Πλήθος κόσμου στις εκδηλώσεις «Μανάκεια 2025» στο χωριό το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος
Η Αβδέλλα Γρεβενών, ο τόπος που γέννησε τους πρώτους κινηματογραφιστές των Βαλκανίων αδελφούς Γιάννη και Μίλτο Μανάκια, πρέπει να εξελιχθεί σε μόνιμο κέντρο μελέτης, ανάδειξης και προβολής του έργου τους.
Ο μεγάλος αυτός στόχος, που είναι πρωτίστως και ένας στόχος εθνικός, ήταν το κυρίαρχο μήνυμα που εξέπεμψαν οι εκδηλώσεις «Μανάκεια 2025», που πραγματοποιήθηκαν το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος στην Αβδέλλα Γρεβενών, και οι οποίες συγκέντρωσαν πλήθος κόσμου αλλά και αξιόλογους ομιλητές, προβολές ταινιών, εκθέσεις φωτογραφίας, συναυλίες και λαϊκά γλέντια.
Οι εκδηλώσεις έγιναν στο Πνευματικό Κέντρο της Αβδέλλας, μία αίθουσα – στολίδι που ανακαινίστηκε με την συνδρομή του Δήμου Γρεβενών και του δημάρχου κ. Ταταρίδη αλλά και την ακάματη εργασία των μελών του Συλλόγου Αβδελλιωτών «Η Βσιλίτσα». Εκεί λειτούργησαν και παράπλευρές Εκθέσεις φωτογραφιών των αδερφών Μανάκια, πολλές απεικόνιζαν την Αβδέλλα στις αρχές του αιώνα.
Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων προέκυψε και η ιδέα να μεταφερθεί του χρόνου και να παρουσιαστεί στην Αβδέλλα ένας μεγάλος αριθμός φωτογραφιών του έργου τους που παρέδωσαν κάποτε οι συγγενείς των Μανάκια στα Σκόπια και που σήμερα φυλάσσονται στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα στη Θεσσαλονίκη.
Όπως είναι γνωστό, οι Αδελφοί Μανάκια ήταν Έλληνες Βλάχοι που γεννήθηκαν στην Αβδέλλα, αλλά δραστηριοποιήθηκαν κυρίως στο Μοναστήρι (Μπίτολα) της σημερινής Βορείου Μακεδονίας, Με τον φωτογραφικό αλλά και κινηματογραφικό φακό τους κατέγραψαν από τις αρχές του 20ού αιώνα και μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο όλα τα μεγάλα γεγονότα της πιο ταραγμένης περιόδου των Βαλκανίων, πολλά διάσημα ιστορικά πρόσωπα, αλλά και την καθημερινότητα των ανθρώπων της εποχής σε όλη της την έκταση.
Λογικό ήταν ένα μεγάλο μέρος του πολύτιμου αυτού αρχειακού υλικού να καταλήξει στα Μουσεία της πρώην Γιουγκοσλαβίας, αλλά από το 1978 γίνεται προσπάθεια συγκέντρωσης υλικού και από την Ελλάδα που καθυστερημένα ανακάλυψε δυο από τα πρωτοπόρα παιδιά της.
Ένα από τα πρόσωπα – κλειδιά αυτής της προσπάθειας «επαναπατρισμού» του έργου των Μανάκια στην κοιτίδα του, ο τότε πρέσβης της Ελλάδας στα Σκόπια κ. Αλέξανδρος Μαλλιάς, μίλησε στις φετινές εκδηλώσεις στην Αβδέλλα και ενημέρωσε τους Αβδελλιώτες και τους προσκεκλημένους τους με ποιο τρόπο εργάστηκε τότε ο ίδιος προσωπικά, ώστε να εξασφαλιστεί το υλικό, κυρίως από τον γιο του Μιλτιάδη Μανάκια που ζούσε τότε στη Γιουγκοσλαβία, κατ’ επιθυμία του πατέρα του που ήταν και ένιωθε πάντα Έλληνας. 
Το συμπέρασμα είναι πως, αν και το ελληνικό Υπ. εξωτερικών δεν έδειξε γενικά το ενδιαφέρον που άξιζε αυτή η προσπάθεια, υπήρξαν άνθρωποι που έδρασαν μόνοι τους και πέτυχαν να αποκτήσουν σημαντικά τμήματα του τεράστιου αυτού έργου που δωρίσθηκε στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα.
Ένας από τους ανθρώπους αυτούς ήταν και ο σημερινός Περιφερειάρχης Ηπείρου κ. Αλέξανδρος Καχριμάνης που εκείνα τα χρόνια, ως δήμαρχος Μετσόβου, έβαλε πλάτη με επανειλημμένα ταξίδια και επαφές για να εξασφαλιστεί υλικό από το Αρχείο Μανάκια. Μιλώντας στα φετινά «Μανάκεια» ο κ. Καχριμάνης θυμήθηκε κι αυτός με συγκίνηση την προσπάθεια που έγινε τότε και υπογράμμισε την απόφαση της Περιφέρειας Ηπείρου να σταθεί δίπλα στην εθνική αυτή προσπάθεια.
Τις προσπάθειες που καταβάλλει και ο Σύλλογος Αβδελλιωτών από το 1978 ακόμη για το έργο των Μανάκια ανέλυσε και ο τέως Πρόεδρος του Συλλόγου κ. Γιάννης Σιαφαρίκας σημειώνοντας ότι η Αβδέλλα πρέπει να συνεχίσει αυτόν τον αγώνα και να επιδιώξει να γίνει ένα μόνιμο βήμα προβολής του έργου των Μανάκια.
Από την πλευρά του, ο ιατρός κ. Δημήτρης Γιωτίκας περιέγραψε το «οδοιπορικό» των Μανάκια από τα Γιάννενα στο Μοναστήρι και προσπάθησε να εξηγήσει την «βαλκανική» ταυτότητα των Μανάκια μέσα στο πλαίσιο της καταρρέουσας οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Ακολούθησε η προβολή του ντοκιμαντέρ «Αδελφοί Μανάκια» , του σκηνοθέτη Νίκου Αντωνάκου, από το αρχείο του Υπουργείου Πολιτισμού, ενώ η ηθοποιός κα Αννίτα Κούλη, μίλησε με θέμα «Μαθήματα αλήθειας από τον φακό των αδελφών Μανάκια : μια κινηματογραφική πηγή έμπνευσης για τον ηθοποιό»
Στην εκδήλωση χαιρετισμούς απεύθυναν ακόμη οι δήμαρχοι Γρεβενών και Τυρνάβου κκ Κυριάκος Ταταρίδης και Στέλιος Τσικριτσής , ο αντιπεριφερειάρχης Γρεβενών κ. Ι. Τσακνάκης ο Πρόεδρος της Κοινότητας Αβδέλλας κ. Δημ. Δερπάνης και ο Πρόεδρος του Συλλόγου Αβδελλιωτών κ. Αλέξης Μπεκίρης.
Ξεχωριστό γεγονός αποτέλεσε η συναυλία έντεχνης μουσικής το βράδυ της Κυριακής στην πλατεία της Αβδέλλας με τη Μαρία Αναματερού και το μουσικό της συγκρότημα ενώ τη Δευτέρα οι εκδηλώσεις κορυφώθηκαν με το Πανηγύρι της Αγίας Τριάδας στο φερώνυμο ξωκκλήσι του 18ου αιώνα όπου τελέστηκε θεία λειτουργία για να ακολουθήσει ο παραδοσιακός «Τρανός χορός» με πάνδημη συμμετοχή ανδρών και γυναικών.
