο συνολικός συντελεστής βαρύτητας είκοσι ένα τοις εκατό (21%) των τριών μελών των περ. (α) έως (γ) της παρ. 1 αφαιρείται από το σύνολο των ψήφων, δηλαδή το εκατό τοις εκατό (100%) των ψήφων, και απομένει ποσοστό εβδομήντα εννέα τοις εκατό (79%) αναφορικά με τον προσδιορισμό των ψήφων των αντιπροσώπων των Δήμων της περ. (δ) της παρ. 1.
Πόροι Με.Δ.Ε.Υ.Α., Δ.Ε.Υ.Α., Τ.Ε.Υ.Α.
1. Πόροι των Με.Δ.Ε.Υ.Α., Δ.Ε.Υ.Α. και Τ.Ε.Υ.Α. είναι:
α) το ειδικό τέλος που προβλέπεται στο άρθρο 41 (τέλος 80%),
β) το τέλος σύνδεσης με το δίκτυο αποχέτευσης,
γ) το τέλος σύνδεσης με το δίκτυο ύδρευσης,
δ) το μηνιαίο πάγιο τέλος για την κάλυψη μέρους του ελάχιστου κόστους λειτουργίας του δικτύου ύδρευσης και αποχέτευσης,
ε)το τέλος χρήσης υπονόμου,
στ) το τέλος χρήσης δικτύων αποχέτευσης και ομβρίων,
ζ) η αξία του νερού που καταναλώνεται,
η) η εγγύηση χρήσης υδρομετρητή,
θ) το τέλος αντικατάστασης υδρομετρητή,
ι) η δαπάνη μετατόπισης αγωγών διακλάδωσης και συνδέσεων ύδρευσης ή αποχέτευσης υδρομετρητών ή άλλων συναφών εργασιών,
ια) τα έσοδα από την άρδευση,
ιβ) οι συνεισφορές όσων επιθυμούν την εκτέλεση έργων κατά προτεραιότητα,
ιγ) χρηματοδοτήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και λοιπά αναπτυξιακά προγράμματα, για τη μελέτη και κατασκευή έργων αρμοδιότητας των Με.Δ.Ε.Υ.Α., Δ.Ε.Υ.Α. και Τ.Ε.Υ.Α.,
ιδ) τα έσοδα από την περιουσία της επιχείρησης ή το τίμημα από την εκποίησή της,
ιε) δάνεια, κληρονομιές, δωρεές και λοιπές επιχορηγήσεις.
2. Ο πόρος που προβλέπεται στην περ. α΄ της παρ. 1 χρησιμοποιείται αποκλειστικά για τη μελέτη, κατασκευή, ανακατασκευή ή επέκταση έργων ύδρευσης και αποχέτευσης, για την απόκτηση πάγιου εξοπλισμού ή την εξόφληση τοκοχρεολυσίων από δάνεια.
3. Αν η δραστηριότητα της Με.Δ.Ε.Υ.Α., Δ.Ε.Υ.Α. ή Τ.Ε.Υ.Α., επεκταθεί και στο αντικείμενο της εμφιάλωσης και εμπορίας του νερού και της διαχείρισης, αξιοποίησης και εμπορίας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στους πόρους της επιχείρησης περιλαμβάνονται :
(α) τα εισπραττόμενα ποσά για οποιαδήποτε απαραίτητη δαπάνη σχετική με τις προσφερόμενες υπηρεσίες από τα νέα αντικείμενα της επιχείρησης,
(β) τα έσοδα από την εμπορία εμφιαλωμένου νερού και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
4. Στα τέλη και τις δαπάνες που προβλέπονται στις παρ. 1 και 3 υπόκεινται όλα ανεξαιρέτως τα φυσικά και νομικά πρόσωπα, συμπεριλαμβανομένου του Ελληνικού Δημοσίου, καταργούμενης κάθε αντίθετης γενικής ή ειδικής διάταξης. Η παρ. 2 του άρθρου εικοστού δεύτερου του ν. 4411/2016 (Α΄ 142) διατηρείται σε ισχύ.
Ειδικό τέλος έργων ύδρευσης και αποχέτευσης
1. Με απόφαση του οικείου Δ.Σ. των Με.Δ.Ε.Υ.Α., Δ.Ε.Υ.Α. ή Τ.Ε.Υ.Α., που λαμβάνεται κατόπιν προηγούμενης έγκρισης της Ρ.Α.Α.Ε.Υ., υπέρ των επιχειρήσεων που συστήνονται με τον παρόντα νόμο, δύναται να επιβάλλεται πρόσθετο ειδικό τέλος υπολογιζόμενο σε ποσοστό μέχρι 80% επί της αξίας του καταναλισκόμενου ύδατος, με σκοπό τη μελέτη, κατασκευή ή επέκταση έργων ύδρευσης και αποχέτευσης.
Τιμολογιακή πολιτική Με.Δ.Ε.Υ.Α. και Δ.Ε.Υ.Α.
1. Η τιμολογιακή πολιτική των Με.Δ.Ε.Υ.Α. και Δ.Ε.Υ.Α. καθορίζεται με απόφαση του Δ.Σ., μετά από εισήγηση του Γενικού Διευθυντή, κατόπιν ελέγχου και έγκρισης από τη Ρ.Α.Α.Ε.Υ. κατά τις διατάξεις της οικείας νομοθεσίας, σύμφωνα με τους στρατηγικούς και τους επιχειρησιακούς στόχους της επιχείρησης και σύμφωνα με τις κατά περίπτωση απαιτήσεις της νομοθεσίας, ιδίως για τις υπηρεσίες ύδατος. Κατά τον έλεγχό της από την Ρ.Α.Α.Ε.Υ. ελέγχεται ιδίως η συμβατότητα της προτεινόμενης τιμολογιακής πολιτικής με την οικεία Μελέτη Χρηματοοικονομικού Κόστους. Στην τιμολογιακή πολιτική δύναται να περιλαμβάνεται η επιβολή ειδικού τέλους για την συντήρηση των δικτύων και των εν γένει υποδομών ύδρευσης και αποχέτευσης.
2. Σε ό,τι αφορά τις υπηρεσίες ύδατος, η τιμολογιακή πολιτική καταρτίζεται υποχρεωτικά σύμφωνα με τα καθοριζόμενα στην με αριθμ. ΥΠΕΝ/ΓρΓΓΦΠΥ/103755/2994/26.9.2024 κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Εσωτερικών, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (Β΄ 5438), σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 6 του άρθρου 12 του ν. 3199/2003 (Α΄ 24), όπως ισχύει.
3. Για τελικούς χρήστες, όπως πολύτεκνες και τρίτεκνες οικογένειες, ή που εντάσσονται, γενικότερα, στις κατηγορίες των οικονομικά αδύναμων προσώπων και των ευάλωτων νοικοκυριών, οι πάροχοι δύνανται να καθορίζουν ευνοϊκότερες τιμές, χωρίς να ανατρέπεται ως προς τις υπηρεσίες ύδατος η λειτουργία της τιμής ως μέσου αποτροπής της σπατάλης νερού.
4. Με απόφαση του Δ.Σ., μετά από εισήγηση του Γενικού Διευθυντή, μπορεί να καθορίζεται ειδικό τιμολόγιο ύδρευσης ή αποχέτευσης για τους χρήστες, οι οποίοι εξυπηρετούνται με δικό τους δίκτυο ανεξάρτητο από το δίκτυο της επιχείρησης, υπό την επιφύλαξη της παρ. 2.
Είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τις Με.Δ.Ε.Υ.Α., Δ.Ε.Υ.Α. και Τ.Ε.Υ.Α.
1. Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τις Με.Δ.Ε.Υ.Α., Δ.Ε.Υ.Α. και Τ.Ε.Υ.Α., καθώς και προς τις δημοτικές υπηρεσίες ύδρευσης, αποχέτευσης και διαχείρισης δικτύων ομβρίων υδάτων που εντάσσονται σε Με.Δ.Ε.Υ.Α., μετά την παρέλευση ενός (1) έτους, βεβαιώνονται στη Δ.Ο.Υ. κατοικίας ή έδρας του οφειλέτη, κατόπιν σχετικής εντολής του Γενικού Διευθυντή της επιχείρησης, και ακολούθως εισπράττονται κατά τη διαδικασία που προβλέπεται στον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ν. 4978/2022, Α΄ 190), ο οποίος εφαρμόζεται αναλόγως. Ως αμοιβή της Α.Α.Δ.Ε., για την παροχή της υπηρεσίας είσπραξης υπέρ των Με.Δ.Ε.Υ.Α., Δ.Ε.Υ.Α. και Τ.Ε.Υ.Α., παρακρατείται ποσοστό ύψους 10% επί του συνολικά εισπραχθέντος ποσού.
Αποπληρωμή οφειλών Δ.Ε.Υ.Α. προς παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας
1. Από τα έσοδα του ειδικού λογαριασμού της παρ. 1 του άρθρου εξηκοστού πρώτου του ν. 4839/2021 (Α΄ 236) με την ονομασία «Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης» χρηματοδοτείται μέρος των οφειλών των Δ.Ε.Υ.Α., που εντάσσονται σε Με.Δ.Ε.Υ.Α., ή σε Τ.Ε.Υ.Α., και οι οποίες οφειλές έχουν βεβαιωθεί έως την 1η.1.2024 προς παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας, συνολικού ποσού έως διακόσια πενήντα (250) εκατομμύρια ευρώ. Το ποσό αυτό μεταφέρεται έως την 31η.12.2024 σε ειδικό καταπιστευτικό λογαριασμό (escrow account) του κάθε παρόχου ηλεκτρικής ενέργειας στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.
2. Οι ανωτέρω οφειλές κάθε εντασσόμενης Δ.Ε.Υ.Α. προς παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας χρηματοδοτούνται σε ποσοστό έως 75% των συνολικών οφειλών της Δ.Ε.Υ.Α. για την εν λόγω αιτία.
3. Απαραίτητες προϋποθέσεις για την αποδέσμευση χρηματικού ποσού από τον ειδικό καταπιστευτικό λογαριασμό και την απόδοση του στον πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας, προς εξόφληση έως 75% των ανωτέρω οφειλών των Δ.Ε.Υ.Α., αποτελούν:
α) η ολοκλήρωση της διαδικασίας ένταξης της οικείας Δ.Ε.Υ.Α. σε Με.Δ.Ε.Υ.Α., ή η ολοκλήρωση σύστασης Τ.Ε.Υ.Α.,
β) η ολοκλήρωση της Έκθεσης Καταγραφής και Απογραφής της περιουσίας της οικείας Δ.Ε.Υ.Α., σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 38, στην οποία αποτυπώνεται το ακριβές ποσό της ληξιπρόθεσμης οφειλής της Δ.Ε.Υ.Α. ως την 1η.1.2024 προς παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας.
4. Το ποσό της χρηματοδότησης, συνολικού ύψους έως διακοσίων πενήντα (250) εκατομμυρίων ευρώ, παρακρατείται ατόκως για είκοσι πέντε (25) έτη από τους προβλεπόμενους στο άρθρο 259 του ν. 3852/2010 (Α’ 87), όπως ισχύει, Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους των Δήμων. Το ανωτέρω χρονικό διάστημα άτοκης παρακράτησης παρατείνεται κατά πέντε (5) επιπλέον έτη σε περίπτωση συνένωσης Με.Δ.Ε.Υ.Α. ή σύστασης Τ.Ε.Υ.Α., σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος. Η παρακράτηση του ανωτέρω ποσού γίνεται σε βάρος των συνδεόμενων με τις Δ.Ε.Υ.Α. Δήμων, κατ’ αναλογία των οφειλομένων σύμφωνα με την παρ. 2, και εκκινεί από το έτος 2025, στο πλαίσιο της μηνιαίας διαδικασίας κατανομής των πόρων του άρθρου 259 του ν. 3852/2010 από το Υπουργείο Εσωτερικών. Οι σχετικοί πόροι αποδίδονται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.
Ρύθμιση οφειλών προς τις Δ.Ε.Υ.Α.
1. Οφειλές προς τις Δ.Ε.Υ.Α., που κατέστησαν ληξιπρόθεσμες έως την έναρξη ισχύος του παρόντος, μπορούν να ρυθμιστούν με αίτηση του οφειλέτη στον Δήμο της εντασσόμενης Δ.Ε.Υ.Α.. Η ρύθμιση περιλαμβάνει εξόφληση εντός επτά (7) ετών, σε έως και ογδόντα τέσσερις (84) δόσεις, με επιτόκιο 2,5% ετησίως.
Μηχανισμός Παρακολούθησης Υποχρεώσεων και Απαιτήσεων
1. Η Ρ.Α.Α.Ε.Υ. παρακολουθεί σε ετήσια βάση την πορεία αποπληρωμής χρεών από και προς τις Με.Δ.Ε.Υ.Α., τις Δ.Ε.Υ.Α. και τους Δήμους, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 47, 48 και 49 του παρόντος.
2. Μετά την παρέλευση επτά (7) ετών από την έναρξη λειτουργίας των Με.Δ.Ε.Υ.Α., η Ρ.Α.Α.Ε.Υ. συντάσσει συγκεντρωτική Έκθεση Παρακολούθησης Υποχρεώσεων και Απαιτήσεων, την οποία υποβάλει στους Υπουργούς Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών έως την 31η Δεκεμβρίου 2032.
