Αδειάζουν οι ταµιευτήρες, παρά τις σχετικά αυξηµένες βροχοπτώσεις και χιονοπτώσεις
Οι βροχοπτώσεις και χιονοπτώσεις δείχνουν να είναι αυξημένες φέτος, όμως τα αποθέματα νερού εμφανίζονται μειωμένα κατά 30% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο της περσινής χρονιάς.
«Τα τελευταία χρόνια έχουμε συνεχόμενες κακές χρονιές με χαμηλές βροχοπτώσεις και χιονοπτώσεις. Αυτό κάνει την κατάσταση αρκετά δυσκολότερη, καθώς δεν αναπληρώνονται επαρκώς οι απώλειες στους ταμιευτήρες λόγω της κατανάλωσης» λέει στα «ΝΕΑ» η Ελισσάβετ Φελώνη, υδρολόγος και διδάσκουσα στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (ΠΑΔΑ).
Ακόμα μία κακή χρονιά
«Συνολικά, το φετινό υδρολογικό έτος έχει υπάρξει γενικά καλύτερο από πέρυσι, όμως παραμένει αρκετά κακό από άποψη βροχοπτώσεων και χιονοπτώσεων. Οι βροχοπτώσεις στη χώρα έχουν κινηθεί κατά μέσο όρο περίπου 30%-40% χαμηλότερα από τους μέσους όρους των τελευταίων 10-12 χρόνων. Ηταν πολύ ξηρός ο Οκτώβριος του 2024, περίπου 80%-90% κάτω σε σχέση με τον μέσο όρο, ενώ και ο Ιανουάριος δεν έδωσε αρκετές βροχές» εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο διευθυντής Ερευνών του ΕΑΑ Κώστας Λαγουβάρδος.
«Στις πιο άνυδρες περιοχές, όπως είναι η Θράκη, οι Κυκλάδες και η Ανατολική και Νότια Κρήτη, οι βροχοπτώσεις ήταν περίπου στο 60%-70% του μέσου όρου των περασμένων ετών. Ακόμα όμως και σε βροχερές περιοχές όπως τα Γιάννενα, η Κέρκυρα και συνολικά η Δυτική Ελλάδα, οι βροχοπτώσεις έχουν κινηθεί σε χαμηλά επίπεδα» προσθέτει.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα αποθέματα στη Λίμνη Πλαστήρα στον Νομό Καρδίτσας είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα και γι’ αυτό αναμένονται περικοπές περίπου 30% στο τοπικό δίκτυο ύδρευσης φέτος το καλοκαίρι.
Σε ό,τι αφορά τις χιονοπτώσεις, που είναι εξίσου – αν όχι περισσότερο – σημαντικές με τις βροχοπτώσεις για την επάρκεια του νερού, ο ίδιος επισημαίνει ότι ούτε αυτές ήταν ικανοποιητικές: «Είχαμε χιονοκάλυψη ελαφρώς υψηλότερη από τον μέσο όρο στα τέλη Δεκεμβρίου και μια έξαρση χιονοπτώσεων στα μέσα Ιανουαρίου, όμως έκτοτε έχει χιονίσει ελάχιστα».
Το 80%-85% της συνολικής κατανάλωσης πηγαίνει στις καλλιέργειες
Περίπου το 80%-85% της συνολικής κατανάλωσης νερού στη χώρα υπολογίζεται ότι αφορά στην κάλυψη των αναγκών άρδευσης, δηλαδή στις καλλιέργειες. Ανά περιοχή, μπορεί αυτό το ποσοστό να φτάσει σε πολύ υψηλότερα επίπεδα, όπως π.χ. στη Θεσσαλία, που περισσότερο από το 90% του νερού πηγαίνει στις καλλιέργειες. Οπως καθίσταται σαφές, η γεωργία αποτελεί τον «ελέφαντα στο δωμάτιο» σε ό,τι αφορά την κατανάλωση νερού.
«Είναι κρίσιμη η ανάπτυξη της γεωργίας ακριβείας (smart farming) που εξετάζει και προσδιορίζει τις ανάγκες των καλλιεργειών σε νερό και λίπασμα με τη χρήση επίγειων και δορυφορικών μέσων. Ετσι θα μπορέσουμε να δούμε κάποια μείωση στην κατανάλωση νερού για αγροτικές εργασίες» επισημαίνει ο Αθανάσιος Λουκάς. «Οι απώλειες νερού στην άρδευση υπολογίζονται περίπου στο 60%» λέει από τη μεριά της η Ελισάβετ Φελώνη. Οι απώλειες αυτές προέρχονται τόσο από τα δίκτυα, αλλά και από τις τεχνικές άρδευσης, που συχνά σπαταλούν πολύ μεγάλες ποσότητες νερού, εξηγεί η υδρολόγος.
Προγράμματα
Σε αυτό το πλαίσιο, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έχει επεξεργαστεί προγράμματα για την εγκατάσταση υποδομών γεωργίας ακριβείας σε ορισμένες περιοχές, όμως τα έργα έχουν καθυστερήσει! Παράλληλα, υλοποιείται εδώ και χρόνια το πρόγραμμα αρδευτικών έργων «Υδωρ 2.0», που αντικαθιστά τα δίκτυα άρδευσης με υπόγειους σωλήνες που τοποθετούνται σε μικρό βάθος. Επιπλέον, στους αγρότες χορηγούνται τραπεζικά δάνεια που αποτελούν κίνητρα για επενδύσεις οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα την πιο αποτελεσματική αξιοποίηση του νερού.
Πέραν των μεγάλων απωλειών που καταγράφονται στη γεωργία, όμως, μεγάλο είναι το πρόβλημα και στα δίκτυα ύδρευσης των πόλεων. «Το μεγαλύτερο πρόβλημα προέρχεται από διαρροές, οι οποίες φτάνουν ακόμα και 45-50% κατά τόπους» επισημαίνει ο καθηγητής του ΑΠΘ. «Υπάρχει ανάγκη αντικατάστασης των δικτύων, που προχωράει μεν, με αργούς ρυθμούς δε» προσθέτει ο ίδιος. «Συνολικά χάνεται περίπου το 25% του επεξεργασμένου νερού, το οποίο δεν τιμολογείται ποτέ από τις εταιρείες παροχής ύδρευσης» τονίζει η υδρολόγος του ΠΑΔΑ και αναφέρει ότι μακροχρόνια θα πρέπει να αντικατασταθούν ορισμένες υδροβόρες καλλιέργειες με ανθεκτικότερες.
