Μία σπάνια φορητή εικόνα που απεικονίζει τη Γέννηση του Χριστού και έχει συντηρηθεί πρόσφατα από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας με την επιμέλεια της προϊσταμένης κ. Σταυρούλας Σδρόλια έχει μεταφερθεί με την ευκαιρία των εορτών στην εκκλησία του Αγίου Ιωάννη στον Τύρναβο.
Πρόκειται για μία σπάνια και με μοναδική εικονογράφηση, φορητή εικόνα που χρονολογείται από τον 16ο αιώνα που βρισκόταν στην εκκλησία του Βλαχονικόλα και μεταφέρθηκε στα εργαστήρια της ΕΦΑ Λάρισας με πρωτοβουλία του μητροπολίτη για συντήρηση.
Η εικόνα της Γέννησης θα παραμείνει για προσκύνημα μέχρι και την άλλη Παρασκευή 24 Ιανουαρίου και στη συνέχεια θα επιστρέψει στο Διαχρονικό Μουσείο της Λάρισας.
Η εικόνα
Η συγκεκριμένη εικόνα «αντλεί ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες από τις κρητικές εικόνες και μπορεί να χρονολογηθεί στον 16ο αιώνα, εποχή κατά την οποία ο Τύρναβος ήταν μια σημαντική πόλη, με ακμαίο χριστιανικό στοιχείο».
Σύμφωνα με την κ. Σδρόλια, στη σύνθεση κυριαρχεί η μορφή της Θεοτόκου, που βρίσκεται ξαπλωμένη σε κόκκινο στρώμα μέσα στο σκοτεινό σπήλαιο. Κρατάει στοργικά στην αγκαλιά της το φασκιωμένο βρέφος, που μόλις έχει ανασηκώσει από τη φάτνη, μια λεπτομέρεια που δεν απαντά συχνά στη βυζαντινή τέχνη και τονίζει περισσότερο το Θείο Θαύμα, καθώς στο κεφάλι του βρέφους πέφτουν οι τρεις ακτίνες από το φωτεινό αστέρι, καθιστώντας το έτσι το κέντρο της σύνθεσης. Δύο ζώα απεικονίζονται στο σπήλαιο, ως συνήθως, ένα γαιδουράκι και ένα βόδι και στα δεξιά κοπάδι προβάτων δροσίζεται σε μικρό ρέμα.
Από το σπήλαιο εξέχουν κωνικοί βράχοι, ανάμεσα στους οποίους τοποθετούνται οι δύο όμιλοι των αγγέλων που δοξολογούν το Χριστό, ενώ άλλος ένας μεταφέρει το μήνυμα σε νεαρό βοσκό, που παίζει φλογέρα.
Αριστερά, πίσω από το σπήλαιο, οι τρεις Μάγοι φέρνουν τα δώρα τους, διαφοροποιημένοι ως προς την ηλικία.
Η ανδρική μορφή που στέκεται αριστερά με σηκωμένα ευλαβικά τα χέρια, είναι ίσως το πιο ενδιαφέρον σημείο της σύνθεσης, καθώς μάλιστα σώθηκε στη φθαρμένη επιγραφή και το όνομά του –Μάρκος Λιβαδάς-, που τον κατονομάζει ως τον αφιερωτή της εικόνας. Φορά λευκό πουκάμισο και μαύρο επενδύτη με κουμπιά μπροστά και μανίκια που πέφτουν, ένδυμα γνωστό επίσης από άλλους δωρητές στη μεταβυζαντινή τέχνη.
«Η εικόνα χαρακτηρίζεται από σαφήνεια και συμμετρία, ενώ τα λιγοστά και υποβλητικά της χρώματα εντείνουν τη συμμετοχή του θεατή στο μυστήριο της Γέννησης. Ο άγνωστος από άλλες πηγές Μάρκος Λιβαδάς, με σημαίνοντα όμως ρόλο στην κοινωνία, με την ευλαβική του πράξη, ανοίγει ένα παράθυρο στην ήδη εξελιγμένη κοινωνία του Τυρνάβου, που προσεγγίζουμε μέχρι σήμερα μόνο από τις οθωμανικές απογραφές της εποχής», συμπληρώνει η κ. Σδρόλια.
