Δέντρα, πάρκα, υγροβιότοποι και πράσινες στέγες δεν μπορούν πλέον να θεωρούνται απλώς μια «αισθητική πολυτέλεια», αλλά βασικά στοιχεία για τη δημιουργία ανθεκτικών στην κλιματική αλλαγή, πιο υγιεινών και πιο δίκαιων πόλεων, σύμφωνα με διεθνή μελέτη υπό την ηγεσία του Πανεπιστημίου του Σάρεϊ και του Παγκόσμιου Κέντρου Έρευνας για τον Καθαρό Αέρα (GCARE).
Η έρευνα — με συμμετοχή ειδικών από 11 χώρες μέσω του RECLAIM Network Plus — διαπίστωσε ότι το αστικό πράσινο προσφέρει πλήθος ωφελειών, όπως:
- πιο δροσερούς δρόμους,
- καθαρότερο αέρα και νερό,
- βελτιωμένη ψυχική υγεία και
- αυξημένη βιοποικιλότητα.
Παραδείγματα πόλεων από όλο τον κόσμο δείχνουν πώς εφαρμόζονται λύσεις βασισμένες στη φύση:
- Η Σιγκαπούρη, με την πρωτοβουλία «Πόλη μέσα στη Φύση», σημείωσε επιτυχία με πράσινους διαδρόμους και κάθετους κήπους.
- Στο Κάρντιφ φυτεύτηκαν πάνω από 80.000 δέντρα στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ένας Πλανήτης».
- Η Κοπεγχάγη ενσωμάτωσε πράσινες στέγες και γειτονιές ανθεκτικές στο κλίμα για αντιμετώπιση πλημμυρών και βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Η μελέτη, δημοσιευμένη στο Frontiers in Sustainable Cities, υπογραμμίζει τη σημασία της ουσιαστικής συμμετοχής της κοινότητας και της δίκαιης πρόσβασης στους πράσινους χώρους, ώστε να αποφευχθεί ο «Πράσινος εξευγενισμός» — φαινόμενο όπου η αναβάθμιση αυξάνει το κόστος ζωής και εκτοπίζει ευάλωτες κοινότητες.
Ο καθηγητής Prashant Kumar, επικεφαλής της μελέτης, δήλωσε:
«Το αστικό πράσινο είναι μια οικονομικά αποδοτική και πρακτική λύση στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, της απώλειας βιοποικιλότητας και των ανισοτήτων στην υγεία.»
Τόνισε ότι η συνεργασία και ο συμπεριληπτικός σχεδιασμός είναι κρίσιμα για την επιτυχία.
Ο ίδιος πρόσθεσε:
«Οι υποδομές βασισμένες στη φύση είναι θεμελιώδες στοιχείο της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης.»
Για την ευρεία εφαρμογή, οι ειδικοί ζητούν:
- Συντονισμένες ενέργειες που ενσωματώνουν τη φύση σε κάθε στάδιο πολεοδομικού σχεδιασμού,
- Κίνητρα για κατασκευαστές,
- Μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση.
Το δίκτυο RECLAIM προτείνει:
- Ελάχιστους στόχους πράσινων χώρων,
- Ισχυρότερη χρηματοδότηση και συντονισμό πολιτικών υγείας, στέγασης και κλίματος.
Η καθηγήτρια Veronica Soebarto από την Αδελαΐδα είπε:
«Λαμβάνοντας υπόψη τα πολυάριθμα οφέλη του αστικού πρασίνου, δεν υπάρχει καμία αποδεκτή δικαιολογία για να μην ενσωματώνεται στον πολεοδομικό σχεδιασμό, την αρχιτεκτονική και την ανάπτυξη των πόλεων.
Καθώς οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν σε όλο τον κόσμο, το αστικό πράσινο είναι απαραίτητο για την ανακούφιση από τα ακραία καιρικά φαινόμενα, καθώς δροσίζει το υπαίθριο περιβάλλον και μειώνει τη θερμότητα που εισέρχεται στα κτίρια.
Ταυτόχρονα, αποτελεί μια λύση που φέρνει τη φύση μέσα στην πόλη, επηρεάζοντας θετικά την υγεία, την ευημερία και την ποιότητα ζωής.»
Τεχνολογικά εργαλεία όπως AI, Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (GIS) και τηλεπισκόπηση βοηθούν στον χαρτογραφικό σχεδιασμό, τη λήψη αποφάσεων βάσει δεδομένων και την παρακολούθηση επιπτώσεων σε βάθος χρόνου.
